Fanomezana fiton' ny Fanahy Masina

Amin' ny fivavahana kristiana, ny fanomezam-pahasoavana fiton' ny Fanahy Masina na fanomezana fiton' ny Fanahy Masina dia ireo fahasoavana omen' Andriamanitra ny mpino. Atao hoe χαρισμα / kharisma izany amin' ny teny grika. Ny fitanisana ireo fanomezana fito ireo dia nataon' ireo Rain' ny Fiangonana (na Aban' ny Eglizy), dia ny fahendrena, ny fahazavan-tsaina, ny fanoloran-tsaina (na fifidianana), ny faherezana, ny fahalalana, sy ny fahatahorana an' Andriamanitra miampy ny fitiavana an' Andriamanitra.

Ny fanomezan' ny Fanahy Masina araka ny Testamenta Vaovao

Ao amin' ny Epistily voalohany ho an' ny Kôrintiana toko faha-12, ny fanomezana fiton' ny Fanahy Masina dia soritsoritan' i Paoly avy any Tarsisy. Manao fampitahana amin' ny vatana i Paoly:

"¹² Fa tahaka ny tena iray ihany, anefa maro no momba ny tena, ary ireo rehetra momba ny tena ireo, na dia maro aza, dia tena iray ihany, dia tahaka izany koa Kristy. ¹³ Fa Fanahy iray ihany no nanaovam-batisa antsika rehetra ho tena iray, na Jiosy na jentilisa, na andevo na tsy andevo; ary isika rehetra dia efa nampisotroina ny Fanahy iray." (1Kôr 12.12-13, Ny Baiboly).

Ao amin' ny toko faha-13 i Paoly dia miresaka ny filaharam-piambonian' ireo fanomezana ireo sady manao fiderana ho an' ny fitiavana. Ao amin' ny toko-14 dia mametraka ny filaharan' ireo fanomezana ireo mba hahafaha-mampiasa azy ireo ho an' ny tombontsoan' ny rehetra:

"¹ Miezaha mitady ny fitiavana, nefa maniria fatratra ny zava-panahy koa, indrindra fa ny haminany ² Fa izay miteny amin' ny fiteny tsy fantatra dia tsy miteny amin' olona, fa amin' Andriamanitra; fa amin' ny fanahy no itenenany zava-miafina, ka tsy misy olona mahalala; ³ fa izay maminany kosa miteny amin' olona ho fampandrosoana sy ho famporisihana ary ho fampiononana. ⁴ Izay miteny amin' ny fiteny tsy fantatra dia mampandroso ny tenany; fa izay maminany kosa mampandroso ny fiangonana. ⁵ Tiako raha samy hiteny amin' ny fiteny tsy fantatra ianareo rehetra; nefa aleo haminany; fa izay maminany dia lehibe noho izay miteny amin' ny fiteny tsy fantatra, raha tsy mandika teny koa izy hahazoan' ny fiangonana fampandrosoana." (1Kor 14.1-5, Ny Baiboly).

Momba ny fitenenana amin' ny fiteny tsy fantatra dia miverina miresaka ny amin' ny ilana ny fandikan-teny i Paoly: "¹³ Noho izany, aoka izay miteny amin' ny teny tsy fantatra hangataka mba hahay mandika teny koa. ¹⁴ Fa raha mivavaka amin' ny fiteny tsy fantatra aho, dia mivavaka ihany ny fanahiko, fa ny saiko no tsy mahazo vokatra." (1Kor 14.13-14).

Ny fanomezan' ny Fanahy Masina araka ny katôlisisma

Ny Katesizin' ny fiangonana katôllika dia milaza fa ny Fanahy Masina no mpandika ny Soratra Masina, ary ilaina ny fahamalinana amin' ny hevitra samihafan' ny Soratra Masina. Hatramin' ny ela dia nandray ny tenin' ny ao amin' ny Bokin' i Izaia ny Katôlika, izay nanambara ny hiavian' ny Mesia:

"¹ Misy rantsana hipoitra amin' ny fototr' i Jese, ary misy solofo haniry avy amin' ny fakany. ² Hitoetra eo aminy ny fanahin' ny Tompo, dia ny fanahin' ny fahendrena amam-pahazavan-tsaina, fanahin' ny fifidianana amam-paherezana, fanahin' ny fahalalana amam-pahatahorana an' ny Tompo. ³ Ny fahatahorana an' ny Tompo no fototry ny fahafinaretany. Tsy hitsara araka izay miseho amin' ny masony izy, na hanapaka araka izay ren' ny sofiny." (Izaia 11.1-3, Ny Baiboly Masina)^[1].

Ao amin' ny lahatsoratra hebreon' ny Masôra dia tsy ahitana afa-tsy fanomezana miisa enina. Nefa ao amin' ny dikan-teny grika Septanta (na Septoajinta) tamin' ny taonjato faha-2 tal. J.K. sy ny dikan-teny latina Volgata tamin' ny taonjato faha-4 taor. J.K. dia mampiasa voanteny roa samy hafa ny mpandika teny mba handikana ny hoe tahotra ny Tompo, ao amin' ny fiafaran' ny andininy faha-2 sy eo am-panombohan' ny andininy faha-3, dia ny teny grika hoe eusebeia sy phobou amin' ny teny grika, pietatis et timoris amin' ny teny latina. Ny mpandika tenin' ny Septanta dia nisafidy izany fomba fandikan-teny izany ao amin' ny Bokin' ny Ohabolana (Oha 1.7) ka tsy nisalasala izy ireo nampitombo roa ny zava-boalazan' ny andininy ao amin' ny Baiboly hebreo mba hampitany ny hevitry ny teny hebreo izay sady midika hoe "fitiavam-bavaka" sy "fatahorana". Lasa fito izany ny isan' ny fanomezan' ny Fanahy Masina.

