Toekaren' i Borkina Fasô
Ny toekaren' i Borkina Fasô dia miompana indrindra amin' ny fambolena sy fiompiana natao ho hanina eo an-toerana. Ny salanisa amin' ny fidiram-bola isam-batan' olona ao Borkina Fasô dia 1 900 dôlara ary 790 dôlara isam-batan' olona tamin' ny taona 2014. Maherin' ny 80 % amin' ny mponina no miantehitra amin' ny fambolena hatao sakafo eo an-toerana, ary ampahany kely ihany no misehatra mivantana amin' ny indostria sy ny servisy. Ny rotsak' orana miovaova be, ny tany tsy misy tsirony firy, ny tsy fahampian' ny fifandraisana sy ny fotodrafitrasa hafa, ny tahan' ny tsy fahaiza-mamaky teny sy manoratra ary ny toekarena tsy mihetsika no olana efa hatry ny ela ao amin' ity firenena tsy manana morontsiraka ity. Mbola niharan' ny fiovaovan' ny vidin' ny eran-tany ihany koa ny toekaren’ ny fanondranana entana.
Fahantrana hanova
I Borkina Fasô dia iray amin' ny firenena mahantra indrindra eran-tany. Ny harin-karena faobe tamin' ny taona 2006 dia 6,2 lavitrisa dôlara, ny harin-karena faobe isan' olona 429,90 dôlara. Efa ho ny antsasaky ny mponina no miaina ambanin' ny tokonan' ny fahantrana. Ny toekaren' i Borkina Fasô dia mifototra amin' ny fambolena landihazo, izay nanome 65 %n’ ny vola miditra ao amin' io firenena io tamin' ny tenatenan’ ireo taona 2000. Tsy ampy hamelomana ny mponina borkinabe (izay isan’ ireo mponina maro indrindra any Sahel) ny fambolena voly fihinana eo an-toerana.
Mahavelom-panantenana ny firenena ny fivoaran’ ny sehatry ny harena an-kibon' ny tany, izay mbola ao anatin’ ny fanombohany. Ny fanampiana avy any ivelany, izay tena goavana, dia avy amin’ ny Vondrona Eorôpeana indrindra. Taorian' ny fampanjakana ny fiharian-karena fehezin' ny fanjakana nandritra ny roa ambin' ny folo taona mahery, i Borkina Fasô, izay teo ambany fiahian' ny Tahirim-Bola Iraisam-Pirenena (frantsay: Fonds monétaire international -- FMI), dia niova ho amin’ ny toekarena liberaly tamin' ny fiandohan' ny taompolo 1990 ary nanomboka tamin' ny fandaharan' asan' ny tsy fampiankinana.
Ny pôlitika ara-toekarena, izay miompana tamin’ ny fampidinana ny vidim-piainana sy ny fampihenana ny fatiantoka ara-barotra, ary koa ny fanavaozana natao hamporisihana ny fampiasam-bola tsy miankina no nahatonga ny fiakaran’ ny toekarena. Izany no nahatonga Tahirim-Bola Iraisam-Pirenena hanohana an’ ilay firenena.
Seha-pihariana voalohany hanova
Fambolena hanova
Ny telo ampahefatry ny mponina any Borkina Fasô no miasa amin' ny seha-pihariana voalohany. Ny fambolena dia tanterahina ao amin’ ny 11 %n' ny velaran-tany, ka ny vary, izay misy anondranana, no ambolena indrindra any atsimo-andrefana.
Fambolena, izay mampiasa ny telo ampahefatry ny mponina mavitrika sy miantoka ny 30,7 %n' ny harin-karena faobe (2006), dia misedra fahasahiranana lehibe ao amin' ny Lembalemba Môsy noho ny faharatsian' ny tany sy ny toetany maina. Ny drafi-pampandrosoana dia miompana amin’ ny famongorana ny kankana kantsentsitra miteraka fahajambana sy sehon’ aretina hafa any amin’ ireo lohasahan' i Volta (izay faritra tsy noraharahaina hatramin’ izay noho ny antony ara-pahasalamana) mba hametrahana tantsaha hamokatra any.
Nanomboka tamin’ ny fanavaozana nataon’ i Thomas Sankara, izay nitondra ny firenena tamin’ ny 1983 hatramin’ ny 1987, dia efa fananan’ ny fanjakana ny tany. Ny faritra fambolena, ankoatra izay natokana ho an’ ny fambolena ampemba sy ny ampembambazaha, dia any amin’ ny faritra atsimo-andrefana mando kokoa, izay ambolena ny vary sy ny fary. Tany am-piandohan' ireo taona 1990, ny vokatra ara-tsakafo lehibe indrindra (ampemba sy ampembambazaha) dia nandrakotra mihoatra ny roa ampahatelon' ny velaran-tany voavoly.
Teo anelanelan' ny taona 1995 sy 2005, ny famokarana landihazo dia nitombo dimy, ary ankehitriny dia miantoka ny fidiram-bolan’ ny ampahatelon' ny mponina. Tamin' ny taona 2005 dia i Borkina Fasô no firenena voalohany mpamokatra landihazo aty Afrika atsimon’ i Sahara. Ny vary, izay lafo vidy kokoa sy lany ao an-toerana, dia anondranana amin’ ny ampahany any ivelany.
