Republik Indonesia ((id))
Repoblikan' Indonezia ((mg))
Saina an'i Indonezia Faneva an'i Indonezia
(Antsipirihany) (Antsipirihany)
Teny filamatra : Bhinneka Tunggal Ika
(vieux-javanais : « Unité dans la diversité »)
Teny ofisialy Bahasa Indonesia
Renivohitra Jakarta
6°10′5″S 106°49′7″E / 6.16806°S 106.81861°E / -6.16806; 106.81861
Tanàna ngeza indrindra Jakarta
Fitondrana sy governemanta
 - Filoha
Repoblika
Joko Widodo
Velarantany
 - Tontaliny
 - Rano (%)
faha 15
1 904 570 km²
4,85 %
Isam-ponina
 - Tontaliny (2019)
 - hakitroka
faha 4
268 512 352[1] mpo.
132 mpo./km²

{{{1}}}

Anaran'ny mponina Indonezianina, Indônezianina
IDH (2019) Endrika:Mihidina 0,707 (atonontonony) faha 111
Sandam-bola rupiah (IDR)
Faritr'ora UTC +7 à +9
Hiram-pirenena Indonesia Raya
Valan-tsehatra internet
Antso
an-tariby
+62

I Indônezia, na Repoblikan' i Indônezia dia firenena eo anelanelan' i Azia Atsimo Asinanana sy i Ôseania. Ny firenena indônezianina dia tamba-nosy misy nosy miisa 17 500, ka izy no tamba-nosy lehibe sy mivelatra indrindra eto an-tany. Miisa 240 tapitrisa mahery ny mponina ao aminy, firenena fahefatra be mponina indrindra i Indônezia. Izy koa no firenena mozilmana voalohany indrindra raha ny isan' ny mpino no heverina. Amin' ny fiteny indônezianina dia atao hoe Republik Indonesia i Indônezia.

Repoblika demôkratika tsy manana fivavaham-panjakana i Indônezia. I Jakarta no renivohiny sady anisan' ny tanàna lehibe indrindra eto an-tany.

Sarintanin' i Indônezia

Tamin' ny taonjato voalohany taor. J.K. dia faritra nandray ny kolontsaina hindoista avy any India sy ny kolontsaina avy any avaratra ny tamba-nosy indônezianina. Nisafidy ny endrika ara-kolontsaina sy ara-pinoana ary ara-pôlitika indianina (hindoa) ny lehiben' ny tanàna-fanjakana eo amin' ny morontsiraka indônezianina. Ary hatry ny taonjato faha-8 dia nikisaka tany amin' ny fanjakan' i Srivijaya, fanjakana lehibe tao atsimon' ny nosy Somatra, ny ivon' ny fifandraisan' i Azia Atsimo sy Azia Atsinanana. Tao Java indray dia nivoatra ny kolontsain' ny mponina mpamboly vary (noho ny fisian' ny fanjakana sy ny fandraisana ny sivilizasiôna Srivijaya izay tsy lavitry ny eo) ka nahafahan' ny fanjakana hanamboatra tsangambatom-pinoana. Teo no fanombohan' ny vanim-potoana klasika indônezianina.

Lasa toerana be mpandeha sambo ny Ny Lakandranon' i Melaka satria mandao eo ny ankabeazan' ny landy hamidy any Azia Andrefana sy any Eorôpa. Ny tamba-nosy Indônezianina dia mampiharo amin' ny fanaparitahana iraisam-pirenena anjakazakan' ny mpivarotra mozilmana. Miova finoana ho mozilmana hatrany ny printsin' ny seranana.

Tamin' ny taonjato faha-16, tamin' ny taonan' ny Fahitam-baovao tany Eorôpa Andrefana noho ny fahitana kôntinenta vaovao, hitady lalana hankany Azia Atsimo sy Azia Atsinanana ny firenena mpanan-karena eorôpeana, mitady ny lalana hahafahany mividy episy ny Eorôpeana. Tamin' ny taona 1511 dia resin' ny sambo pôrtogey ny Maley tao Melaka ary nanomboka nofeheziny ny lalana mankany Azia Atsinanana ka toraka izany koa ny fivarotana landy sy episy. Ny Hôlandey no nandresy ny Pôrtogey tao Melaka tamin' ny taona 1605 ary nanomboka nozanahin' ny Hôlandey i Indônezia nanomboka tamin' io taona io. Taona amam-polony aty aoriana dia nanomboka nanjanaka sy nipetraka tany amin' ny nosin' i Java ny Hôlandey ary nataony renivohitra ny tanànan' i Jayakarta, novainy anarana ho Batavia (Jakarta ankehitriny). Potiky ny adim-pifandimbiasan' ny Fanjakan' i Mataram ny nosy Java ka nanome tsikelikely ny taniny tamin' ny mpanjana-tany hôlandey. Tamin' ny taonjato faha-19 dia nanomboka ny fitsentsefana ara-toekarena nataon' ny mpanjanatany hôlandey, ary mametraka ny lalànany eo amin' ny tamba-nosy izy ireo. Nipoitra tamin' ny taonjato faha-20 ny hetsiky ny olona tia tanindrazana ho setrin' izany. Tamin' ny taona 1945 dia niady sy nanambara ny fahaleovan-tenan' i Indônezia i Sukarno sy i Mohammad Hatta. I Sukarno no nitondra ny firenena tamin' ny taona 1945 ary pôlitika sôsialista no nampihariny; nihanahantra dia nahantra ny Indônezianina tamin' ny taompolo 1950. Tao aorian' ny zava-nitranga tamin' ny taona 1965-1966 dia naka ny fahefana i Suharto. Nandritra ny fanjakany dia nisy ny fivoarana ara-toekarena, fa nampitodika an' i Indônezia tany amin' ny demôkrasia ny fialan' i Suharto tamin' ny taona 1998.

