Oranosy (planeta)

(tonga teto avy amin'ny Oranosy)

I Oranosy (marika: ⛢) dia fajiry na planeta fahafiton' ny Masoandro. Faha telo amin' ny hangeza ary fahefatra amin' ny lanja izy. Avy amin' ny anarana grikan' ny andriamanitry ny lanitra Oranôsy (Οὐρανός / Ouranos) ny anarany, ny ray Krônôsy (na Satiorna) ary dadaben' i Zeosy (na Jopitera). I Oranosy no fajiry voalohany hita tamin' ny andro môderna. Na dia hita maso ohatra ny fajiry dimy tsotra aza izy, ny tondro ara-pajiriny dia tsy fantatra tsara noho izy zara fa manjelatra (hazavana anelanelan' ny 5,3 sy 5,7 na manodidin' ny 6). Nilaza ny fahitany i William Herschel tamin' ny 13 Marsa 1781. I Oranosy no fajiry hita voalohany tamin' ny teleskôpy.

Ny fajiry Oranosy.

I Oranosy sy i Neptiona dia fajiry manana laha-tombo samihafa amin' ny fajiribe tahaka an' i Jopitera sy i Satiorna. Sokajîn' ny astrônôma anaty sokajy manokana izy: fajiry mivaingana (planetan-dranomandry), na zana-pajiribe (sous-géantes). Ny atmôsferan' i Oranosy, na dia misy hidirôzenina sy heliôma aza, dia misy ranomandry, amôniaka, metanina, ary hidirôkarbiora. Amin' ny fajiry rehetra an' ny Masoandro, i Oranosy no manana soson-drivotra mangatsiaka indrindra, ny hatsiaka farany ambany indrindra dia 49 K (-224 °C), any amin' ny trôpôpaozy (haambo 56 km sy 0,1 bar). Manana rafi-drahona larolaro izy: misy rano ny rahona any amin' ny sosona ambany, ary misy metanina any amin' ny sosona ambony.

Jereo koa

hanova

Rohy ivelany

hanova

Miteny frantsay

hanova
 
Mbola ambangovangony ity lahatsoratra ity ary tokony hofenoina.

Azonao atao ny mandray anjara eto amin'ny Wikipedia amin'ny alàlan'ny fanitarana azy.
Jereo koa ny pejy Ahoana ny manao takelaka rehefa te-hijery hoe ahoana no fanaovana azy.