Fiompiana hanova
Iray amin' ny harena any Borkina Fasô ny fiompiana, saingy ny hain-tany mihatra amin' i Sahel dia manakana ny mpiompy tsy hikarakara ny biby ompiany araka ny tokony ho izy mandritra ny taona (nisy omby misa 8 tapitrisa tamin' ny 2006). Ny biby fiompy dia entina mankany amin' ny kijana be ahitra kokoa any amin’ ny faritra atsimo alohan' ny handefasana azy ireo any amin' ny faritra hivarotana azy any amin' ny morontsiraka.
Any avaratra, ny andiam-biby marobe ompian’ ny Toarega sy ny Folany dia mandehandeha eny amin' ny lemaka fatrana izay ianjadian’ ny hain-tany alohan' ny hitondrana azy mianatsimo mba hamidy amin’ ny firenena any atsimo, toa an’ i Kôtidivoara sy Ganà, misy ny aretin’ ny torimaso (tripanôzômiazy) izay sakana amin' ny fiompiana.
Jono hanova
Ny fanjonoana nentim-paharazana an-drenirano, sy eny amin' ny heniheny amin' ny faran' ny vanim-potoanan' ny main-tany, dia azo atao amin' ny faritra rehetra (eo amin' ny 8 500 taonina eo ho eo tamin’ ny taona 2001).
Seha-pihariana hafa hanova
Harena ankibon' ny tany hanova
Ny fitrandrahana harena ankibon' ny tany, izay mbola tsy mandroso, dia otri-karena matanjaka sy isan-karazany. Ny faritr' i Tambao, any avaratra, dia misy tahirin’ na manganezy, fanitso, baoksita, firaka, nikela ary fôsfaty; manam-petra anefa ny fitrandrahana azy ireo noho ny olana momba ny fitaterana. Ny famokarana lehibe indrindra dia mahakasika ny volamena (1 taonina tamin' ny taona 2002). Ny fampiharana ny fehezan-dalàna vaovao momba ny harena ankibon' ny tany tamin' ny taona 1997, izay mikendry ny fampiroboroboana ny fampiasam-bola amin' ny sehatry ny harena ankibon' ny tany, dia manome tombony ny asa fitrandrahana madinika maro.
Taozava-baventy hanova
Ny sehatry ny taozava-baventy dia mifototra indrindra amin' ny fanodinana ny vokatry ny fambolena, indrindra fanodinana ny landihazo, ny famokarana menaka sy tavy avy amin’ ny zavamaniry ary ny famokarana siramamy.
Ny herinaratra dia vokarina any amin' ny tobin-jiro mampiasa solitany. Tamin' ny taona 2003 dia nanome 375,6 tapitrisa kilowatt-ora ireo toby ireo. Ny fampiasana ny tohodrano roan' i Kompienga sy Bagré tamin' ny taona 1993 dia niteraka fanantenana fahavitan-tena amin' ny angovo amin’ ny hoavy.
Varotra sy fifanakalozana ary fitaterana hanova
Ny vola ampiasaina any Borkina Fasô dia ny Franc CFA, avoakan' ny Banky Foiben' i Afrika Andrefana. Nihena 50 % ny sandany tamin'ny taona 1994. Tamin'ny ankatoky ny fampidinana ny sandany dia niforona tao Ouagadougou ny Union Economique et Monétaire Ouest-Africaine (UEMOA) na West African Economic and Monetary Union (WAEMU), izay nampitambatra an' i Benîno, i Borkina Fasô, i Kôtidivoara, i Maly, i Nizera, i Senegaly ary i Tôgô, izay nanatevin-daharana an' i Ginea-Bisao tamin' ny 1997. Nampidina 60 % ny fadin-tseranana amin' ny vokatra maromaro ireo firenena ireo izay mikendry ny fampiraisam-paritra tamin' ny 1997, raha 30 % izany tamin’ ny namoronana ny UEMOA na WAEMU.
I Borkina Fasô no firenena mpanondrana landihazo, biby fiompy, karite (dibera zavamaniry izay ampiasaina indrindra amin' ny fanaovana sôkôla) ary voanjo. Kely kokoa ny fanondranana noho ny fanafarana, satria manafatra solika sy ny metaly ary milina rehetra ilay firenena. Tamin' ny taona 2002 dia nitentina 582,7 tapitrisa dôlara ny fanafarana entana, raha 170,6 tapitrisa dôlara kosa ny fanondranana. I Frantsa sy i Italia ary i Kôtidivoara no tena mpiara-miombon' antoka ara-barotra amin’ i Borkina Fasô.
Mifandray akaiky amin' ny an' i Kôtidivoara ny toekaren' i Borkina Fasô amin' ny alalan' ny fivarotana biby fiompy sy amin’ ny alalan’ ny fifindrà-monina mandritra ny fotoana voafetra isan-taona izay hamorain' ny lalamby mampitohy an’ i Ouagadougou amin’ i Abidjan. Namboarina tamin' ny andron' ny fanjanahan-tany ity lalamby ity, izay natao hanokafana an’ i Sahel sy hamporisihana ny fahatongavan' ny mponin' i Haute-Volta teo aloha, izay tena be mponina, hiasa amin' ny toeram-pambolena any amin' ny faritry ny ala ivoariana izay tsy ampy mpiasa (hazo, kafe, kakaô). Misy lalana mirefy 15 300 km eo ho eo ilay firenena, anisan' izany ny ampahany amin' ny lalambe mamakivaky an’ i Sahel.