Zom-pirenena malagasy

Ny zom-pirenena malagasy dia fehezin' ny Lalàmpanorenan' i Madagasikara sy ny Fehezandalàna momba ny zom-pirenena malagasy ary ny fifanarahana iraisam-pirenena isan-karazany izay nosoniavin' ny firenena malagasy^[1]. Ireo rijanteny ireo no mamaritra hoe iza no olom-pirenen' i Madagasikara, na hoe iza no mahafeno fepetra ho olom-pirenena malagasy^[2]. Amin' ny ankapobeny dia azo amin' ny alalan' ny zon' ny tany (jus soli) ny zom-pirenena malagasy, izany hoe avy amin' ny fahaterahana eto Madagasikara, na amin' ny alalan' ny zon' ny ra (jus sanguinis), izany hoe fahaterahana avy amin' ny ray aman-dreny manana zom-pirenena malagasy^[3]. Azo omena ny olona manana fifandraisana amin' ny firenena malagasy izany zom-pirenena izany, na omena ny mponina maharitra izay nipetraka teto amin' ny firenena nandritra ny fotoana voafaritra amin' ny alalan' ny fananganana ho olom-pirenena^[4].

Ny zom-pirenena malagasy ankehitriny

Fahazoana ny zom-pirenena malagasy

Ny zom-pirenena malagasy dia azo eto Madagasikara amin' ny fotoana nahaterahana na aty aoriana amin' ny androm-piainana amin' ny alalan' ny fananganana ho olom-pirenena^[2].

Amin' ny alalan' ny fahaterahana

Ireto ny olona mahazo zom-pirenena vao teraka:

ny zaza teraka na aiza na aiza avy amin' ny ray na reny manana zom-pirenena malagasy^[5]^[6]; na
ny zaza nisy nanary na kamboty ka hita eto amin' ny tanim-pirenena malagasy, izay tsy fantatra ny ray aman-dreniny nefa heverina fa Malagasy^[6]^[7].

Amin' ny alalan' ny fananganana ho olom-pirenena

Azo atsangana ho olom-pirenena malagasy ireo olona izay nipetraka teto amin' ny tanim-pirenena malagasy nandritra ny fe-potoana ampy ka nanamafisany ny fahaizany ny fiteny sy ny fomba amam-panao ary ny fomban-drazana malagasy eo amin' ny fiaraha-monina malagasy. Ny fepetra ankapobeny dia ny fanan' ny mpangataka toetra sy fitondran-tena tsara, ny tsy fisiana fanamelohana noho ny heloka bevava ahazoana sazy mihoatra ny herintaona, ny fananana fahasalamana ara-tsaina sy ara-batana tsara, ary ny fahavitan-tena ara-toekarena. Ny mpangataka dia tsy maintsy nipetraka teto amin' ny firenena nandritra ny dimy taona fara-fahakeliny. Ankoatra ny vahiny mahafeno ny fepetra, ny olona hafa azo atsangana ho olom-pirenena malagasy dia:

ny zaza natsangan' ny Malagasy amin' ny fomba feno sy ara-dalàna;
ny vadin' ny lehilahy malagasy raha tsy manana zom-pirenena ilay vehivavy; raha tsy izany dia azo omena araka ny fanapahan-kevitry ny manam-pahefana, tsy itakiana fepetra momba ny toeram-ponenana, ny zom-pirenena malagasy;
ny zaza tsy ampy taona, zanaky ny olona natsangana ho olom-pirenena malagasy, dia mizaka ny zom-pirenena malagasy hoazy miaraka amin' ny rainy na ny reniny voakasiky ny fananganana ho olom-pirenena malagasy;
ny olona nanao asa lehibe ho an' ny firenena malagasy na dia tsy nahafeno fepetra hafa.

Fahaverezan' ny zom-pirenena malagasy

Ny olom-pirenena malagasy feno taona, manam-piaviana malagasy, dia mamery ny zom-pirenena maha malagasy azy noho ny fahazoany zom-pirenena hafa an-tsitrapo, noho ny fanompoany firenena vahiny, na noho ny fandraisana anjara amin' ny hetsika toy ny fifidianana any amin' ny firenena hafa, sahala amin' ny hoe manana zom-pirenena hafa izy.

Ny olona natsangana ho olom-pirenena malagasy dia mety hamoy izany zom-pirenena izany noho ny tsy fahavitany raharaha miaramila izay tokony hataony, noho ny fanaovana hetsika mifanohitra amin' ny tombontsoan' ny firenena malagasy, noho ny fanaovana heloka bevava lehibe na fihetsika tsy mahatoky, na heloka bevava manohintohina ny tombontsoam-pirenena na manohintohina ny fiarovam-pirenena, na noho ny hosoka na fanambaràna diso na fanafenana ny marina teo amin' ny fangatahana zom-pirenena.