Tantara

hanova

Teraka tamin' ny 17 Aogositra 1945 ny Repoblikan' i Indônezia tamin' ny fanambaràna ny fahaleovantenan' i India Hôlandey; i Sukarno sy i Hatta no nanao io fanambaràna io.

Taona mialoha ny tantara

hanova

Ny faritra misy ny tamba-nosy indôneziana ankehitriny dia efa nonenan' ny olona izay antsoin' ny Eorôpeana hoe Abôrijina (karazana vazimba), roa alina taona lasa izay. Ny vahoaka abôrijina dia nipetraka tao Indônezia nandritra ny roa alina taona, tamin' izany fotoana izany, noho ny ranomandry miangona any amin' ny tendrontany avaratra sy atsimo, ny lentan' ny ranomasina tamin' izany fotoana izany dia mbola ambany raha mitaha amin' ny lentan' ny ranomasina ankehitriny, ka rehefa nanomboka niakatra ny lentan' ny ranomasina dia nankany amin' ny kôntinenta Aostralianina ny Abôrijina. Any Papoazia sy any Melanezia no ahitana Abôrijina ankehitriny.

Ny Aostrônezianina dia tonga tao Indônezia tamin' ny taonarivo faharoa tal. J.K. hatramin' ny taona 1500 tal. J.K. Tao ny Abôrijina sy ny Aostrônezianina no nifangaro.

Jeôgrafia

hanova
 
Ny zaratany indônezianina
 
Ny saritanin' i Indonezia, avy amin'ny Central Intelligence Agency.

Ny firenen' i Indônezia dia tamba-nosy any Azia Atsimo Atsinanana, eo amin' ny tamba-nosy anelanelan' ny Ranomasimbe Indianina sy ny Ranomasimbe Pasifika (Ranomasin' i Sina Atsimo). Voazara tamba-nosy maro ny tamba-nosy Indônezaianina:

  • Ny Nosin' i Sonde any andrefana - voazara anelanelan' ny Nosy lehiben' i Sonde any andrefana (Somatra, Java, Bôrneô, Solaoesy) ary ny nosy kelin' i Sonde, nosy kely any atsimon' i Indônezia avy any Bali hatrany Timôro
  • Ny Papoazia any amin' ny farany atsinanana.

I Indônezia, ankoatran' i Papoazia, dia lazaina hoe an' ny tamba-nosy mbola ngeza, dia ny Insolindia. Ny nosy ngeza indrindran' i Indônezia dia i Somatra, i Bôrneô (zarainy amin' i Malaizia sy Broney), i Papoazia Andrefana, ny tamba-nosin' i Solaoesy ary i Java, nosy be mponina indrindra ao Indônezia (miisa 100 tapitrisa ny mponiny).

Ny Nosy Bali ihany no toerana tena itsangatsanganan' ny vahiny sy ny mpitsangatsangana any Indônezia. Amin' ny nosy hafa azo soratana, azo lazaina ny Nosy Timôro sy ny Nosy Flores (nisy karazan' olona vaovao hita tany tamin' ny 2003; ny Homo floriensis).

Jereo koa

hanova

Firenena ao Azia:

Afganistàna - Arabia Saodita - Armenia - Azerbaijàna - Bangladesy - Bareina - Botàna - Broney - Emirata Arabo Mitambatra - Filipina - Iemena - India - Indônezia - Iràka - Iràna - Israely - Japàna - Jôrdania - Kambôdia - Katara - Kazakstàna - Kirgizistàna - Kôety - Kôrea Atsimo - Kôrea Avaratra - Laôsy - Libàna - Maldiva - Malezia - Mianmara - Môngôlia - Nepaly - Ômàna - Ozbekistàna - Pakistàna - Palestina (fanjakana) - Rosia - Sina - Singaporo - Siria - Srilanka - Tailandy - Taioàna - Tajikistàna - Torkia - Torkmenistàna - Vietnamy.

Kôntinenta eto an-tany

Rohy ivelany

hanova
Governemanta

Defia Rosmaniar

Tsiahy

hanova
  1. ((en)) Indonesia, CIA World Factbook, 20 novambra 2008.