Fikambanan' ny Firenena

Ny Fikambanan' ny Firenena dia fikambanana iraisam-pirenena natsangan' ny Fifanarahana tao Versailles tamin' ny taona 1919, ary noravana tamin' ny taona 1946. Atao hoe Société des Nations izy amin' ny teny frantsay fa League of Nations kosa amin' ny teny anglisy. Teo anelanelan’ ny taona 1920 sy 1946 izy nisy firenena mpikambana niina 63. Io fifanarahana io ihany dia novolavolaina nandritra ny Fihaonamben' ny fandriam-pahalemana tany Paris, izay nanaovana sonia ny Covenant ("fifanekena") na ny fifanarahana nanangana ny Fikambanan' ny Firenena, mba hitandroana ny fandriam-pahalemana any Eorôpa taorian’ ny nifaranan’ ny Ady Lehibe Voalohany. Tao Geneva ny foiben-toerany, tao amin’ ny Lapan’ i Wilson ary avy eo tao amin' ny Lapan' ny Firenena. Nasolo azy ny Firenena Mikambana tamin’ ny taona 1945, izay nandray ny sampan-draharaha sasany tao aminy. Ny tena mpanentana ny Fikambanan' ny Firenena dia i Woodrow Wilson, filohan' i Etazonia. Ny farany amin' ny antsoina hoe "Teboka efatra ambin' ny folon' i Wilson" tamin' ny Janoary 1918, izay manohana ny fifarimbonan' ny firenena, no fototry ny pôlitika ôfisialy. Na izany aza, ny Antenimieran-doholona Amerikana, tamin' ny fanoherana ny fankatoavana ny Fifanarahana tao Versailles, dia nanao fifidianana ny tsy hikambana ao amin' ny Fikambanan' ny Firenena ary tsy anisan' io fikambanana io i Etazonia.

Sainan' ny Fikambanan' ny Firenena
Sarintany maneho an' izao tontolo izao tamin' ny andron' ny Fikambanan' ny Firenena

Ho fanampin' ny fifanarahana ara-barotra malalaka nohamafisin' ny telo voalohany amin' ireo "Teboka efatra ambin' ny folon' i Wilson", ny tanjon' ny Fikambanan' ny Firenena dia ny fanafoanana ny fitaovam-piadiana, ny fisorohana ny ady amin' ny alalan' ny foto-pitsipiky ny fiarovana iombonana, ny famahana ny disadisa amin' ny alalan' ny fifampiraharahana, ary ny fanatsarana amin' ny ankapobeny ny fari-piainan' ny vahoaka maneran-tany.

Ny fomba fiasa ara-diplômasia izay nanjaka tamin' ny fananganana ny Fikambanan' ny Firenena dia naneho fiovana lehibe raha ampitahaina amin' ny fisainana tamin' ny taonjato teo aloha, amin' ny alalan' ny fanohanana ny fifampiraharahana iaraha-manao izay mifanohitra amin' ny diplômasia miafina nankahalain' ny filoha amerikana. Na izany aza, ny Fikambanan' ny Firenena dia tsy manana tafika ka noho izany dia niankina amin' ny firenen-dehibe amin' ny fanatanterahana ny fanapahan-keviny, na ny sazy ara-toekarena na ny fanomezana miaramila raha ilaina. Tsy sahy miditra an-tsehatra ny firenena voakasika. Hoy i Benito Mussolini: "Tena mandaitra ny Fikambanan' ny Firenena rehefa mitomany ny fody, fa tsy izany velively rehefa manafika ny voromahery". Tamin' ny vanim-potoana eo anelanelan' ny Ady Lehibe roa, firenena telo (i Alemaina nofehezin' ny Nazi, sy i Japana tamin' ny taona 1933, ary i Italia tamin' ny taona 1937) no nandao an' ilay fikambanana.

Taorian' ny fahombiazana niavaka maro sy ny tsy fahombiazana niavaka tamin' ny taompolo 1920 dia tsy afaka nanakana tanteraka ny herisetra ataon' ireo firenena tao amin' ny "Teza Rôma-Berlin-Tokyo" (Italia sy Alemaina ary Japana) ny Fikambanan' ny Firenena tamin' ny taompolo 1930.

Na dia eo aza ny famahana amim-pilaminana ny disadisa sy ny fifandirana madinika (tao amin' ireo nosy Åland, tany Albania, tany Aotrisy sy Hôngria, tany Silesia Ambony, tany Memel any Gresy manohitra an' i Bolgaria, tany Saarland (Alemaina), tany Mosul ao amin' ny sanjak an' i Alexandretta, any Liberià, eo amin' i Kôlômbia sy i Peroa), heverina ho tsy nahomby ny Fikambanan' ny Firenena, satria tsy nahasakana ny ady an-trano tao Espaniola, na ny herisetra nataon' i Italiana tamin' i Etiôpia, na ny imperialisma japôney, na ny fampidiran' i Hitler an' i Aotrisy ho anisan' ny tany feheziny, na ny krizin' ny Alemàna Sodeta, na ny fandrahonan' i Alemaina an' i Pôlônina, izany hoe ny fitambaran' ny krizy iraisam-pirenena rehetra izay nialoha ny fipoahan' ny Ady Lehibe Faharoa. Fanampin' izany, ny fitantanana ny zanatany sasany ataon' ny firenen-dehibe eorôpeana amin' ny endrika mandat dia hiteraka olana hamela takaitra mandraka ankehitriny, indrindra ao Roanda sy ao Atsinanana Akaiky.

Jereo koa hanova