Zom-pirenena roa sosona malagasy sy vahiny

Ny Malagasy manam-piaviana malagasy dia tsy mahazo mizaka zom-pirenena roa eto Madagasikara amin' ny alalan' ny fahazoany zom-pirenena hafa tamin' ny fahafeno taonany. Ireo izay natsangana ho olom-pirenena malagasy kosa dia afaka mitazona ny zom-pirenena vahiny izay efa azy rahateo. Mampita hoazy ny zom-pirenena malagasy sy ny zom-pirenena vahiny amin' ny zanany ny Malagasy mizaka zom-pirenena malagasy sy zom-pirenena vahiny rahateo.

Tantara

Taorian' ny nahazoana fahaleovantena

Talohan' ny 15 Desambra 2016

Tamin' ny 26 Jona 1960 dia nahazo ny fahaleovantenany tamin' i Frantsa i Madagasikara ary nanome zom-pirenena malagasy ho an' ireo izay manana zom-pirenena frantsay tamin' io nahazoana ny fahaleovantena io. Na betsaka aza ny Karàna (Indiana sy Pakistaney mpifindra monina eto Madagasikara), dia ireo izay nanana zom-pirenena frantsay ihany no nahazo zom-pirenena malagasy; noho izany dia maro no nijanona tsy manana zom-pirena.

Araka ny voalazan' ny Fehezan-dalàna mifehy ny zom-pirenena malagasy (Didy hitsivolana laharana faha-60-064) tamin' ny 22 Jolay 1960, taorian' ny fahaleovantena dia afaka mahazo zom-pirenena malagasy avy amin' ny rainy malagasy ny zaza raha nateraky ny mpivady nisora-panambadiana ara-dalàna na raha tsy vokatry ny fisoratam-panambadiana ara-dalàna nefa tsy fantatra ny zom-pirenen' ny reniny; avy amin' ny reny malagasy raha tsy vokatry ny fanambadiana ara-dalàna ny zaza; na teraka teto amin' ny tanim-pirenena malagasy ilay zaza sady samy tsy fantatra ny ray aman-dreniny nefa mety ho Malagasy.

Ny zaza teraky ny reny malagasy vokatry ny fanambadiana ara-dalàna sy ray vahiny na zanaka tsy vokatry ny fanambadiana ara-dalàna avy amin' ny ray malagasy sy reny vahiny dia azo atsangana ho olom-pirenena malagasy alohan' ny hahafeno taona azy. Nahazo zom-pirenena malagasy hoazy ny vehivavy vahiny rehefa misora-panambadiana ara-dalàna amin' ny lehilahy malagasy. Ny fananganana ho olom-pirenena malagasy dia niankina amin' ny fanapahan-kevitry ny fanjakana manokana ary nifototra tamin' ny toetra tsara sy ny fahasalamana ary ny firaisam-po amin' ny kolontsain' ny firenena malagasy.

Taorian' ny 15 Desambra 2016

Tamin' ny 15 Desambra 2016 dia nolanina ny fanitsiana (Lalàna laharana faha-2016-038) izay manafoana ny tsy fitovian' ny lahy sy ny vavy ka nanakana ny zom-pirenena azo avy amin' ny reny. Nanomboka tamin' ny Janoary 2017, araka ny fehezan-dalàna nasiam-panitsiana dia afaka mampita ny zom-pireneny malagasy amin' ny zanany ny vehivavy malagasy. Tsy nesorin' ilay lalàna ny tsy fitovian' ny vehivavy sy ny lehilahy amin' ny fampitana ny zom-pirenena amin' ny vady, ka mamela fitsipika izay tsy mamela ny fepetra manokana ho an' ny vadin' ny vehivavy malagasy hahazo zom-pirenena malagasy. Ity fanitsiana ity ihany koa dia tsy nanova ny satan' ireo tsy manana zom-pirenena taranaky ny olona tsy manana zom-pirenena: Karàna miisa 400 000 any ho any, Kômôriana eo anelanelan' ny 70 000 sy 120 000, Sinoa miisa 15 000 eo ho eo, ary olona manam-piaviana arabo manodidina ny 5 000, izay efa nonina teto amin' ny tanim-pirenena malagasy nanomboka tamin' ny fahaleovantena^[8]. Hatramin' ny taona 1960 dia olona 1 600 ihany no nahazo alalana hatsangana ho olom-pirenena malagasy teto Madagasikara^[8]^[9].

Tamin' ny volana Jona 2023 dia niteraka ady hevitra lehibe ny nahazoan' i Andry Rajoelina, filohan' ny Repoblikan' i Madagasikara, zom-pirenena frantsay izay efa azony tamin' ny taona 2014 nefa mbola nahafahany nilatsaka hofidina ho filohan' ny Repoblika tamin' ny taona 2018.

