Evanjelisma eto Madagasikara

Ny evanjelisma eto Madagasikara dia nanomboka niely patrana teto amin' ny Nosy taorian' ny nahazoan' i Madagasikara ny fahaleovan-tena, indrindra fa teo amin' ny taompolo 1990. Ny evanjelisma na fiangonana ara-pilazantsara dia hetsika kristiana milaza fa ny Filazantsara no hany fototra sy filamatry ny finoany. Tsy mitsaha-mitombo isa ireo fiangonana ireo eto Madagasikara. Maro amin' izy ireo no matetika lazaina amin' ny anarana hoe "fiangonana zandriny".

Fiangonana Jesosy Mamonjy ao Ankorondrano, Antananarivo

Tantaran' ny evanjelisma eto Madagasikara

Fidiran' ny evanjelisma eto Madagasikara

Ny zava-misy tamin' izany fotana izany dia nanamora ny fidiran' ny evanjelisma teto Madagasikara satria vao nahazo fahaleovan-tena i Madagasikara tamin' ny taona 1960 sady lalàna vaovao manome fahalalahana bebe kokoa no nifehy ny fivavahana teto amin' ny Nosy fa tsy tahaka ny zava-nisy tamin' ny fanjanahan-tany izay sarotiny tamin' ny fananganana fikambanana ara-pivavahana vaovao. Fanampin' izay dia efa voaomana ny saina amam-panahin' ny Malagasy noho ny laza sy ny asan' ny Fifohazana notarihin' ny teratany malagasy tao amin' ireo fingonana prôtestanta niorina taloha, izay misy fifanahafana betsaka amin' ny pentekôtisma raha ny amin' ny finoana ny fahefan' ny Fanahy Masina izay manome fahasoavana ny mpino amin' ny alalan' ny fahitana sy ny faminaniana ary ny fahagagana.

Fielezany

Tamin' ny taona 1963 ny Fiangonana Jesosy Mamonjy, izay anisan' ireo voalohany, no niorina eto Madagasikara, tamin' io taona io ihany koa no niorenan' ny Fiangonana Batista Biblika eto Madagasikara. Tamin' ny taona 1967 ny Assemblée de Dieu (ADD) na Fiangonan' Andriamanitra no niorina.

Taorian' ireo mpamaky lay ireo dia tsy nitsaha-nitombo ny isan' ny antokom-pinoana evanjelika sy ny isan' ny mpino ao amin' izy ireo, ka anisan' ireo fantatra indrindra ny Fiangonana Pentekôtista Mitambatra tamin' ny taona 1970, ny Fiainana ao amin' i Kristy (FAK) tamin' ny 1985, ny Communauté Evangélique Indépendante de Madagascar (CEIM) tamin' ny taona 1989, ny Fiangonana Apôkalypsy eto Madagasikara (FAM) tamin' ny 1996, ny Fahazavan' i Kristy (FAKRI) tamin' ny taona 1996, ny Fiangonana Evanjelika Shine tamin' ny taona 2004, ny Fiangonan' ny Ampakarina (FnA) tamin' ny 2013.

Ny fampianarany

Manome lanja ny fiovam-po isam-batan' olona vokatry ny safidy manokan' ny tsirairay ny fiangonana ara-pilazantsara. Mampiavaka azy amin' ny fiangonana lehibe mahazatra ny Malagasy taloha (ireo atao hoe "fiangonana zokiny") ny batisan' ny mino (batisan' olon-dehibe). Ny Baiboly no filamatry ny finoany. Omeny lanja ny fahateraham-baovao (fiekena ny asam-panavotan' i Kristy amin' ny alalan' ny fieken-keloka, fanolorana ny fiainany amin' i Jesoa). Ivon' ny fivavahan' ny Evanjelika koa ny fanomboana an' i Jesoa Kristy tamin' ny hazo fijaliana. Manadratra ambony ny fifohazam-panahy ireo fiangonana ireo.

Ny fiangonana ara-pilazantsara na evanjelika eto Madagasikara

Maro ary tsy mitsaha-mitombo isa ny fiangonana evanjelika na ara-pilazantsara eto Madagasikara, ka ny fantatra indrindra dia ny Fiangonana Batista Biblika eto Madagasikara, ny Jesosy Mamonjy, ny Fiangonan' Andriamanitra (Assemblée de Dieu), ny Fiangonana Pentekotista Mitambatra, ny Fiainana Ao amin' i Kristy, ny Fikambanana Apokalypsy eto Madagasikara, ny Fiangonana Evanjelika Shine, ny Vahao ny Oloko., ny Fangonana Ara-Pilazantsara eto Madagasikara.

