Fiteny fôna

Ny fiteny fôna, izay antsoina koa hoe fiteny fôngbe na fiteny dahômeana, dia lingua franca ampiasaina ao Benîno sy ao Nizerià ary ao Tôgô. Anisan' ny vondrom-piteny gbe ao amin' ny fianakaviam-piteny nizerô-kôngôley izy io.

Ny fiteny fôna dia iray amin' ny fitenin' ny maro anisa ao Benîno; ny ampahany lehibe amin' ny mponina no miteny azy, indrindra any amin' ny tapany atsimon' ilay firenena, indrindra fa any amin' ny lembalemba Abomey, Bohicon, Ouidah, Abomey-Calavi ary Cotonou. Io no fiteny ôfisialin' ny Fanjakan' i Dahômey fahiny (Danxomɛ amin' ny fiteny fôna). Amin' izao fotoana izao dia ampiasain' ny radiô sy ny fahitalavitra an' ny fanjakana sy ny tsy miankina any Benîno. Miasa amin' ny fandaharam-pianarana mamaky teny sy manoratra sy fanabeazana ho an' ny olon-dehibe io fiteny io.

Sahala amin' ny fiteny gbe hafa, ny fiteny fôna dia fiteny misy lantom-baninteny, izany hoe ny sokajin-teny dia miseho amin' ny alalan' ny hasinteny malalaka fa tsy hasinteny mirohy. Manaraka ny filaharan' ny rafitra lazaina-matoanteny-fameno.

Ny teny malaza indrindra eo amin' ny sehatra iraisam-pirenena avy amin' ity fiteny ity dia ny hoe vodun izay niteraka ny anaram-pivavahana hoe vôdo izay nentin' ny Afrikana natao sesitany any Haity.