Mitraisma
Ny mitraisma na fivavahana amin' i Mitra dia fivavahana misy zava-miafina, izay tokony niseho tamin' ny taonjato faha-2 tal. J.K. tany Persia, ka i Mitra no andriamaniny. Rava ny fivavahana tamin' i Mitra tany Persia tamin'ny fiforonan' ny zôrôastrisma. Niroborobo io fivavahana io tao amin' ny Empira rômana tamin' ny taonjato voalohany hatramin'ny faha-4 taor. J.K. Mampiady hevitra ny mpikaroka momba ny fivavahana ny fifandraisan' ny fivavahana amin' i Mitra tao Persia sy ny tao amin' ny Empira Rômana. Nahatratra ny fara tampon' ny lazany ny mitraisma tamin' ny taonjato faha-3. Ireo miaramila rômana no tena mpitia ny fivavahana amin' i Mitra.
Ny mitraisma dia nisy akony teo amin' ny fivoaranan' ny manikeisma izay nifaninana fatratra tamin' ny fivavahana kristiana.
Tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-4 dia nanenjika sy nanafoana ny fivavahana hafa tsy ny kristianisma ny emperora Teôdôsio I. Ny didim-panjakana iray nivoaka tamin' ny taona 391 dia nampandrava na nanova ho fiangonana kristiana ny tempoly tsy kristiana maro ka rava noho izany ny mitraisma.