Ny lisitra nifandovàna momba ireo fanomezana fiton' ny Fanahy Masina ireo dia efa hita tao amin' ny Fiangonana tandrefana fara fahatarany tamin' ny andron' i Masindahy Ambrôsio tamin' ny taonjato faha-4 ao amin' ny asa sorany mitondra ny lohateny hoe Traité des mystères (toko faha-7, fehin-tsoratra faha-42) sy Traité des sacrements (boky faha-3, toko faha-2, fehintsoratra faha-8) izay nadraisany ny lisitra hita ao amin' ny Bokin' i Izaia (Izaia 11.2).

Tamin' ny taonjato faha-13 i Md Tômasy avy any Akoino dia na nokana lohahevitra tao amin' ny bokiny atao hoe Somme Théologique momba ny fanomezan' ny Fanahy Masina, ka nalahany araka ny fahazoany ny voasoratra ao amin' ny Bokin' i Izaia ireo fanomezana fito ireo (Izaia 11). I Md Bonaventure izay mitovy fotoam-pahavelomana aminy koa dia nanoratra momba ny fanomezana fiton' ny Fanahy Masina.

Ny fanomezan' ny Fanahy Masina ao amin' ny fiangonana evanjelika

Ny kristianisma evanjelika, indrindra ireo ao amin' ny firehana pentekôtista sy ny fihetsiketsehena karismatika evanjelika ary ny fihetsiketsehana karismatika vaovao, dia miombon-kevitra ny amin' ny maha zava-dehibe ny fanomezan' ny Fanahy Masina, araka ny fahazoany ny voalaza ao amin' ny Epistily voalohany ho an' ny Kôrintiana (1Kor 12.4-7) ka ahitany fanomezana sivy (1Kor 12.8-10).

"⁴ Maro samihafa ny fanomezana, nefa iray ihany ny Fanahy; ⁵ maro samihafa ny fanompoana, nefa ny Tompo iray ihany; ⁶ ary maro samihafa ny asa, nefa iray ihany Andriamanitra, izay manao ny zavatra rehetra amin' ny olona rehetra. ⁷ Samy omena ny fanomezana maneho ny Fanahy izy tsirairay avy, mba hahasoa ny be sy ny maro." (1Kor 12.4-7, Ny Baiboly)

"⁸ Fa ny anankiray nomen' ny Fanahy teny fahendrena, ary ny anankiray teny fahalalana, araka izany Fanahy izany ihany, ⁹ ary ny anankiray finoana, amin' izany Fanahy izany ihany, ary ny anankiray fanomezam-pahasoavana ho enti-mahasitrana, amin' izany Fanahy iray izany ihany, ¹⁰ ary ny anankiray ny manao fahagagana, ary ny anankiray ny maminany, ary ny anankiray ny mahafantatra fanahy samy hafa, ary ny anankiray ny miteny amin' ny fiteny samy hafa tsy fantatra, ary ny anankiray ny mandika fiteny tsy fantatra" (1Kor 12.8-10)

Jereo koa

Rohy ivelany

"Ny fanomezam-pahasoavana fito an' ny Fanahy Masina", Eferit.com (fampianarana katôlika)
"Ny fanomezana fito an'ny Fanahy Masina", triitera.org (fampianarana katôlika)
"Ny vokary ny Fanahy sy ny fanomezam-panahy Archived Aogositra 17, 2022 at the Wayback Machine", advantistalyon.com (fampianarana advantista)

Loharano sy fanamarihana

↑ " Ary hisy Solofo mitsimoka eo amin' ny fototr' i Jese, ary hisy mitrebona avy eo amin' ny fakany; Ary ny fanahin' i Jehovah hitoetra ao aminy, dia ny Fanahin' ny fahendrena sy ny fahazavan-tsaina; Ny Fanahin' ny fanoloran-tsaina sy ny faherezana; Ny Fanahin' ny fahalalana sy ny fahatahorana an' i Jehovah; Ary ho hanitra ankasitrahana aminy ny fahatahorana an' i Jehovah, ka tsy hitsara araka ny hitan' ny masony izy, na hampiaiky araka ny ren' ny sofiny" (Isaia 11.1-3, Ny Baiboly)

[1] " Ary hisy Solofo mitsimoka eo amin' ny fototr' i Jese, ary hisy mitrebona avy eo amin' ny fakany; Ary ny fanahin' i Jehovah hitoetra ao aminy, dia ny Fanahin' ny fahendrena sy ny fahazavan-tsaina; Ny Fanahin' ny fanoloran-tsaina sy ny faherezana; Ny Fanahin' ny fahalalana sy ny fahatahorana an' i Jehovah; Ary ho hanitra ankasitrahana aminy ny fahatahorana an' i Jehovah, ka tsy hitsara araka ny hitan' ny masony izy, na hampiaiky araka ny ren' ny sofiny" (Isaia 11.1-3, Ny Baiboly)

[1]