I Losifera, amin' ny Kristiana, dia ilay anjely potraka noho ny fikomiany tamin' Andriamanitra, dia tsy iza fa i Satana. Ny anarana hoe Losifera (latina: Lucifer) anefa dia tsy nanana io heviny io tany am-piandohana fa nenti-nanondro ny planeta Venosy izay nantsoina hoe "mpitondra ny fahazavana"[1]. Midika ara-bakiteny hoe "mpitondra ny fahazavana" io anarana io, izay fikambanan' ny anarana latina hoe lux ("fahazavana") sy ny matoanteny latina hoe ferre ("mitondra")[2].

Losiferan' i Liège (katedralin' i Saint-Paul, Liège).

Hevitr' ilay teny hanova

Ao amin' ny fedrà rômana hanova

Tamin' ny andron' ny Rômana taloha, ao amin' ny fedràny, dia anarana nilazana ny planeta Venosy, izay mialoha lalana ny masoandro ka manambara ny fahatongavan' ny mazava; nantsoina hoe "kintan' ny mangiran-dratsy" na "kintan' ny maraina" koa io planeta io.

Ao amin' ny jodaisma hanova

Ao amin' ny Baiboly io anarana io dia nanondroana ny mpanjakan' i Babilôna.

Ao amin' ny fivavahana kristiana hanova

Taty aoriana, tamin' ny nielezan' ny fivavahana kristiana dia nihevitra ny Rain' ny Fiangonana (na Aban' ny Eglizy) maro fa ny andininy ao amin' ny Baiboly amin' ny teny latina misy io anarana io dia milaza ny fahalavoan' i Satana ka nampitovy an' i Losifera amin' i Satana.

Nanome heviny telo ny teny hoe lucifer na Lucifer amin' ny vaninandro telo samihafa ny Kristiana.

Mpitondra ny fahamarinana hanova

Ampiasaina ho mpamari-toetra ny hoe lucifer, izay avy amin' ny teny latina midika hoe "mpitondra ny fahazavana". Nampiasain' ny Kristiana sasany hilazana amin' ny heviny an-kolaka ny hoe "mpitondra ny fahamarinana" io teny io.

Mpanjakan' i Babilôna hanova

Ampiasaina ny teny hoe lucifer ho anarana iombonana, avy amin' ny hevitra hoe "kintan' ny maraina", izay nampiasaina ao amin' ny Baiboly amin' ny teny latina atao hoe Volgata, mba handikana ny andian-teny hoe "kintana mamirapiratra" ao amin' ny Bokin' i Isaia, sy ny hafa koa (Isa 14, 4; 14. 12-14; 14.15-21). Nanao izany ny mpanoraratra ny bokin' i Isaia hanondroany ny fahafatesan' i Sargôna II na i Nebokadnetsara na i Nabônida[3]. Ity fahalavoan' ny mpanjakan' i Babilôna ao amin' ny Bokin' i Isaia ity no lasa fahapotrahan' i Losifera ao amin' ny Baiboly latina.

Ilay anjely potraka hanova

Ampiasaina ho anaran-tsamirery, izay nosoratana hoe Lucifer io teny io ka lasa anaran' ilay anjely potraka noho ny nikomiany tamin' Andriamanitra. Ny sasany dia nampitovy an' io anjely io amin' ny devoly ka nampiasa ilay anarana hanondroana an' i Satana. Io heviny farany io no notanan' ny maro hatramin' izao ao amin' ny fivavahana kristiana sy ny zavakanto (indrindra ny sary).

Jereo koa hanova

Loharano sy fanamarihana hanova

  1. Gaffiot - lucifer 1934 : Cicéron, De natura deorum, 2, 68 ; Lucrèce, De natura rerum, 5, 726 ; Ovide, Héroïdes, 11, 46.
  2. "Lucifer", Dictionnaire Gaffiot français-latin, p. 923 [tahiry], lexilogos.com.
  3. École biblique de Jérusalem, La Sainte Bible, Paris, Éditions du CERF, 1955-1961.