Epistily voalohany ho an' i Timôty
Ny Epistily voalohany ho an' i Timôty na Epistola voalohany nosoratan' i Masindahy Paoly ho an' i Timôte na Taratasy voalohany nosoratan' i Masindahy Paoly ho an' i Timôte dia boky ao amin' ny Testamenta Vaovao ao amin' ny Baiboly, izay anisan' ireo atao hoe epistily. Ato amin’ ity taratasy ity no anantitranteran’ i Paoly ny amin’vny famonjena azo avy amin’vny finoana an’vi Jesoa Kristy. Ampianariny ny fitodran-tena anjakan’ ny fanaovana asa tsara. Ambarany koa fa tokony ho olona mendrika halain-tahaka ny mpitandrina sy ny loholona misahana andraikitra ary ny diakona na diakra. Tian’ i Paoly raha manaraka ny lalana tena izy ny fitantanana ny fiangonana. Noho izany dia tokony tsy avela hanjaka ny fahadisoan’ ireo milaza tena ho manam-pahaizana momba ny Lalàna; tokony hosakanana koa ny fianteherana amin’ ny angano (na fedrà) sy amin’ ny tetiarana namboamboarina ary amin’ ny fadifady ara-tsakafo isan-karazany.
Ity epistily ity dia ahafahana mamantatra bebe kokoa ny tokony ho rafitry ny fiangonana kristiana isan-toerana: ahitana mpitarika ao am-piangonana ary misy fepetra fanendrena sy sata mifehy azy ireo. Mibahana ao ny fampianarana satria ilaina ny maneho ny fahamarinana mba hiadiana amin’ ny fampianaran-diso izay miely izaitsizy.
Naman' ireo atao hoe epistily pastôraly nosoratan' i Paoly io epistily io. Taratasy voalohany nosoratan' i Paoly ho an' i Timôty (na Timôte) izany, dia i Timôty izay sady mpianany no mpiara-dia aminy. Tokony ho teo anelanelan' ny taona 61 sy 65 no nanoratana azy. Misy toko 6 ity boky ity.
Ny anaran' ny boky Hanova
Πρώτη Επιστολή προς Τιμόθεο / Prôtê Epistolê pros Timotheo no fiantsoana azy amin' ny teny grika fa Epistula I ad Timotheum kosa amin' ny teny latina.
Fizaràn' ny taratasy Hanova
Teny fiarahabana (1.1-2) Hanova
Fisakanana ny fampianaran-diso (1.3-20) Hanova
- Fampitandremana amin’ ny fampianaran-diso (1.3-11)
- Ny amin’ ny fahasoavana (3.12-17)
- Ny andraikitr’ i Timôty (3.16-20)
Fanarenana ny Fiangonana (2.1 – 6.10) Hanova
- Ny amin’ ny vavaka (2.1-7)
- Ny amin’ ny anjara asan’ ny lehilahy sy ny vehivavy (2.8-15)
Fiandrasana ny ondry (3.1 – 6.10) Hanova
- Ny amin’ ny fahaiza-mitarika ao amin’ ny Fiangonana (3.1-13)
- Ny tokony harovana ny fahamarinana ao amin’ ny Fiangonana (4.1-16)
- Ny fomba fitondrana ireo sokajin’ olona ao amin’ ny Finangonana (5.1- 6.10)
Toromarika manokana ho an’ i Timôty (6: 3-21) Hanova
- Ny amin’ ny fampianaran-diso (6.3-10)
- Miady ny ady tsaran’ ny finoana (6.11-16)
- Teny ho an’ ny mpanan-karena (6.17-19)
- Fitandremana izay zavatra nankinina amin’ ny tena (6.20-21)
Jereo koa Hanova
Ireo Epistilin' i Paoly:
- Epistily ho an' ny Rômana,
- Epistily voalohany ho an' ny Kôrintiana,
- Epistily faharoa ho an' ny Kôrintiana,
- Epistily ho an' ny Galatiana,
- Epistily ho an' ny Efesiana,
- Epistily ho an' ny Filipiana,
- Epistily ho an' ny Kôlosiana,
- Epistily voalohany ho an' ny Tasalôniana,
- Epistily faharoa ho an' ny Tesalôniana,
- Epistily voalohany ho an' i Timôty,
- Epistily faharoa ho an' i Timôty,
- Epistily ho an' i Titosy,
- Epistily ho an' i Filemôna
Boky hafa ao amin' ny Baiboly: