Sômaly (vahoaka)
Ny Sômaly dia vondrom-poko teratany any amin' ny Tandrok' i Afrika iray razambe sy kolontsaina ary tantara. Atao hoe Soomaalida izy ireo amin' ny fiteny sômaly fa صوماليون amin' ny fiteny arabo. Ny fiteny sômaly no fitenin-dreny iraisan' ny foko sômaly rehetra, izay anisan' ny sampana kositika amin' ny fianakaviam-piteny afrôaziatika, ary Mozilmana sonita ny ankamaroany. Izy ireo dia anisan' ny vondrom-poko lehibe indrindra sy mandrakotra faritra midadasika indrindra aty Afrika.
Araka ny voalazan' ny ankamaroan' ny manam-pahaizana, ny Tanin' i Ponto fahiny sy ny mponina tao aminy dia anisan' ny niavian' ny vahoaka sômaly. Nisy fanjaka-mpanjaka lehibe iray, araka ny lovantsofin' izy ireo, izay voalaza fa nipoiran' ny ampahany be amin' ny fomban-drazana sy ny razambeny. Ny Sômaly dia mizara singa ara-tantara sy ara-kolontsaina maro amin' ny vahoaka Kositika hafa, indrindra amin' ny vahoaka Kositika any amin' ny faritra iva atsinanana, indrindra fa amin' ny Afara sy amin' ny Sahô.
Ny Sômaly dia miisa eo anelanelan' ny 33 sy 34 tapitrisa, ka nuy ankabetsahany dia any Sômalia (manodidina ny 8,8 tapitrisa), any Sômalilandy (5,7 tapitrisa), any Etiôpia (11,7 tapitrisa), any Kenia (2,8 tapitrisa), ary any Jiboty (534 000). Hita any amin' ny faritra Afovoany Atsinanana, any Amerika Avaratra, any Eorôpa Andrefana, any amin' ny faritry ny Farihy Lehibe Afrikana, any Afrika Atsimo ary any Ôseania koa ny diaspora sômaly.
Matetika no zaraina ho foko lehibe dimy na enina ny Sômaly: dia ny Darôda (Darod), ny Dira (Dir), ny Isaaka (Issak na Issaq), ny Haoie (Hawiyé) ary ny Saba (Sab) (izay zaraina indraindray ho Rahanoeina (Rahanweyn) sy Digily (Digil)).