Ny karbônina dia singa simika manana eva C ary manana lahatra atômika 6. Ny lanja atômikany dia 12,0107. Efa nisy teto an-tany ny karbônina hatry ny fisian' ny masoandro: vita avy amin' ny niokleôsintezin' ny kintana nipoaka ny karbônina talohan' ny fiforonan' ny masoandro sy ny fajiry. Ny dilatra, ny arintany, ny solitany, ny manjarano (amin' ny pensily) ary ny diamondra dia ahitana karbônina na karazana karbônina mihitsy Ny diamondra mety misy anatin' ny kimberlitan' ny afotroa, indrindra any Afrika Atsimo sy any Arkansas. Mety misy diamondra kely varavety anatin' ny vato avy any amin' ny habakabaka.

Diamondra sy manjarano misy maridrefy
Ny diamondra sy ny manjarano, vita amin'ny karbônina

Tsy nisy ny karbônina tamin' ny fotoan' ny Big Bang (niokleôsintezy voalohany) satria tsy niaraka ny fepetra ilaina (haingana loatra ny fihamangatsiaka sy ny fiitaran' ny tontolo).

Ny kintana mavesatra no "mamorona" ny karbônina, avy amin' ny heliôma (fiota alfa telo)

Etimôlôjia hanova

Ny teny hoe karbônina dia avy amin' ny fiteny latina carbo midika hoe "arina".

Miratoerana hanova

Manana miratoerana roa ny karbônina: ny 12C (98,89 %) sy ny 13C (1,11 %).

Ny radiômiratoerana 14C dia manana fe-potoana 5 730 taona, ary ampiasaina amin' ny fidatiana zavatra arkeôlôjika hatramin' ny faha 50 000 taonany. Noho ny fipoaka termôniokleary atao eny amin 'ny soson-drivotra, tsy afaka ampiasain' ny arkeôlôgy ny fidatiana zavatra amin'ny alalan' ny karbônina 14.

Ny radiômiratoerana 11C dia manana fe-potoana 20 minitra.

Jereo koa hanova

Rohy ivelany hanova

 
Mbola ambangovangony ity lahatsoratra ity ary tokony hofenoina.

Azonao atao ny mandray anjara eto amin'ny Wikipedia amin'ny alàlan'ny fanitarana azy.
Jereo koa ny pejy Ahoana ny manao takelaka rehefa te-hijery hoe ahoana no fanaovana azy.