Ny Fiangonana Batista eto Madagasikara

Efa tonga teto Madagasikara tamin' ny taona 1935 tamin' ny alalan' ny Misiona Biblikan' i Madagasikara (nipoitra avy tamin' ny London Missionary Society) ny finoana batista. Tamin' ny taona 1997 no nananganana ny Fivondronan' ny Fiangonana Batista Biblika eto Madagasikara (FFBBM). Ny FFBBM dia fiombonan' ireo endriky ny fiangonana batista miorina eto Madagasikara. Tamin' ny taona 2005 dia efatra ireo fiangonana batista mpikambana ao amin' ny FFBBM. Mahaleo tena amin' ny lafiny rehetra (fitantanana sy fombam-pivavahana) ny fiangonana batista biblika tsirairay isan-toerana, nefa izy rehetra dia miombona ao amin' ny Fivondronan' ny Fiangonana Batista Biblika eto Madagasikara (FFBBM) tarihin' ny Filan-kevi-pitantanan' ny FFBBM.

Tsy ny FFBBM ihany no vondrom-piangonana batista misy eto Madagasikara fa ao koa ny Fiangonana Batista Finoana, ny Fiangonana Batista ara-Pilazantsara, sy ny maro hafa.

Ny Fiangonana Jesosy Mamonjy

Ny Fiangonana Jesosy Mamonjy dia fiangonana kristiana niorina ara-panjakana tamin' ny 1963 teto Madagasikara. Ny misionera amerikana Mounir Aziz Daoud sy Jane Collins vadiny no mpanorina azy. Ao Ankorondrano, Antananarivo no misy ny foibeny izay mahazaka olona hatrany amin' ny 25 000 ka hatramin' ny 30 000. Efa miparitaka manerana izao tontolo izao ny mpino Jesosy Mamonjy. Mihoatra ny 1 600 ny isan' ny fiangonana mielim-patrana manerana ny nosy sy any ivelany. Manana foto-pampianarana mafy orina ny fiangonana, dia ny fiovam-po sy fahaterahana indray tena izy, ary ny foto-pampianarana momba ny fahamasinana. Ny Baiboly no fototry ny fampianaran' ny Fiangonana Jesosy Mamonjy sady toriny, nefa manana boky manazava ny Baiboly izy dia ny Boky Maintso sy ny Red Book izay mirakitra ny fampianaran' i Daoud mivady sady manoro lalana ny fomba hianarana feno ny Baiboly.

Ny Fiangonana Pentekôtista Mitambatra

Ny Fiangonana Pentekôtista Mitambatra eto Madagasikara (FPMM) dia antokom-pinoana kristiana ao amin' ny firehana pentekôtistan' ny sampana ara-pilazantsaran' ny kristianisma izay sampan' ny United Pentecostal Church International. Ny misionera Chris Richardson mivady no mitarika azy. Ao Ambohidratrimo Antananarivo ny tobin' io fiangonana io. Efa misy fiangonana Pentekotista Mitambatra manodidina ny 1 000 eo ho eo eto Madagasikara.

Ny Fiainana Ao amin' i Kristy

Ny Fiainana Ao amin' i Kristy (izay hafohezina amin' ny hoe FAK) dia fiangonana kristiana naorin' ny pastora Jules Randrianjoary. Maty tamin' ny 04 Novambra 2017 ity pastora mpanorina ity.

Ny Communauté Evangélique Indépendante de Madagascar,

Ny Communauté Evangélique Indépendante de Madagascar, izay hafohezina amin' ny hoe CEIM, dia fiangonana niorina eto Madagasikara tamin’ ny 1989 taorian’ ny seminera nandraisan’ ny solontena rehetra avy amin’ ny faritany, izay efa mpikambana tao amin’ ny CIFEM, tao amin’ny Centre de la Ligue pour la Lecture de la Bible tao Mandriambero. Nijoro ara-panjakana io fiangonana io tamin' ny taona 1991. Fiangonana ara-pilazantsara na evanjelika manana firehana pentekôtista ny CEIM. Isan' ireo fiangonana ao amin' ny Assemblées des frères, izay heverina fa naorin' i Nelson Darby tany an-dafy tamin' ny fiantombohan' ny taonjato faha-19, ny CEIM.

