Faritra eto Madagasikara

Ny faritra eto Madagasikara dia fizaràna ny tanim-pirenena malagasy, izay neritreretin' ny mpamolavola ny lalàmpanorenana sy ny lalàna fehizoro momba izany ho vondrom-paritra itsinjaram-pahefana, lehibe noho ny kaominina sy kely noho ny faritany, sady fari-piadidiana ara-pitantanan-draharaham-panjakana, izay miisa dimy amby roapolo (raha roa amby roapolo izany tamin' ny fiantombohany).

Ny faritra 22 eto Madagasikara, tamin' i Vatovavy-Fitovinany mbola tsy nozaraina roa ho Vatovavy sy Fitovinany.

Ireo no lasa fizaràna voalohany ny tanim-pirenena malagasy tamin' ny fanafoanana ny maha vondrom-paritra ny faritany enina tamin' ny volana Ôktôbra 2009 ary ny namoronana ny faritra eto Madagasikara tamin' ny alalan' ny lalàna faha-2004-001. Tamin' ny fanovana ny lalàmpanorenana tamin' ny taona 2010 dia lasa fizaràna ao amin' ny faritany, izay naverina ho vondrom-paritra itsinjaram-pahefana, indray ny faritra. Ny lalàna faha-2014-020 tamin' ny taona 2014 dia nilazalaza amin' ny antsipiriany ny amin' ny vondrom-paritra misy eto Madagasikara (ny faritany sy ny faritra ary ny kaominina). Araka ny lalàmpanorenan' i Madagasikara tamin' ny taona 2010 dia anisan' ny vondrom-paritra itsinjaram-pahefana sady faritra ara-pitantanan-draharaham-panjakana ao amin' ny sehatry ny fanapariaham-pahefana ny faritra satria mifehy koa ny lehiben' ny distrika sy ny lehiben' ny sampan-draharaham-panjakana ny lehiben' ny faritra.

Fandaminana

Ny voalazan' ny lalàna

Araka ny voalazan' ny lalàmpanorenana malagasy sy ny lalàna fehizoro momba ny vondrom-paritra na ny faritra manokana eto Madagasikara dia misy fahefana roa ny ao amin' ny fitantanana ny faritra, dia ny Filankevitra sy ny Birao mpanatanteraka. Ny Filankevitra ao amin' ny faritra dia tokony ahitana mpanolotsaina voafidy izay tarihin' ny filoha nofidin' izy ireo, fa ny Birao mpanatanteraka kosa dia tarihin' ny lehiben' ny faritra izay olom-boafidy ihany koa sady misolo tena ny Governemanta eo amin' ny faritra iadidiany.

Ny zava-misy

Tsy tanteraka hatrany ny voalazan' ny lalàmpanorenana na ny lalàna fehizoro tandrify izany, hatramin' ny namoronana ny faritra, ny amin' ny tokony hifidianana ny lehiben' ny faritra. Ankehitriny dia tendren' ny filohan' ny Repoblika mivantana ny lehiben' ny faritra izay atao hoe governora ankehitriny. Tsy voatsangana ny filankevi-paritra izay tokony hisahana ny fanapahan-kevitra sy handany ny tetibola ary hanaramaso ny asan' ny Birao mpanatanteraka. Ny kaominina ihany ankehitriny no mahafeno ny fepetra araka ny lalàna maha vondrom-paritra itsinjaram-pahefana azy.

Ny faritra isam-paritany

Toy izao ny fitsinjaran' ireo faritra ireo isam-paritany:

Faritra ao amin' ny Faritanin' Antsiranana

Misy faritra roa ny ao amin'ny Faritanin' Antsiranana, ka ireto avy izy ireo:

• Faritra Diana
• Faritra Sava

Faritra ao amin' ny Faritanin' i Mahajanga

Misy faritra efatra ny ao amin' ny Faritanin' i Mahajanga, ka ireto avy izy ireo:

• Faritra Boeny
• Faritra Betsiboka
• Faritra Melaky
• Faritra Sofia

Faritra ao amin' ny Faritanin' Antananarivo

Misy faritra efatra ny ao amin' ny Faritanin' Antananarivo, ka ireto avy izy ireo:

• Faritra Itasy
• Faritra Analamanga
• Faritra Bongolava
• Faritra Vakinankaratra

Faritra ao amin' ny Faritanin' i Toamasina

Misy faritra telo ny ao amin' ny Faritanin' i Toamasina, ka ireto avy izy ireo:

• Faritra Alaotra-Mangoro
• Faritra Mangoro
• Faritra Ambatosoa
• Faritra Analanjirofo
• Faritra Atsinanana

Faritra ao amin' ny Faritanin' i Fianarantsoa

Misy faritra dimy ny ao amin' ny Faritanin' i Fianarantsoa, ka ireto avy izy ireo:

• Faritra Atsimo-Atsinanana
• Faritra Amoron'i Mania
• Faritra Ihorombe
• Faritra Matsiatra Ambony
• Faritra Vatovavy
• Faritra Fitovinany

