Italika (vahoaka)

Ny Italika dia vahoaka maromaro miteny italika izay niorim-ponenana amin' ny ampahany be amin' ny Saikanosy Italiana sady fantatra nanomboka tamin' ny taonarivo voalohany tal. J.K. noho ny mpanoratra grika sy rômana ary noho ny sotatsokitra vitsivitsy somary miparitaka nataon' ny teratany. Resy sy lasan' i Rôma ireo vahoaka ireo nanomboka tamin' ny taonjato faha-3 tal. J.K., rehefa avy nandray anjara tamin' ny tantaran' I Italia talohan' ny Fanjakana Rômana. Ny vahoaka italika sasany tao amin' ilay saikinosy dia nampiasa fiteny ao amin' ny fianakaviam-piteny indô-eorôpeana hafa, indrindra fa ny Grika, ary ny hafa dia nampiasa fiteny tsy ao amin' ny fianakavioam-piteny indô-eorôpeana, indrindra fa ny Etroska. Ny fanasokajiana ny fiteny sasany dia mbola iadian-kevitra, indrindra fa ny an' ny Ligoriana.

Sarintany maneho ny vondrom-poko ara-pitenin' i Italia tamin' ny Andron' ny Vy, talohan' ny fanitarana sy ny fandresen' ny Rômana an' i Italia

Ny fizaràna ara-jeôgrafika ny fiteny tranainy maro tao amin' ny Saikanosy Italiana dia azo hazavaina amin' ny fahatongavan' ireo onjam-pifindra-monina nifanesy nataon' ny vahoaka nampiasa fiteny samihafa. Ao amin' ity môdely ity dia toa azo inoana fa ny vondrona italika andrefana (anisan' izany ny Latina) dia anisan' ny onjam-pifindra-monina voalohany, narahin' ny vondrona italika atsinanana (nampiasa ireo fiteny sabelika). Ankoatra ny fiteny latina, ny mpikambana noheverina ho anisan' ny vondrona italika andrefana dia ny fiteny faliska (heverina ho fitenim-paritry ny fiteny latina) ary angamba ny fiteny sikola, ampiasaina tao afovoan' i Sicilia. Ny fiteny italika andrefana araka izany dia notenenina tany amin' ny faritra voafetra sy mitoka-monina, fa ny vondrona italika atsinanana kosa dia nahitana ireo fiteny ôskana sy ireo fiteny ombriana notenenina manerana an' i Italia afovoany sy atsimo. Mbola tsy takatry ny saina ny fotoana nahatongavan' ny Indô-Eorôpeana sy ny hetsik' izy ireo tao amin' ny Saikanosy Italiana.