Benîno

I Benîno na Beninto na ny Repoblikan' i Benîno dia firenena ao Afrika Andrefana, izay manana velarana mirefy 114 764 km² sady manana halava mirefy 700 km, avy any amin' ny ony Niger ao avaratra mankany amin' ny morontsiraka atlantika any atsimo.

Mpifanila vodirindrina amin' i Benîno i Tôgô ao andrefana, i Nijeria ao atsinana, i Nijera ao avaratra antsinanana ary i Borkina Fasô ao avaratra andrefana. Mpifanila vodirindrina aminy i Tôgô ao andrefana, i Nijeria ao atsinana, i Nijera ao avaratra antsinanana ary i Borkina Fasô ao avaratra andrefana. Misy mponina miisa 10 741 458 ny ao Benîno tamin' ny taona 2016. I Porto Novo no renivohiny ôfisialy, izay ataon' ny foko gona hoe Xogbonou fa ataon' ny foko iôroba hoe Adjatchè. Renivohitra ara-toekarena kosa i Cotonou. Atao hoe Beninoà ny vahoakan' io firenena io.

Amin' ny teny iôroba dia atao hoe Orílɛ̀-èdè Olómìnira ilɛ̀ Benin izy, fa amin' ny teny gongbe kosa dia Beninto. Azo soratana hoe Benîna koa ny anaran' io firenena io amin' ny teny malagasy.

Fitambarana vondrom-poko maro ny vahoaka ao Benîno, ka ny lehibe amin' izy ireo dia ny Fôna (Fon) sy ny Ajà (Adja) izay hita indrindra any amin' ny tapany atsimo amin' ilay firenena; ao koa ny Bariba (Bariba) sy ny Sômba (Somba) izay maro anisa any avaratra. Ny ankabeazan' ny mponina dia mipetraka ambanivohitra. Mpanaraka ny fivavahan-drazana ny antsasa-manilan' ny mponina ao Benîno.

Nahazo ny fahaleovantenany feno i Benîno tamin' ny 01 Aogositra 1960, izay nantsoina hoe Repoblikan' i Dahomey. Tamin' ny taona 1972 i Mathieu Kérékou no nandray ny fahefana hitondra ny firenena ka nanova ny anarany hoe Repoblilka Entim-Bahoak' i Benîno. Tamin' ny taona 1990 dia nisedra fahasahiranana ara-toekarena i Benîno ka nanova lalàm-panorenana sy niova anarana hoe Repoblikan' i Benîno. Hatramin' ny naharava ilay Repoblika entim-bahoaka dia isan' ny firenena afrikana atsimon' i Sahara anjakan' ny demôkrasia i Benîno sady isan' ny firenan' i Afrika manana andrim-panjakana marin-toerana indrindra.

Ny franc CFA no vola ampiasainy. Mikambana ao amin' ny Communauté Economique des États de l' Afrique de l' Ouest (CEDEAO) i Benîno.

Ny fiteny frantsay no fiteny ôfisialin' i Benîno. Mpikambana ao amin' ny Organisation Internationale de la Francophonie (OIF) koa ity firenena ity.

Jereo koa

Porto Novo

Fiteny ao Benîno

Firenena ao Afrika:

Afrika Atsimo - Alzeria - Angôla - Benîno - Borkina Fasô - Borondy - Bôtsoana - Ejipta - Eritrea - Esoatiny (Soazilandy taloha) - Etiôpia - Gabôna - Gambia - Ganà - Ginea - Ginea Bisao - Ginea Ekoatôrialy - Jibotỳ - Kamerona - Kapvera - Kenia - Kômôro - Kôtidivoara - Lezôtô - Liberia - Libia - Madagasikara - Malaoy - Malỳ - Maorisy - Maoritania - Marôka - Môzambika - Namibia - Nizera - Nizeria - Oganda - Repoblika Arabo Saharaoy Demôkratika - Repoblika Demôkratikan' i Kôngô - Repoblikan' i Afrika Afovoany - Repoblikan' i Kôngô - Roanda - Saô Tôme e Prinsipe - Seisely - Senegaly - Siera Leôna - Sodàna - Sodàna Atsimo - Sômalia - Sômalilandy - Tanzania - Tôgô - Tonizia - Tsady - Zambia - Zimbaboe

Kôntinenta eto an-tany

Afrika
Amerika (Amerika Avaratra - Amerika Atsimo)
Azia
Eorôpa
Ôseania
Antarktika