Faritra ao amin' ny Faritanin' i Toliara

Misy faritra efatra ny ao amin' ny Faritanin' i Toliara, ka ireto avy izy ireo:

• Faritra Atsimo-Andrefana
• Faritra Anosy
• Faritra Androy
• Faritra Menabe

Ny faritra 22 eto Madagasikara

Laharana amin'ny sarintany	Anarana	Velarantany (km²)	Isam-ponina (faminavinana 2004)	Hakitroky ny mponina	Renvohitra
1	Diana	19 266	485 800	25,2	Antsiranana
2	Sava	25 518	805 300	31,6	Sambava
3	Itasy	6 993	643 000	91,9	Miarinarivo
4	Analamanga	16 911	2 811 500	166,3	Antananarivo-Renivohitra
5	Vakinankaratra	16 599	1 589 800	95,8	Antsirabe I
6	Bongolava	16 688	326 600	19,6	Tsiroanomandidy
7	Sofia	50 100	940 800	18,8	Antsohihy
8	Boeny	31 046	543 200	17,5	Mahajanga I
9	Betsiboka	30 025	236 500	7,9	Maevatanana
10	Melaky	38 852	175 500	4,5	Maintirano
11	Alaotra-Mangoro	31 948	877 700	27,5	Ambatondrazaka
12	Atsinanana	21 934	1 117 100	50,9	Toamasina I
13	Analanjirofo	21 930	860 800	39,3	Fenoarivo Atsinanana
14	Amoron'i Mania	16 141	693 200	42,9	Ambositra
15	Matsiatra Ambony	21 080	1 128 900	53,5	Fianarantsoa I
16	Vatovavy-Fitovinany	19 605	1 097 700	56,0	Manakara
17	Atsimo-Atsinanana	18 863	621 200	32,9	Farafangana
18	Ihorombe	26 391	189 200	7,2	Ihosy
19	Menabe	46 121	390 800	8,5	Morondava
20	Atsimo-Andrefana	66 236	1 018 500	15,4	Toliara I
21	Androy	19 317	476 600	24,7	Ambovombe
22	Anosy	25 731	544 200	21,1	Taolagnaro

Fifidianana

Natao tamin' ny 16 Martsa 2008 ny fifidianana ny filan-kevitry ny faritra voalohany.

Jereo koa

• Tantaran' i Madagasikara
• Governemanta malagasy
• Pôlitika eto Madagasikara
• Faritany eto Madagasikara
• Distrika eto Madagasikara
• Kaominina eto Madagasikara
• Jeôgrafian' i Madagasikara
• Vondrom-paritra
• Fitsinjaram-pahefana
• Fanapariaham-pahefana
• Lalàmpanorenan' i Madagasikara
• Fitsinjaràn' ny tanim-pirenen' i Madagasikara

Rohy ivelany

Lahatsoratra samihafa

• "Communes et régions à Madagascar, De nouveaux acteurs dans la gestion locale de l'environnement", cairn.info
• "Lois annotées sur la décentralisation", fes.de
• "Maroantsetra – Mananara : La création de la 24ème région adoptée en Conseil des ministres Archived Jiona 14, 2023 at the Wayback Machine", midi-madagasikara.mg
• "Gouverneur de région : du provisoire permanent Archived Jiona 30, 2023 at the Wayback Machine", madagascar-tribune.com

Didy aman-dalàna

• "Loi n°2004-001 relative aux Régions" (pdf), faolex.fao.org
• "Loi n°2014-020 du 27 septembre 2014 Relative aux ressources des Collectivités territoriales décentralisées, aux modalités d’élections, ainsi qu’à l’organisation, au fonctionnement et aux attributions de leurs organes Archived Desambra 11, 2022 at the Wayback Machine.", ceni-madagascar.mg
• "Loi organique n° 2014-018 du 12 septembre 2014 régissant les compétences, les modalités d’organisation et de fonctionnement des Collectivités territoriales décentralisées, ainsi que celles de la gestion de leurs propres affaires Archived Jiona 30, 2023 at the Wayback Machine.", dgfag.mg
• "Loi n°2014-021 relative à la représentation de l’Etat" (pdf), droit-afrique.com
• "Loi n°2015-002 complétant l’annexe n°01 de la loi n° 2014-020 du 27 septembre 2014 relative aux ressources des Collectivités territoriales décentralisées, aux modalités d’élections, ainsi qu’à l’organisation, au fonctionnement et aux attributions de leurs organes Archived Novambra 11, 2021 at the Wayback Machine.", ceni-madagascar.mg
• "Loi n° 2021-012 modifiant l’annexe n° 01 de la Loi n° 2014-020 du 27 septembre 2014, modifiée et complétée par la Loi n° 2018-011 du 11 juillet 2018, relative aux ressources des Collectivités Territoriales Décentralisées, aux modalités d’élections, ainsi qu’à l’organisation, au fonctionnement et aux attributions de leurs organes" (pdf), assemblee-nationale.mg