Esoatiny
I Esoatiny dia firenena kely ao amin' ny faritra atsimo ao Afrika, tsy manana morontsiraka, saika voahodidin' ny tanin' i Afrika Atsimo izy ary i Môzambika no miray sisin-tany aminy ao atsinanana. Manana velarana mirefy 17 363 km2 izy. I Mbabane no renivohiny. Atao hoe Esoatiniana na Soatiniana ny vahoak' i Esoatiny izay nahatratra 1 104 479 tamin' ny taona 2020.
Atao hoe Eswatini ity firenena ity amin' ny teny anglisy fa eSwatini kosa amin' ny teny soaty. Soazilady no anarany talohan' ny taona 2018. Ny teny hoe eSwatini dia midika hoe "tanin' ny Soazỳ". Indraindray koa izy antsoina hoe Ngoane (anglisy: Ngwane).
Ny tapany andrefan' i Esoatiny dia tangoro-mbohitra mifanila amin' ny tapany avaratra amin' ny tangorom-bohitr' i Drakensberg, mihaiva ny vohon-tany mankany amin' ny Ranomasimbe Indiana izay mamorona faritra be havoana sy tany lemaka anirian' ahitra. I Pigg's Peak no tendrombohitra avo indrindra any, izay mahatratra 1 900 m. I Komati sy i Grand Usutu ary i Umbeluzi no renirano telo lava indrindra any.
Ny fiteny soaty, izay ao amin' ny fianakaviam-piteny banto, sy ny fiteny anglisy no fiteny ôfisialin' i Esoatiny. Miteny soaty ny 90 %n' ny Soazy fa ny 0,6 % ihany no miteny anglisy. Misy fiteny banto hafa koa tenenina ao amin' io firenena io. Mpikambana ao amin' ny Commonwealth i Esoatiny.
Ny Soaty na Soazy (vahoaka banto) no maro anisa any Esoatiny. Misy mpitsoa-ponenana avy any Môzambika sy Britanika vitsy anisa koa ny any. Ny ankamaroan' ny Esoatiniana dia Kristiana (80-88 %) fa misy koa ny Miozolmana (5-10 %), misy ny Hindo sy ny Bahay ary ny mpanaraka ny fivavahan-drazana afrikana.
Miompana amin' ny fambolena ny toekaren' i Esoatiny: midadasika ny toeram-pambolena sady manaraka fomba môderna. Ny ampahan' ny tany ambolena any anefa fananan' ny Britanika na an' ny kômpania vahiny; ny antsasaky ny tany izay eo ambany fiantohan' ny mpanjaka no atokana ho an' ny Soazy. Ny katsaka sy ny landihazo sy ny paraky ary ny voasary no tena volena any. Maro koa ny olona misahana ny asa fiompiana. Firenena manan-karena an-kibon' ny tany betsaka i Esoatiny, ka isan' izany ny amianta sy ny vy sy ny volamena sy ny arintany ary ny firapotsy.
Miara ho distrika efatra i Esoatiny, dia ny distrikan' i Hhohho, ny distrikan' i Lubombo, ny distrikan' i Manzini ary ny distrikan' i Shiselweni.
Prôtektôrata britanika taloha i Esoatiny. Tamin' ny 6 Septambra 1968 no nahazoany ny fahaleovan-tenany. Ankehitriny dia fanjakà-mpanjaka ity firenena ity ka ny mpanjakany amin' izao (2021) dia i Mswati III. Ny mpanjaka no manendry ny praiminisitra sy ny mpikambana ao amin' ny governemanta.
Jereo koa hanova
Firenena ao Afrika:
Afrika Atsimo - Alzeria - Angôla - Benîno - Borkina Fasô - Borondy - Bôtsoana - Ejipta - Eritrea - Esoatiny (Soazilandy taloha) - Etiôpia - Gabôna - Gambia - Ganà - Ginea - Ginea Bisao - Ginea Ekoatôrialy - Jibotỳ - Kamerona - Kapvera - Kenia - Kômôro - Kôtidivoara - Lezôtô - Liberia - Libia - Madagasikara - Malaoy - Malỳ - Maorisy - Maoritania - Marôka - Môzambika - Namibia - Nizera - Nizeria - Oganda - Repoblika Arabo Saharaoy Demôkratika - Repoblika Demôkratikan' i Kôngô - Repoblikan' i Afrika Afovoany - Repoblikan' i Kôngô - Roanda - Saô Tôme e Prinsipe - Seisely - Senegaly - Siera Leôna - Sodàna - Sodàna Atsimo - Sômalia - Sômalilandy - Tanzania - Tôgô - Tonizia - Tsady - Zambia - Zimbaboe
Kôntinenta eto an-tany
|
|