Fijangajangana
Ny fijangajangana na fanitsakitsaham-bady dia firaisana ara-nofo ivelan' ny fanambadiana ataon' ny olona efa manam-bady, izay heverina ho tsy azo ekena noho ny antony ara-piarahamonina, ara-pivavahana, ara-môraly, na ara-dalàna. Na dia maro karazana aza ny firaisana ara-nofo izay miteraka fijangajangana, sy koa ny voka-dratsiny ara-piarahamonina sy ara-pivavahana ary ara-dalàna, dia misy amin' ny kolontsaina maro io foto-kevitra io ary misy fitoviana ao amin' ny kristianisma sy ny jodaisma ary ny silamo. Heverin' ny fitsarana amin' ny firenena maro ho manafintohina ny fitondran-tena ampahibemaso ny fijangajangana izay manimba ny fifandraisan' ny mpivady.
Teo amin' ny tantara dia kolontsaina maro no nihevitra ny fijangajangana ho heloka be vava, ny sasany iharan' ny sazy henjana, matetika ho an' ny vehivavy ary indraindray ho an' ny lehilahy, miaraka amin' ny sazy ka anisan' izany ny fanamelohana ho faty, fanapahana amin' ny vatana na fampijaliana. Nihena tsikelikely ny sazy toy izany, indrindra fa tany amin' ny firenena tandrefana nanomboka tamin' ny taonjato faha-19.
Any amin' ny firenena izay mbola manao ho heloka bevava ny fijangajangana, ny sazy dia manomboka amin' ny lamandy ka hatramin' ny kapoka ary hatramin' ny fanamelohana ho faty. Nanomboka tamin' ny taonjato faha-20 dia nanjary nampiady hevitra ny lalàna famaizana momba ny fijangajangana, ka ny ankamaroan' ny firenena tandrefana dia nanafoana ny maha heloka bevava ny fijangajangana.
Na izany aza, na dia any amin' ny fitsarana izay tsy mihevitra ny fijangajangana ho heloka bevava dia mety mbola misy vokany ara-dalàna izany, indrindra any amin' ny fitsarana misy lalàna momba ny fisaraham-panambadiana, izay saika mahatonga ny fisaraham-panambadiana ho vokatry ny fijangajangana ary mety ho anton-javatra amin' ny fandaminan-trano, ny fananana zo hitaiza ny zanaka, ny fandavana ny fanomezana solon-tsakafo, sns. Ny fijangajangana dia tsy fototry ny fisaraham-panambadiana any amin' ny firenena na fanjakana izay nandray ny môdely fisaraham-panambadiana tsy ijerena hadisoana.
Nambaran’ ny lehiben’ ny sampandraharaha manam-pahaizana ao amin' ny Firenena Mikambana izay misahana ny famantarana ny fomba hanafoanana ireo lalàna manavakavaka ny vehivavy na manavakavaka azy ireo eo amin' ny fampiharana na ny fiantraikany, I Kamala Chandrakirana, dia niteny hoe: "Tsy azo sokajiana ho heloka bevava mihitsy ny fijangajangana". Ny fanambaràna iraisan' ny Vondrona Miasa ao amin' ny Firenena Mikambana momba ny fanavakavahana mahazo ny vehivavy amin' ny lalàna sy amin' ny fampiharana dia milaza fa: "Ny fiheverana fijangajangana ho fandikan-dalàna dia manitsakitsaka ny zon' olombelona ho an' ny vehivavy".
Any amin' ny firenena mozilmana manaraka ny lalàna Sharia ho an' ny fitsarana heloka bevava dia mety ho tora-bato no sazy ho an' ny fijangajangana. Misy firenena dimy ambin' ny folo izay nahazoan' ny fitoraham-bato alalana ho sazy ara-dalàna, na dia tany Iràna sy Sômalia ihany aza no nanatanterahana izany tato ho ato. Ny ankamaroan' ny firenena manameloka ny fijangajangana dia ireo izay anjakan' ny fivavahana lehibe (dia ny finoana silamo) sy ireo firenena maha maro anisa ny Kristiana ao amin' ny faritr' i Afrika atsimon' i Sahara, saingy misy ireo maningana amin' ity fitsipika ity, dia i Filipina, sy ny fanjakana maro any Etazonia. Any amin' ny faritra sasany, ny fanaovana firaisana ara-nofo amin' ny vadin' ny mpanjaka na ny vadin' ny zanany lahimatoa dia midika ho famadihan-tanindrazazna.