Renin-tsikidy
Ny renin-tsikidy dia ny tsanganan-tsikidy valo voalohany amin' ny sikidy malagasy izay azo amin' ny alalan' ny fisarihana voan-tsikidy (voam-pano, voan-kily, na voan-tsaramaso, sns), ka ny fifanampianan' izy ireo no mamorona ireo anao hoe "tera-tsikidy". Ny tsanganana iray ao amin' ny renin-tsikidy dia foronin' ny voan-tsikidy efatra hatramin' ny valo alahatra roa na iray avy ambony mankany ambany, ka ny voan-tsikidy iray na roa voalohany dia atao hoe "lohany", ny faharoa "tratrany", ny fahatelo "valahany" na "vaniany" ary ny fahefatra farany "tongony".
Ny fahazoana ny renin-tsikidy
hanovaNy fahazoana ny tsanganan-tsikidy efatra voalohany
hanovaNy famoronana ny tsanganan-tsikidy efatra voalohany no ataon' ny mpisikidy ka raisiny amin' ny tanany havia ny voan-tsikidy ka anaovany tokom-boan-sikidy efatra eo ambony lafika (tsihy, sns). Anesorany tsiroaroa mandra-pahasisa iray na roa ny voan-tsikidy. Alainy izay voa sisa (tokana na roa) dia apetrany eo ambonin' ilay lafika eo ankavanany mba hamoronany ny tsanganana voalohany, dia ilay atao hoe Tale. Averin' ny mpisikidy fanindroany amin' ny tokom-boan-tsikidy efatra hafa indray izany fihetsika izany mba hahazoany ny tsanganana manaraka izay apetrany eo ankavian' ny tsanganana voalohany, izany no atao hoe Maly. Averiny fanintelony izany dia azo ny ny tsanganan-tsikidy atao hoe Fahatelo. Averiny faninefany dia azony ny Bilady.
Ny Tale dia manondro ny "mpanontany", ny Maly dia manindro ny "harena", ny Fahatelo dia ilazana ny "rahalahy", ary ny Bilady dia manondro ny "tany onenana". Mitondra ny laharana voalohany hatramin' ny fahefatra izy ireo.
Ny fahazoana ny tsanganan-tsikidy efatra faharoa
hanovaMba hahazoana ny tsanganan-tsikidy efatra faharoa dia jeren' ny mpisikidy avy ankavanana miankavia ireo tsanganana efatra voalohany ireo. Tsy voatery hamorona tsanganana hita maso ny mpisikidy amin' izany fa mety ho ao an-sany ihany no amoronany azy. Ireto ny tsanganan-tsikidy efatra azo avy amin' izany: ny Fianahana izay manondro ny "zanaka", ny Abily izay manondro ny "reny", ny Alisay izay ilazana ny "vady", Fahavalo izay manondro ny "rafy"). Ny Fianahana dia vokatry ny fanakambanana ny lohan' ny Tale sy ny an' ny Maly sy ny an' ny Fahatelo ary ny an' ny Bilady; ny Abily dia fanakambanana ny tratran' ireo tsangan-tsikidy voatanisa ireo; ny Alisay dia vokatry ny fanakambanana ny vanian' ireo tsanganan-tsikidy efatra ireo, ary ny Fahavalo dia vokatry ny fanakambanana ny tongotr' ireo tsanganan-tsikidy ireo. Mitondra ny laharana fahadimy hatramin' ny fahavalo izy ireo.
Fifanampianan' ny renin-tsikidy hahazoana ny tera-tsikidy
hanovaNy fifanampian' ny renin-tsikidy mifanila tsiroaroa ny ahazoana ny atao hoe "tera-tsikidy", izany hoe azo avy fampifanampiana tsiroaroa ny tsanganana valon' ny renin-tsikidy no ahazoana azy. Amin' izany dia ny loha atambatra amin' ny loha, ny tratra amin' ny tratra, sns. Raha ankasa ny isa azo (izany hoe 2 na 4) dia tsorina ho voa roa ny vokatra azo ny farany, fa raha tsy ankasa (izany hoe 3) dia tsorina ho voa tokana.
