Fifohazana Farihimena
Ny fifohazana Farihimena dia iray amin' ny endriky ny fifohazana misy tobilehibe eto Madagasikara, izay tao amin' ny faritra atsimo amin' Imerina, niorina vokatry ny fifohazam-panahin-dRakotozandry Daniel, izay efa kristiana hatramin' ny fahazazany sady pastora tamin' ny fotoana niorenan' izany fifohazana izany. Ao amin' ny tobilehibe Farihimena no misy ny foiben' io fifohazana io. Isaky ny 26 Aogositra no anaovana fankalazana ny tsingerin-taonan' io tobilehibe io. Tamin' ny fanombohany dia ny fifohazana Farihimena no tena niely amin' ny faritr' Antananarivo ka nahatonga ny fiangonana maro hanorina ny sampana "Zanaky ny fifohazana".
Rakotozandry Daniel hanova
Fahazazana sy fahatanorany hanova
Rakotozandry Daniel dia teraka tamin' ny 16 Aogositra 1919. Ny ray aman-dreniny dia nipetraka akaikin' i Soavina any Betafo Antsirabe izay toerana nisy ny Misiona Nôrveziana. Taizan' aretina hatry ny fahazazany izy, torantorana matetika, ka nentin' ny ray aman-dreniny tany amin' ny mpimasy sy ny mpisikidy. Tamin' ny fahafolo taonany izy no niditra nianatra tao amin' ny sekolin' ny Misiona Nôrveziana tao Betafo ary naharitra dimy taona monja ny fianarany tao. Tsy nahomby tamin' ny fianarana nataony izy ka nihevitra fa miangatra Andriamanitra, noho izany dia tsy niangona intsony izy. Isaky ny Alahady anefa, rehefa matory ao an-tranony izy, dia miseho aminy amin' ny nofy i Jesoa. Mbola tao anatin' ny fandalana ny fivavahan-drazana ny ray aman-dreniny tamin' izany fotoana izany.
Fiantsoana azy hanova
Nitantara Rakotozandry Daniel fa nandritra ny fahatoranany dia nahita olona miakanjo fotsy lava nijoro teo anilany izay izay niteny taminy fa ho sitrana izy raha matoky an' io olona io. Ninoany fa i Jesoa io olona io. Nanaiky ny teniny izy ka sitrana taorian' izay raha saika handevina azy ny olona. Indray andro dia nanasitrana zaza iray izay tsy sitran' ny ombiasy izy. Nalefa tany Tsaratanana i Rakotozandry ho katekista. Tamin' ny taona 1943 dia niteny taminy ny Tompo fa ho pastora any Farihimena izy afaka telo taona ka hilaza mialoha izany any. Nandehana tany Ivory ihany izy hianatra ho pastora mandritra ny telo taona, izay nifarana tamin' ny taona 1946. Voatendry ho pastoran' i Farihimena izy.
Lasa raiamandreny mpanorina fifohazana hanova
Tamin' ny 25 Aogositra 1946 dia nijanona tao am-pandriana tsy namonjy fiangonana Rakotozandry fa nihombo ny aretiny ka dia nanapa-kevitra ny hamangy azy ny mpiangona. Tonga ny mpamangy ka nitsangana i Rakotozandry nanambara ny fahotan' izy ireo. Izany no nahatonga ny 25 sy ny 26 Aogositra ho tsarovana isan-taona satria teo no nanomboka ny fifohazana tany Farihimena. Nandeha nitety ny tanàna manodidina i Rakotozandry, nitondra lakolosy kely hanairana ny olona. Maro ireo olona avy mihaino azy no babo tanteraka ka manolotra ny fiainany ho an' i Jesosy.
I Farihimena hanova
Ankehitriny i Farihimena dia tanàna ao avaratr' Antsirabe, 24 km avy ao Betafo ao amin' ny faritra Vakinankaratra, faritanin' Antananarivo. Tantsaha ny ankamaroan' ny mponina. Mahataona mpanao fivahiniana masina maro isan-taona i Farihimena noho ny fisian' ny tobilehibe Farihimena ao.