Ekeny ho tenin’ Andriamanitra avy amin’ ny tsindrimandrin’ Andriamanira ny Baiboly izay hany manam-pahefana sady tsy misy diso. Tsy famantarana ilaina na azo antoka amin’ ny batisan' ny Fanahy Masina ny fanaovana fiteny tsy fantatra. Ny famonjena dia fanamarinana azo avy amin’ ny fahasoavan’ Andriamanitra ao amin’ i Jesosy Kristy izay tsy azo raha tsy amin’ ny finoana, izany dia mitaky ny fahateraham-baovao.

Ny Fikambanana Apokalypsy eto Madagasikara

Ny Fikambanana Apokalypsy eto Madagasikara (FAM) dia fiangonana natsangan' ny Pasitera Mailhol tamin' ny taona 1996. Mifototra amin' ny fanazavana sy fampianarana ny misiterin' ny bokin' ny Apôkalipsy ny fikambanana. Ny hitory amin’ ny olona rehetra maneran-tany ny Fanambaràn’ i Jesosy Kristy voarakitra ao amin’ ity boky farany ao amin' ny Baiboly ity no antom-pisian’ ny FAM. Rehefa niitatra any ivelan' i Madagasikara io fiangonana io dia niova anarana ka atsoina hoe Fiangonana Apokalypsy Maneran-tany (FAM).

Manao fandroahana devoly amin' ny alalan' ny fanondrona amin' ny fanondro ny Fikambanana Apokalypsy. Anisan' ny mampiavaka ny Fiangonana Apokalypsy ihany koa ny fanazavana momba ny andro nahafatesan'i Jesosy Kristy dia ny antsasaky ny herinandro (Alarobia). Amin'ny andro Asabotsy (izay antsoiny hoe Sabata) no ivavahan'ny mpino ao amin'ny FAM.

Ny Fiangonana Evanjelika Shine

Ny Fiangonana Evanjelika Shine na Fiangonana Ara-Pilazantsara Shine dia fiangonana niorina teto Madagasikara tamin' ny taona 2004. Ny Pastora Patrick Andrianarivo sy ny Pastora Fara Andrianarivo vadiny no nanorina azy. Mifandray amin' ireo fiangonana evanjelika ao Afrika izy ka miezaka mampiroborobo ny evanjelisma eto Madagasikara. Efa ahitana io fiangonana io koa ny any Belzika sy Afrika Atsimo. Isan’ ireo atao hoe fiangonana miasa ho an' ny fitorianana ny Filazantsara indrindra ho an' ny tanora monina an-tanan-dehibe izy.

Ny Fiangonana Vahao ny Oloko

Ny Fiangonana Vahao ny Oloko dia fiangonana kristiana eto Madagasikara izay efa miparitaka eran' ny Nosy. Miisa 3 200 izao ny trano fiangonanan' ny Vahao ny Oloko manerana an' i Madagasikara, izay tantanana mpitandrina miisa 800.

Ny Fiangonan' ny Ampakarina

Ny Fiangonan' ny Ampakarina (FnA) dia fiangonana niorina eto Madagasikara tamin' ny taona 2013. Ny pastora Nicolas Rajemison no nanorina ny Fiangonan’ ny Ampakarina tamin' ny taona 2013. Teny nomen’ ny Tompo azy ny teny ao amin’ ny Apôkalipsy 21:9 manao hoe: "Avia etỳ, dia hasehoko anao ny ampakarina, vadin' ny Zanak' ondry", satria ny hanomana ny olona ho amin’ ny fiavian’ i Jesosy no tena niantsoan’ ny Tompo azy sy iraka nanirahan’ Andriamanitra azy, ka nahatonga ny anaran’ ny iraka hoe "Ny Ampakarina".

Ny Fiangonana Ara-Pilazantsara eto Madagasikara

Ny Fiangonana Ara-Pilazantsara eto Madagasikara dia fiangonana niorin' ny pastora Randrianasolonandrasana Rolland no tamin' ny taona 1980 tao Andavamamba Antananarivo. Niala tamin' ny Fiangonana Jesosy Mamonjy izy noho ny fankatoavana ny tenin' i Jesosy tonga taminy, izay milaza hoe: "Atsangano ny Fiangonako", araka izay hita ao amin' ny Filazantsaran' i Lioka manao hoe: "Ary tsy misy olona manisy divay vaovao ao anaty siny hoditra tonta; fa raha izany, ny divay vaovao mahatriatra ny siny hoditra, ka ho raraka ny divay, sady ho simba foana ny siny hoditra;  Fa ny divay vaovao dia tsy maintsy hatao ao anaty siny hoditra vaovao (Lioka 5:37-38).

Fiangonan' i Jehovah Tompon' ny Sabata Andro Fahafito

Ny Fiangonan' i Jehovah Tompon' ny Sabata Andro Fahafito, na FJTSa7, dia niorina teto Madagasikara tamin' ny fomba ôfisialy tamin' ny taona 1996.

Manindry mafy ny fiteraham-baovao amin' ny rano sy ny Fanahy izy ireo sady mampianatra ny atao hoe batisan' ny Fanahy Masina. Ny 5 Desambra 1996 no heverin' ny mpino ao amin' ity fiangonana ity fa nirotsaka faobe voalohany tao aminy ny Fanahy Masina, izay ampitahainy amin' ny andro Pantekôsta. Ny Apôstoly Benjamina no loharano nipoiran' izany fiangonana izany.

Fiangonana evanjelika hafa

• ny Fiangonan' Andriamanitra (Assemblée de Dieu) na eto Madagasikara, niorina tamin' ny taona 1967;
• ny Communauté Evangélique du Réveil, niorina tamin' ny taona 1990;
• ny Centre Parole Vivante niorina tamin' ny taona 1993;
• ny Fahazavan' i Kristy (FAKRI), niorina tamin' ny taona 1996;
• ny Eglise Universelle du Royaume de Dieu, niorina tamin' ny taona 1998;
• ny Jesosy Famonjena;
• ny Fiangonana Mahery ny Ran' i Jesosy;
• ny Fiangonana Rhema;

• ny Tafik' i Jesosy Kristy (TAJEKRI);
• ny Eglizy Sambofiara eto Madagasikara (ESM).

Fandraisan' ny olona ny evanjelisma eto Madagasikara

Tsy mitovy ny fomba fijerin' ny Malagasy, indrindra ny Malagasy kristiana hafa, ny fiangonana evanjelika tsirairay, arakaraka ny zavatra ataony hisintonana ny olona ho isan' ny mpino ao aminy.

Fomba fijery manaratsy

Ampangaina ho sekta na lazaina hoe fiangonana zandriny ny ankamaroany. Ny Fiangonana Batista no tsy dia iharan' izany, angamba noho izy tsy manao fampielezan-kevitra loatra. Lazaina fa "mpanjono anaty koveta" izy ireo satria mitoriteny amin' ny olona efa manana ny fiangonana ivavahany (indrindra ny Loterana na Katôlika na Nohavaozina, sns). Itsikerana azy ireo ny fampiharana ny ampahafolon-karena izay lazain' ny mpanenjika azy fa fomba atao mba hangoronan' ny mpitondra fivavahana harena. Ny tsy fanaovana batisa ny zaza tsy ampy taona koa dia anisan' ny anenjehana azy ireo. Ny filazàna faminaniana na fahitana, ny fampanantenana na fanaovana fahagagana (fanasitranana, fahazoana harena, fahitana asa, fahazoana vady, sns), ny filazàn' ny mpanorina na mpitondra fiangonana fa niresaka mivantana tamin' i Jesoa na Jesosy na amin' ny anjely, na manana fahefana hanafaka amin' ny gejan' ny devoly na demony, sy ny maro hafa, dia itsikerana ny mpitarika ireo fiangonana ireo ho sandoka (mpaminany sandoka, pastora sandoka, apôstôly sandoka, sns).

Jereo koa

• Kristianisma eto Madagasikara
• Pentekôtisma
• Evanjelisma
• Fiangonana zandriny
• Pentekôtisma eto Madagasikara

Rohy ivelany

Momba ny pentekôtisma

• "Les pionniers du pentecôtisme à Madagascar (1)", Le Blog de Bernard Boutter (29 janvier 2015)
• "Les pionniers du pentecôtisme à Madagascar (4) : Jules Randrianjoary", Le Blog de Bernard Boutter (10 juin 2015)