Apôkalipsin' i Paoly
Ny Apôkalipsin' i Paoly na Fahitan' i Paoly dia lahatsoratra tamin' ny taonjato faha-4 na taonjato faha-5 izay apôkrifan' ny Testamenta Vaovao. Atao hoe Visio Pauli na Visio Sacti Pauli izy amin' ny teny latina. Misy dikan-teny etiôpiana amin' ity apôkalipsy ity izay ahitana an' i Maria Virjiny asolo an' i Paoly avy any Tarsosy, izay mpandray ny fahitana, fantatra amin' ny anarana hoe Apôkalipsin' ny Virjiny. Na izany aza, tsara ny manavaka ny Visio Sancti Pauli (ny lahatsoratra resahina eto) sy ny Apôkalipsy Gnôstikan' i Paoly, izay hita tao amin' ny kôdeksa kôptan' i Nag Hammadi. Tena tsy mitovy ny vontoatin' ireo tantara roa ireo. Nitsangana teo ivelan' ny vatan-tenany i Paoly, fa tsy toy ny ao amin' ny Visio Sancti Pauli. Ny foto-kevitra lehibe indrindra amin' ity apôkalipsy Gnôstika ity dia ny fanirian' ny mpanoratra (tokana na maro) hanandratra an' i Paoly ho amin' ny ambaratonga mitovy amin' ny apôstôly roa ambin' ny folo sy hanizingizina ny amin' ny fiakaran' i Paoly any an-danitra fa tsy ny amin' ny anjara ho avin' ny fanahy tsirairay.
Vontoatiny
hanovaIty lahatsoratra ity dia mifantoka indrindra amin' ny fitantarana amin' ny antsipiriany momba ny Lanitra sy ny Helo. Toa fantatry ny mpanoratra ny "Bokin' ny Mpiambina" ao amin' ny Bokin' i Henôka, ny Apôkalipsin' i Zefania, ary ny Apôkalipsin' i Petera izay misy akony amin' ilay asasoratra. Na izany aza, ny fitantarana ny Lanitra sy ny Helo ao amin' ny Apôkalipsin' i Paoly dia tsy mitovy amin' ireo teo alohany amin' ny lafin-javatra lehibe sasany. Nosoratana nandritra ny vanim-potoana mbola naha vitsy anisa ny Kristiana izay niady mafy mba hahazo mpikambana ity apôkalipsy ity, ary olana lehibe ny fifandirana tamin' ny mpanompo sampy sy ny Jiosy.
Nosoratana ela be tatỳ aoriana ny Apôkalipsin' i Paoly, rehefa lasa fivavahana nekena sady fivavahan' ny maro anisa tao amin' ny Empira Rômana ny kristianisma. Noho izany, ny ankamaroan' ny lohahevitra ifantohany dia tsy amin' ny resaka ivelany, fa amin' ny olana anatiny ao amin' ny kristianisma.
Ny Kristiana mpivavaka be sy mifehy tena be dia hahazo valisoa fanampiny any an-danitra mihoatra noho izay omena ho an' ny Kristiana tsy tena miraharaha; hohelohina any amin' ny helo ny Kristiana izay manao fahadisoana amin' ny fomba sasany, na amin' ny alalan' ny fivavahan-diso, na amin' ny tsy fankatoavany ny voadin' ny fifehezan-tena. Tsy dia manome resaka firy ho an' ny tsy Kristiana ilay lahatsoratra, izay toa mihevitra azy ireo ho tsy misy lanjany; ny Helo ho azy ireo dia iray amin' ny sazy ho an' ny Kristiana mpanao fahadisoana.
Ny lahasoratra dia tena môralista, ary mihevitra ny avonavona ho fototry ny ratsy rehetra sy ny fahotana ratsy indrindra. Izy io koa dia mamaritra sy manonona anarana anjely lavo isan-karazany izay any amin' ny helo, anisan' izany i Temeloka sy ny Tartaroka mpiara-dia aminy.