Famakafakana ara-tantara aman-tsikera

Ny famakafakana ara-tantara aman-tsikera na fomba fiasa ara-tantara aman-tsikera dia famakafakana lahatsoratra mandinika ny tantaran' ny fandraisana ny Baiboly, ny toe-javatra ara-tantara manodidina izany, ny zotra sy ny dingana amin' ny famokarana ary ny lahatsoratra ary ny mpandray azy, izany hoe ny tontolo tao ambadik' ilay lahatsoratra.

Tany am-boalohany, ny famakafakana ara-tantara aman-tsikera dia sampana amin' ny famakafakana ny Baiboly niseho tamin' ny tapaky ny taonjato faha-19, indrindra fa tany Alemaina, na dia nisy mpialoha lalana aza izy io tamin' ny taonjato faha-17. Amin’ izao taonjato faha-21 izao dia io no fomba ampiasain’ ny manam-pahaizana momba ny Baiboly (biblista). Ny manampy amin' ny fanaovana io famakafakana io ny taranja tantara, ny haifiteny, ny filôzôfia, ny epigrafia, ny sôsiôlôjia, ny arkeôlôjia, ny famakafakana ara-tantara aman-tsikera izay mandinika ny niandohan' ny Testamenta Taloha sy ny Testamenta Vaovao. Ity fomba fiasa ity dia mifantoka manokana amin' ny loharanon' ny tahirin-kevitra mba hamaritana ny mpanoratra sy ny daty ary ny toerana nanaovana azy. Liana amin' ny loharano ivelan' ny Baiboly koa izy ary miavaka amin' ny tsikera lahatsoratra (na "tsikera ambany"), izay mikendry ny hanorina ny dikan-teny tany am-boalohany amin' ny lahatsoratra na ny toetra anelanelany isan-karazany.

Maro ny teôria azo avy aminy, anisan' izany ny lamin-kevitr' i Graf-Wellhausen momba ny fanoratana ny Pentateoka, izay petra-kevitra nilaozana nanomboka tamin' ny taompolo 1970 rehefa hita ny môdely matsilo kokoa, izay novokarin' ny famakafakana ara-tantara aman-tsikera koa. Teo amin' ny sehatry ny fandalinana ny Testamenta Vaovao dia nipoitra ny petra-kevitry ny loharano roa, izay vahaolana nekena indrindra hamahana ny olana sinôptika nandritra ny taonjato iray mahery.

Famakafakana ara-tantara aman-tsikera

Jereo koa hanova