Fahazoana ny tsanganan-tsikidy laharana tsy ankasa
hanovaNy fanakambanana ny Tale sy ny Maly no manome ny Lalana (faha-15); ny fanakambanana ny Fahatelo sy ny Bilady no manome ny Asorotà (faha-13); atambatra ny Fianahana sy ny Abily mba hahazoana ny Haja (faha-11). Akambana ny Alisay sy ny Fahavalo mba hahazoana ny Fahasivy (faha-9).
Fahazoana ny tsanganan-tsikidy laharana ankasa
hanovaAtambatra ny tsanganana Asorotà sy Lalana dia ahazoana ny tsanganana Tovolahy (faha-14). Atambatra ny tsanganana Fahasivy sy Haja ka manome ny tsanganana Ombiasa (faha-10). Akambana ny tsanganana Ombiasa sy Tovolahy mba hahazoana ny tsanganana Zanahary (faha-12). Akambana ny tsanganana Zanahary sy Tale mba hahazoana ny tsanganana Trano na Kiba (faha-16).
Jereo koa
hanovaTahirin-kevitra azo anovozana
hanovaBoky
hanova- Chemillier, Marc, Denis Jacquet, Victor Randrianary & Marc Zabalia, 2005, "L'art des devins à Madagascar", Pour la science 47 : Mathématiques exotiques : 90-95.
- Dandouau (André.), "Ny fahombiazan' ny sikidy" in Bulletin de l'Académie Malgache, Tananarive, 1908 (pp. 62-72).
- Decary (Raymond), La divination malgache par le sikily, Paris, Publication du Centre Universitaire des Langues Orientales vivantes (Volume IX), 1970. ELIADE (Mircea), Le sacré et le profane, Paris, Gallimard, 1965.
- Decary, Raymond, avec la collab. de Marcelle Urbain-Faublée, 1970, La Divination malgache par le Sikidy. Paris, Paul Geuthner.
- Rabedimy (Jean François), Pratiques de divination à Madagascar ; Techniques du Sikily en Pays Sakalava Menabe, Travaux et Documentation de l’ORSTOM (N°51), PARIS, 1976
- Russillon (Henri), "Le sikidy malgache" in Bulletin de l’Académie Malgache, (Vol VI), Tananarive, 1908-1909 (p.p. 115-162).
- Sibree, James (June 1862). "Divination among the Malagasy, Together with Native Ideas as to Fate and Destiny". Folklore. 3 (2): 193–226.
Rohy ivelany
hanova- La divination sikidy à Madagascar Archived Janoary 30, 2020 at the Wayback Machine ()
- "Sikidy", Anthropomada.com
- Skinner, Stephen (1980-01-01). Terrestrial astrology: Divination by geomancy (PDF) (1st ed.). London ; Boston: Routledge & Kegan Paul.
- "Ny sikidy (PDF)", madarevues.recherches.gov.mg
- Jean François Rabedimy sy Etienne Razafindehibe, Cours N°1 : "La divination au quotidien : le sikidy et ses formes symboliques ", www.anthropomada.com
- Jean François Rabedimy sy Eugène Régis Mangalaza, Cours N°2 : "La divination au quotidien : le sikidy et ses formes symboliques ", www.anthropomada.com
- Jean François Rabedimy sy Eugène Régis Mangalaza, Cours N°3 : "La divination au quotidien : le sikidy et ses formes symboliques ", www.anthropomada.com
- Jean François Rabedimy sy Eugène Régis Mangalaza, Cours N°4 : "La divination au quotidien : le sikidy et ses formes symboliques ", www.anthropomada.com
- J. F. Rabedimy, "Pratique de divination à Madagascar (PDF)" Archived Mey 18, 2024 at the Wayback Machine, madadoc.irenala.edu.mg