Hasmôneana
Ny Hasmôneana dia fianakaviana tonga teo amin' ny fitondrana ara-pôlitika sy ara-pivavahana tao Jodea (na Jodia) tamin' ny vanimpotoana nisian' ny fikomian' ny Makabeo natombok' ilay mpisorona atao hoe Matatia na Matatiasy avy amin' ny taranak' i Jehôjariba (Yehoyarib) tamin' ny taona 168-167 tal. J.K. sady nohatevenin' ireo Jiosy atao hoe Hasideana. Ao amin' ireo boky kristiana dia atao hoe Makabeo koa ny Hasmôneana. Maty i Matatià iray taona taorian' ny nipoahan' ny fikomiana. Ny zanany lahy atao hoe Jodasy Makabeo (na Jodà Makabeo), izay tsy lahimatoa, no nandimby an' i Matatià. Maro ny ady natrehin' i Jodasy Makabeo talohan' ny hahazoany indray an' i Jerosalema sy hamerina indray ny fanompoam-pivavahana jiosy ao amin' ny Tempoly tamin' ny taona 164 tal. J.K. I Jonatàna, izay nandimby an' i Jodasy Makabeo, no nisalotra voalohany ny anaram-boninahitra hoe mpisoronabe nandritra ny folo taona, teo anelanelan' ny taona 152 sy 142 tal. J.K.
Ireo Hasmôneana taorian' i Jônatàna
hanovaIreto avy ireo Makabeo na Hasmôneana nifandimby taorian' i Jônatàna:
- Simôna Makabeo (142-134 tal. J.K.), rahalahin' i Jônatàna Makabeo;
- Joany Hirkano I (134-104 tal. J.K.), zakaka lahy faharoan' i Simôna Makabeo;
- Aristôbolo I (104-103 tal. J.K.), zanaka lahin' i Joany Hirkano I, izay nanao ny tenany hoe mpanjaka;
- Aleksandro Janeo (na Aleksandro Jônatàna) (103-76 tal. J.K.), rahalahin' i Aristôbolo I;
- Salôme Aleksandra (76-67 tal. J.K.), vadin' i Aristôbolo I avy eo vadin' i Aleksandro Janeo;
- Joany Hirkano II sy Aristôbolo II, zanak' i Aleksandro Janeo, izay niady ho mpanjaka sy ho mpisoronabe;
- Antigônôsy II Matatià (40 - 37 tal. J.K.), faralahin' i Aristôbolo II, mpanjaka sy mpisoronabe hasmôneana farany.
Fiitaran' ny fanjakan' ny Hasmôneana
hanova