Tandavan-tendrombohitra Karpatiana
Ny Tandavan-tendrombohitra Karpatiana na Karpaty no ilany atsinanana amin' ilay fitambaram-ben-tendrombohitra any amin' ny faritra afovoany amin' i Eorôpa, ka ny Tandavan-tendrombohitra Alpa no ilany andrefana. I Karpaty dia mivelatra avy any andrefana ka hatrany atsinanana ao amin' ny tanin' ireto firenena manaraka ireto: ao amin' ny Repoblika Tseky (3 %) sy ao Aotrisy (1 %) any avaratra-andrefana ka hatrany Slôvakia (21 %), ao Pôlônina (10 %), ao Okraina (10 %), ao Romania (50 %) ka hatrany Serbia (5 %) any atsimo. Hita any Hôngria koa ny ampahany.
Atao hoe Карпати / Karpati izy amin' ny teny okrainiana sy serbiana, Munții Carpați amin' ny teny romaniana, Karpaty amin' ny teny tseky sy pôlôney ary slôvaka, Karpaten amin' ny teny alemàna, Kárpátok amin' ny teny hongariana, Carpates amin' ny teny frantsay, Carpathian Mountains amin' ny teny anglisy.
I Karpaty dia andian-tendrombohitra miendrika renitsipika mamakivaky an' i Eorôpa Afovoany. Mirefy 1 500 km eo ho eo ny halavany, ary io no tandavan-tendrombohitra eorôpeana fahatelo lava indrindra taorian' ny Tandavan-tendrombohitra Oraly izay manana halava 2 500 km sy ny Tandavan-tendrombohitra Skandinaviana manana halava 1 700 km.
Tandavan-tendrombohitra lehibe indrindra any Eorôpa Afovoany i Karpaty, ny tendrombohitra Tatra any Slôvakia sy Pôlônina no avo indrindra ao amin' i Karpaty, izay mihoatra ny 2 600 m ny tampona avo indrindra. Ny faritra faharoa avo indrindra ao dia ny Karpaty Atsimo any Romania, izay misy ny tampona avo indrindra eo anelanelan'ny 2 500 m sy 2 550 m. Ny tampona avo indrindra dia mahatratra 2 654 m eo amin' ny tendrombohitra Gerlachovský any Slôvakia, sy 2 544 m eo amin' ny tendrombohitra Moldoveanu any Romania, ary 2 499 m eo amin' ny tendrombohitra Rysy any Pôlônina.
Ny mizara telo, araka ny mahazatra, i Karpaty mahazatra, dia:
- i Karpaty Andrefana: ao Aotrisy, ao amn' ny Repoblika Tseky, ao Pôlônina ary ao Slôvakia;
- i Karpaty Atsinanana: ao atsimo-atsinanana amin' i Pôlônina, ao atsinanana amin' i Slôvakia, ao Okraina, ary ao Romania;
- i Karpaty Atsimo: ao Romania sy ao atsinanana amin' i Serbia.
I faritr' i Karpaty dia toeram-ponenan' ny bera manja (orsa manja), ny lopa, ny samoà ary ny linksa be indrindra any Eorôpa, ka ambony indrindra ny fitangoronany any Romania. Ny ampahatelon' ny karazan-javamaniry eorôpeana rehetra koa dia hita ao.
Ahitana rano mafana sy rano mineraly maro koa ny ao Karpaty, ka ao Romania no misy ny ampahatelon' ny fitambarany manerana an' i Eorôpa. I Romania koa dia faritra faharoa lehibe indrindra misy ny ala tsy vaky any Eorôpa (aorian' i Rosia), izay mahatratra 250 000 hektara any ho any (65 %), ny ankamaroany dia ao Karpaty, ka ao Karpay Atsimo no misy ny ala lehibe indrindra any Eorôpa. Mihabetsaka anefa ny tahan' ny fandripahana ala ao Karpaty vokatry ny fitrandrahana tsy ara-dalàna.