Ekoadôra

dia firenena ao Amerika Atsimo
(tonga teto avy amin'ny Ecuador)

I Ekoadôra na Ekoatera dia firenena ao Amerika Atsimo, manana morontsiraka ao amin' ny Ranomasimbe Pasifika. I Quito no renivohiny. Ny tanàna lehibe indrindra dia i Guayaquil. Mirefy 283 520 km2 ny velarantaniny ary miisa 17 475 570 mponiny araka ny fanisana natao tamin' ny taona 2020. Ny faritr' ora dia −5−6.

Sainan'i Ekoadôra
Saritany maneho ny toerana misy an' i Ekoadôra

I Ekoadôra dia nomena io anarana io satria andalovan' ny fehiben-tany (Ecuador amin' ny teny espaniôla, na Equateur amin' ny teny fraNtsay, na Equator amin' ny teny anglisy). Ny vohon' ny tanin’ ity firenena ity dia isongadinan' ny tandavan-tendrombohitra Andes izay mamakivaky ny tanim-pirenena manontolo avy any avaratra ka hatrany atsimo.

I Ekoadôra dia azo zaraina ho faritra ara-jeôgrafia telo, dia

  • ny Costa, izay mandrakotra mihoatra ny 25 % amin' ny tanim-pirenena, ahitana lemaka amorontsiraka sy faritra iva ary iray amin' ireo faritra lonaka sy manankarena indrindra ao amin' ilay firenena;
  • ny Sierra (na ny tany avo afovoany), izay voaforon' ny tandavana (cordillieras) roa misy tendrombohitra avo (ny Cordillera Andrefana sy Cordillera Atsinanana) izay ahitana an' i Cotopaxi (5 897 m), iray amin' ireo volkano avo indrindra mbola velona eran-tany;
  • farany, i Oriente (na ny ala atsinanana) izay mandrakotra ny antsasaky ny tanim-pirenena ary mandrafitra ny faritra amazoniana any Ekodôra.
Toerana misy an' i Ekoadôra ao Amerika Atsimo

An' i Ekoadôra ny nosy Galápagos, any amin' ny Ranomasimbe Pasifika, 1 000 km mahery miala ny kôntineta.

Manodidina ny 80 % amin' ny Ekoadôriana no Amerindiana. Katôlika ny ankamaroan' ny mponina. Tena tsy mitovy ny fitsinjaran' ny mponina ao amin' ity firenena ity; mipetraka ao amin' ny Costa sy ao amin' ny Sierra ny ankamaroany.

Sarin-tanin' i Ekoadôra

Ny toekaren' i Ekoadôra dia mifototra indrindra amin' ny fambolena (fambolena akondro, fary, voamadinika, kafe ary kakaô). I Ekoadôra dia iray amin' ireo firenena mpamokatra hazo balsa malaza indrindra eran-tany. Ankoatra izany, ny rano manodidina ny vondronosy Galapagos dia iray amin' ireo toeram-panjonoana lamatra (thon) betsaka indrindra eran-tany. Ny solitany no loharanon-karena voalohany ao amin' ity firenena ity ankehitriny.

Nandritra ny tapany faharoa amin' ny taompolo 1990, ny toekaren' i Ekoadôra dia niharan' ny fisehoan-javatra momba ny toetany atao hoe El Niño (izay niteraka fiakaran' ny maripana sy ny rotsak' orana be dia be) sy niharan' ny fihenan' ny vidin-tsolitany. Tamin' ny taona 1999 dia nirodana ny sehatry ny banky niaraka tamin' ny volam-pirenena, ny Sucre; noho izany, tamin' ny Septambra 2000 dia navela ny Sucre fa ny dôlara amerikana no nisolo azy.

Jereo koa

hanova
 
Mbola ambangovangony ity lahatsoratra ity ary tokony hofenoina.

Azonao atao ny mandray anjara eto amin'ny Wikipedia amin'ny alàlan'ny fanitarana azy.
Jereo koa ny pejy Ahoana ny manao takelaka rehefa te-hijery hoe ahoana no fanaovana azy.