Jereo koa

Rohy ivelany

Lalàna malagasy

Fehezan-dalàna mifehy ny zom-pirenena malagasy

"Loi n° 2016 – 038 modifiant et complétant certaines dispositions de l’Ordonnance n° 60-064 du 22 juillet 1960 portant Code de la nationalité malagasy Archived Jiona 25, 2023 at the Wayback Machine", justice.mg (pdf)
"Code de la nationalité malagasy mise à jour, 2017",, citizenshiprightsafrica.org

Fehezan-dalàna mifehy ny zom-pirenena frantsay

"Code de nationalité française", legifrance.gouv.fr
"Naturalisation française par décret", service-public.fr
"Les conditions et modalités de l’acquisition de la nationalité française", immigration.interieur.gouv.fr

Lalàmpanorenena malagasy

"Constitution de la quatrième République Archived Septambra 18, 2021 at the Wayback Machine", mef.gov.mg (pdf)
"Constitution de la quatrième république" [tahiry], www.hcc.gov.mg, Haute Cour Constitutionnelle de Madagascar, 11 décembre 2010 (pdf).

Loharano sy fanamarihana

↑ Manby, Bronwyn (2016). Citizenship Law in Africa (PDF) (3rd ed.). Cape Town, South Africa: African Minds. Archived (PDF) from the original on 26 June 2021, pp. 36, 134.
↑ ^2,0 et ^2,1 Manby, Bronwyn (2016). Citizenship Law in Africa (PDF) (3rd ed.). Cape Town, South Africa: African Minds. Archived (PDF) from the original on 26 June 2021, pp. 6–7.
↑ Manby, Bronwyn (2016). Citizenship Law in Africa (PDF) (3rd ed.). Cape Town, South Africa: African Minds. Archived (PDF) from the original on 26 June 2021, p. 48.
↑ Manby, Bronwyn (2016). Citizenship Law in Africa (PDF) (3rd ed.). Cape Town, South Africa: African Minds. Archived (PDF) from the original on 26 June 2021, p. 6.
↑ Manby, Bronwen (2018). Citizenship in Africa: The Law of Belonging. Oxford: Bloomsbury Publishing, p. 99.
↑ ^6,0 et ^6,1 Loi N° 2016-038 2017, p. 2.
↑ Manby, Bronwyn (2016). Citizenship Law in Africa (PDF) (3rd ed.). Cape Town, South Africa: African Minds. Archived (PDF) from the original on 26 June 2021, p. 51.
↑ ^8,0 et ^8,1 Bertelsmann Stiftung (2020). Bertelsmann Stiftung's Transformation Index: 2020 Country Report — Madagascar (PDF) (Report). Gütersloh, Germany: Bertelsmann Stiftung, p. 6 (tahiry).
↑ McInerney, Caroline (January 2014). "Accessing Malagasy Citizenship: The Nationality Code and Its Impact on the Karana". Tilburg Law Review. Tilburg, Netherlands: Tilburg University Law School. 19 (1–2): 182–193 (p. 186).

[1] Manby, Bronwyn (2016). Citizenship Law in Africa (PDF) (3rd ed.). Cape Town, South Africa: African Minds. Archived (PDF) from the original on 26 June 2021, pp. 36, 134.

[:1-2] 2,0 et ^2,1 Manby, Bronwyn (2016). Citizenship Law in Africa (PDF) (3rd ed.). Cape Town, South Africa: African Minds. Archived (PDF) from the original on 26 June 2021, pp. 6–7.

[3] Manby, Bronwyn (2016). Citizenship Law in Africa (PDF) (3rd ed.). Cape Town, South Africa: African Minds. Archived (PDF) from the original on 26 June 2021, p. 48.

[4] Manby, Bronwyn (2016). Citizenship Law in Africa (PDF) (3rd ed.). Cape Town, South Africa: African Minds. Archived (PDF) from the original on 26 June 2021, p. 6.

[5] Manby, Bronwen (2018). Citizenship in Africa: The Law of Belonging. Oxford: Bloomsbury Publishing, p. 99.

[:2-6] 6,0 et ^6,1 Loi N° 2016-038 2017, p. 2.

[7] Manby, Bronwyn (2016). Citizenship Law in Africa (PDF) (3rd ed.). Cape Town, South Africa: African Minds. Archived (PDF) from the original on 26 June 2021, p. 51.

[:0-8] 8,0 et ^8,1 Bertelsmann Stiftung (2020). Bertelsmann Stiftung's Transformation Index: 2020 Country Report — Madagascar (PDF) (Report). Gütersloh, Germany: Bertelsmann Stiftung, p. 6 (tahiry).

[9] McInerney, Caroline (January 2014). "Accessing Malagasy Citizenship: The Nationality Code and Its Impact on the Karana". Tilburg Law Review. Tilburg, Netherlands: Tilburg University Law School. 19 (1–2): 182–193 (p. 186).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]