Pseodepigrafa (Testamenta Vaovao)

Ny pseodepigrafa ao amin' ny Testamenta Vaovao dia boky maro ao amin' ny Baiboly kristiana izay heverin' ny ankamaroan' ny mpikaroka fa tsy nosoratan' ilay olona lazaina fa nanoratra azy, anisan' izany ny enina amin' ny Epistily telo ambin' ny folon' i Paoly, ny Epistily atao hoe katôlika, ny Evanjelin' i Matio sy ny Evanjelin' i Joany. Ireo evanjely roa ireo dia voalaza araka ny lovantsofina kristiana fa nosoratan' i Matio sy i Joany, nefa tsy manohana izany lovantsofina izany intsony ny mpikaroka tantara ankehitriny.

Ny Epistilin' i Paoly hanova

Epistily tena nosoratan' i Paoly hanova

Ny telo ambin' ny folo amin' ny Epistilin' i Paoly dia voalaza fa nosoratan' i Paoly avy any Tarsisy, nefa ny fito fotsiny amin' ireo no heverina fa tena nosoratany tokoa araka ny fifanarahan' ny mpahay tantara, izany hoe, "nataon' ilay apôstôly sora-tononona sy nalefan' ny tenany manokana"[1], dia:

Heverina fa soratry ny mpianatr' i Paoly ireo epistily miisa enina amin' ny anaran' i Paoly nefa tsy nosoratany, izay manaraka ny fampianarany sy eo ambany fahefany[1].

Epistily pseodepigrafa hanova

Ny enina amin' ny epistily amin' ny anaran' i Paoly dia heverina fa pseodepigrafa[1].

Epistily deoterô-paoliniana hanova

Epistily tritô-paoliniana hanova

Epistily katôlika hanova

Voasoratra taloha kelin' ny Epistily katôlika ny Epistily ho an' ny Hebreo izay tsy azo lazaina hoe epigrafia satria tsy mitondra anaran' olona nanoratra azy. Tokony ho nosoratana tao amin' ny tontolo grika (helenista) tao Palestina teo anelanelan' ny taona 86 sy 96 io epistily io[9].

Ireto epistily ireto no heverina fa pseodepigrafa:

Jereo koa hanova

Loharano sy fanamarihana hanova

  1. 1,0 1,1 1,2 et 1,3 François Vouga, "Le corpus paulinien", in Daniel Marguerat (dir.), Introduction au Nouveau Testament : Son histoire, son écriture, sa théologie, Labor et Fides, 2008 (ISBN 978-2-8309-1289-0), p. 164-165.
  2. Raymond E. Brown, Que sait-on du Nouveau Testament ?, Bayard, 2011 (ISBN 978-2-227-48252-4), p. 650.
  3. Fampatsiahivana: ravan' ny horohorontany ny tanànan' i Kôlôsia tamin' ny taona 60.
  4. Raymond E. Brown, Que sait-on du Nouveau Testament ?, Bayard, 2011, p. 671.
  5. Simon Claude Mimouni et Pierre Maraval, Le Christianisme des origines à Constantin, PUF/Nouvelle Clio, 2006 (ISBN 978-2-13-052877-7), p. 415.
  6. Raymond E. Brown, Que sait-on du Nouveau Testament ?, Bayard, 2011, p. 706.
  7. Raymond E. Brown, Que sait-on du Nouveau Testament ?, Bayard, 2011, p. 725.
  8. Raymond E. Brown, Que sait-on du Nouveau Testament ?, Bayard, 2011, p. 690.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 et 9,7 Pierre Geoltrain (dir.), Aux origines du christianisme, Folio/Histoire, 2000 (ISBN 978-2-07-041114-6), « Introduction », p. XLV-XLVI.