Ny fifohazana hanova
Ny fanasitranana hanova
Maro dia maro ny olona no mamonjy an' i Farihimena: ny marary sy ny manan-kilema ara-baratana (jamba, boka sns) tonga mba ho sitranina, ary misy ny sitrana. Araka ny faharesen-dahatr' i Rakotozandry dia ireo izay tsy miaiky ny fahotany na manana fianakaviana tsy mety miova dia tsy sitrana, misy koa ny tsy fantany ny antony tsy mahasitrana azy. Betsaka ny Katôlika no nanatona ny fifohazana mba tsy ho very anjara amin' ny fahasoavana ka nanatrika fotoam-pifohazana mba ho sitrana. Nasain' i Rakozandry niera ramin' ny pretra ao amin' ny fiangonany izy ireo vao izay azo notanterahina ny hetahetany. Tsy noterena na nentanina akory hiala amin' ny fiangonany anefa ireo Katôlika ireo.
Ny fombany hanova
Nampiavaka ny mpifohan' i Farihimena ny fitomaniana mandritra ny fotoam-pifohazana. Ao koa ny fiakanjoana fotsy ary ny tsy fahitana vehivavy manao firavaka. Atao hoa "Zanaky ny fifohazana" izy ireo. Tao koa ireo fomba sy fisainana izay nampiavaka ireo mafana fo, na dia tsy nifanaraka amin' ny fampianaran' ny mpanorina ilay fifohazana aza izany, ka isan' izany ny tsy maintsy itomaniana mba tsy holazaina hoe tsy tena miaiky heloka, raha tsy mandoa dia lazain' ny sasany fa tsy tena nibebaka, ny tokony tsy hampisehoana fifaliana loatra, ny tsy tokony hampiasana fanafody na hanatonana dokotera.
Fiaraha-miasan' ny samy fifohazana hanova
Nitandro ny firaisana ireo mpitarika ny fifohazana. Nitsidika matetika an' i Farihimena, ohatra, Ravelonjanahary ary amin' ny 17 Septambra (nanomboka tamin' ny taona 1952) dia manamgy an' i Sotanana ny hifohazan' i Farihimena. I Volahavana Germaine kosa dia tonga namonjy tsy tapaka ny fotoam-pifohazana any Farihimena amin' ny faha-25 sy faha-26n' ny volana Aogositra. Nanamafy izany firaisankina zo amin' ny samy fifohazana izany ny nananganana taty aoriana Fifohazana FFPM.
Jereo koa hanova
Boky azo anovozan-kevitra hanova
- Fagereng E., Ny Tantaran' ny Firenena Malagasy, Edisiona Salohy, Antananarivo, 1963.
- Rabehatonina James, Tantaran' ny fifohazana eto Madagasikara 1894 - 1990, Trano Printy Fiangonana Loterana Malagasy
- Thunem, Adolf & Rasamoela, Joela, Ny tantaran’ny Fifohazana eto Madagasikara, Antananarivo: Trano Printy Fiangonana Loterana Malagasy, p. 5‑96 (1re édition 1934).
- Austnaberg, Hans, Shepherds and Demons. A Study of Exorcism as Practised and Understood by Shepherds in the Malagasy Lutheran Church, New York: Peter Lang. 2008.
- Campbell, Gwyn, “Crisis of Faith and Colonial Conquest. The Impact of Famine and Disease in Late Nineteenth-Century Madagascar”, Cahiers d’études africaines, 1992, vol. 32, no 127, p. 409‑453.
- Rasolondraibe, Seth Andriamanalina, le Ministère de « berger » dans les Églises protestantes de Madagascar (de la fin du xixe siècle à nos jours). Tensions et compromis entre mouvements de Réveil, institutions protestantes et religions traditionnelles, Thèse de doctorat sous la direction de Jean‑Paul Willaime, Paris : EPHE, 2010
- Félicité Rafarasoa, “Fifohazana, le mouvement de réveil", mémoire de fin d’étude, SETELA, Centre de formation pour les Laïques, promotion 2001-2002.