Bakteria
Ny bakteria dia zavamananaina bitika sy prôkarIôta sasany hita amin' ny toerana rehetra. Tokan-tsela ny ankamaroany, nefa misy koa indraindray ny maro sela (amin' ny ankapobeny miendrika taditady), miara-miaina sy mifampifikitra amin' ny alalan' ny vohony ao anatin' ny tsiloly ny ankamaroan' ny karazana bakteria.
Azo jerena amin' ny maso ny bakteria lehibe indrindra. Mandra-pahatongan' ny fiandohan' ny taonjato faha-21 dia nihevitra ny manam-pahaizana manokana fa ny kely indrindra dia mirefy 0,2 μm, saingy misy manana refy latsaka noho io. Manana endrika maro ny bakteria: boribory, lava na miendrika tsorakazo ary miendrika miolikolika. Ny bakteriôlôjia no taranja fandalinana ny bakteria, iray amin' ny mikrôbiôlôjia.
Karazana bakteria 10 000 eo ho eo no fantatra hatramin' izao, nefa mety ho betsaka kokoa noho izany ny tena isan' ny karazana bakteria rehetra. Eo anelanelan' ny 5 sy 10 tapitrisa ny tombantombana momba ny isan' ny karazana bakteria.
Hita eny rehetra eny ny bakteria ary misy amin' ny karazana biôtôpy rehetra eto an-tany. Izy ireo dia mety ho hita eo amin' ny tany, amin' ny ranomamy, amin' ny ranomasina na rano masirasira, amin' ny rivotra, amin' ny fanambanin' ny ranomasimbe, amin' ny fako radiôaktifa, ao anatn' ny hoditry ny tany, amin' ny hoditra sy ny tsinain' ny biby na ny olona. Manana lanja lehibe eo amin' ny tsingerin' ny biôjeôsimika toy ny tsingerin' ny karbônina sy ny famikirana azôta amin' ny atmôsfera ny bakteria.
Betsaka ny bakteria mivelona ao amin' ny tenan' olombelona, mifanahantsahana amin' ny habetsahan' ny sela mandrafitra azy, fa lehibe kokoa ny vesatr' ireto farany ireto. Tsy manimba na koa mahasoa ny vatana ny ankamaroan' ireo bakteria ireo. Na izany aza dia maro ny karazana bakteria miteraka areti-mifindra.
Ny bakteria dia mety ho tena ilain' ny olombelona amin' ny fikarakarana rano maloto, sy eo amin' ny indostrian' ny sakafo mandritra ny fanamboarana iaorta na frômazy, ary amin' ny famokarana indostrialin' ny taharo simika maro.