I Ezra na Esdrasa dia olona resahina ao amin’ny Tanakh (Baiboly hebreo) sy ny Baiboly kristiana, indrindra ao amin’ny Bokin'i Ezra (na Bokin'i Esdrasa) sy ny Bokin'i Nehemia, sy boky hafa koa. Jiosy babo tany Babilona izay niverina an-taniny tao Jerosalema tokony ho tamin'ny taona 428 tal. J.K. i Ezra. Sady mpisorona izy no mpanoradalàna, izay velona teo anelanelan’ny taonjato faha-5 sy faha-4 tal. J.K. Atao koa Ezra Mpanoradalàna na Esdrasa Mpanoradalàna koa izy (hebreo : עזרא הסופר‬ / Ezra ha-Sofer).

Mamaky ny Lalàna eo anatrehan'ny vahoaka i Ezra, nataon'i Gustave Doré, taona 1866.

Ny asa nataon'i Ezra hanova

Fanavaozana ny fivavahana jiosy hanova

Nitana anjara lehibe teo amin’ny fanavaozana ny fivavahana jiosy taorian’ny Fahababoana i Ezra. I Ezra dia heverin’ny sasany ho mpanorina faharoa (taorian’ny Mosesy) ny firenena jiosy. Izy no nipoiran’ny fampanjariana fehezan-dalàna ireo fitsipika isan-karazany nifehy ny fivavahana sy ny fiaraha-monina jiosy, indrindra ireo izay mifehy ny fanompoam-pivavahana ao amin’ny Tempoly sy ny famaritana ny boky filamatry ny finoana (boky kanonika). Nandray anjara betsaka tamin’ny fanoloana ny mpisorona ho mpampianatra (na raby, hebreo: רַב / rav) izy.

Fanorenana indray ny Tempoly hanova

Izy no nitondra ny andiany faharoa tamin’ireo Jiosy nody an-tanindrazana taorian’ny Fahababoana avy any Babilona mba hanorina indray ny Tempoly ao Jerosalema izay noravan’ireo Babiloniana tany aloha.

Ireo soratra amin'ny anaran'i Ezra hanova

Araka ny lovantsofina dia i Ezra (na Esdrasa) no nanoratra ny boky kanonika mitondra ny anarany, dia ny Bokin’i Ezra na Bokin’i Esdrasa. Nefa misy soratra hafa koa izay mitondra ny anarany.

Boky kanonika amin’ny anaran’i Ezra hanova

Misy roa ireo boky kanonika amin’ny anaran’i Ezra ka mety hisaraka na hitambatra :

Ny Boky Ezra-Nehemia dia atao hoe 1 Izra ao amin’ny Baiboly ortodoksa etiopiana.

Ny Boky voalohany sy faharoan'ny Tantara koa dia ataon'ny lovantsofina jiosy fa nosoratan'i Ezra.

Apokrifa na pseodepigrafa amin’ny anaran’i Ezra na Esdrasa : hanova

Misy fito ny soratra apokrifa na pseodepigrafa amin’ny anaran’i Ezra ka mety hitambatra ho boky iray ny sasany arakaraka ny fiangonana na ny Baiboly na ny fiteny itanisana azy. Mety hiova araka izany koa ny laharana araka izany :

  • Boky fahefatr'i Esdrasa na Apokalipsan’i Esdrasa na Apokalipsa jiosin’i Esdrasa na 2Esdras ao amin’ny lisitra anglisy.

Jereo koa: hanova