Angovon' ny masoandro
Ny angôvon' ny masoandro dia angôvo avy amin' ny taratry ny masoandro tonga eto amin' ny Tany. Mampisy ny fihodinan' ny rano sy ny rivotra ary ny fôtôsentezy ataon' ny zavamaniry mba hahafahan' ny biby miaina ny angôvon' ny masoandro eto an-tany. Fototry ny angôvo rehetra misy eto an-tany izany ny angôvon' ny masoandro izany, afatsy ny angôvo nokleary sy ny jeôtermia ary ny angôvon' ny famonta. Mampiasa ny angôvon' ny masoandro ny olombelona mba hamadika azy ho lasa karazan' angôvo hafa: angôvo ara-tsakafo, angôvon-ketsika, angôvon-kafana, aratra na biômasy. Matetika ny andian-teny hoe "angôvon' ny masoandro" no ampiasaina mba hanondroana ny angovon' aratra na ny angôvon-kafana azo avy aminy.
Eny amin' ny habakabaka dia azo ampiasaina ny angôvon' ny voankazavana, amin' ny alalan' ny lay ohatra.
Harena natoraly ny masoandro
hanovaAvy amin' ny fiempo nokleary mitranga ao anatiny ny angôvon' ny masoandro. Miparitaka manerana ny tontolo izany amin' ny alalan' ny fipariahana elektrômanetika – voankazavana.
Ny angôvon' ny masoandro azo eo amin' ny faritry ny bolantany dia miankina amin' ny:
- angôvo avoakan' ny Masoandro (fiovana ara-potoana)
- fisian-drahona (zavona, rahona sns.), lehibe eo amin' ny fehibe noho ny any amin' ny faritra anelanelan' ny trôpika.
- ny laharam-pehintany, ny fotoana, ny ora mampiova ny haavon' ny Masoandro ary noho izany ny angôvo isaky ny metatra toradroa, ary koa ny fisian-drahona any amin' ny faritra.
Amin' ny ankapobeny, ny Tany dia mahazo angovo 170 tapitrisa GW, 122 amin' ireo no lasany ary averiny any amin' ny habakabaka ny ambiny. Noho izany, ny angôvo lanin' ny Tany dia 3 850 zettajoule (1 ZJ = 1021 J); raha oharina amin' ny angôvo vokatra amin' ny sasany 3 ZJ no alain' ny fôtôsentezy, 2,2 ZJ no alain' ny rivotra, 0,5 ZJ no vokarin' ny olombelona ary 0,06 amin' io no avy amin' ny aratra.
Tsara toerana ho an' ny fakàna angôvon' ny masoandro ny toerana misy tany efitra, tsy dia be rahona ary eo amin' ny faritra anelanelan-trôpika. Ny ankabeazan' ny tany efitra dia akaikin' ny toeran' ny mandroso dia mihinana angôvo ary manana ny teknika fangalana ny angôvon' ny masoandro; noho izany any amin' ny faritra maro dia misy tetikasa mihalehibe momba ny fanaovana aratra amin' ny alalan' ny angôvon' ny masoandro. Ny tena lehibe amin' ireo dia ny any amin' ny tany efitr' i Mojave (California), mamoaka hery 354 MW.
Fomba fakana ny angôvon' ny masoandro
hanovaEfa misy ny fomba fakàna ny angôvon' ny masoandro ary manatsara izany foana ny orinasa ankehitriny. Amin' ny fomba fakana ny angôvon' ny masoandro, azo avahana ny masoandro pasiva, ny masoandro fôtôvôltaika ary ny masoandro termika.