Apriesy
I Apriesy no anarana anondroan' i Herôdôtôsy sy i Diôdôrôsy an' i Oahibre Haaibre, faraon' i Ejipta (589 tal. J.K. - 570 tal. J.K.), mpanjaka fahefatra (isaina avy amin' i Psamtika I) tamin' ny tarana-mpanjaka faha-26 tany Ejipta. Izy dia mpitovina amin' i Oafresy araka an' i Manetôna, izay nanoratra marina fa nanjaka nandritra ny 19 taona izy. Antsoina hoe Hôfra koa i Apriesy ao amin' ny Bokin' i Jeremia (Jer. 44:30)[1] [2]. Atao hoe Ἁπρίης / Apriês na Ουαφρη / Ouafrê na Ουαφρης / Ouafrês izy amin' ny teny grika, fa חָפְרַע / Ḥofra kosa amin' ny teny hebreo.
Tamin' ny taona 588 tal. J.K. i Apriesy dia nanohy ny ady tamin' i Nebokadnetsara II izay efa namabo an' i Jerosalema (fanaovana sesitany fahatelo ny Jiosy tany Babilôna). Nobaboiny i Gaza ary nanohana an' i Tirôsy (na Tiro) sy i Sidôna tamin' ny fanoherany ny Babilônianina.
Tsy afaka nanohitra ny fakana an' i Jerosalema sy ny fandravan' ny Babilônina ny Fanjakan' i Jodà izy. Niantso vonjy tamin' ny mpanjaka libiana Adikràna izy, ka nampanalavitra ireo mpikarama an' ady grika nokaramainy ary nandefa tafika izay tsy nahitana afa-tsy miaramila egiptiana. Novonoin' ny Grika avy any Kirena izy ireo. Niteraka hetsika nasiônalista sy fanonganam-panjakana ara-miaramila izany zava-nitranga izany ka nahatonga azy babo sy namarana ny androny tao Sais, talohan' ny nandaozan' i Ahmôsisy II, mpandresy azy, tamin' ny Egiptiana izay nanakenda azy (Herôdôtôsy, Boky I, CLXIX).
Mpanjaka tia fanorenana lehibe i Apriesy, ankoatra ireo ôbeliska naorina tao Sais ho an' ny tempolin' ny andriamanibavy Nita (Nit), dia nanana trano tao amin' ny fefy lehibe avaratr' i Memfisy koa izy. Ny andry misongadina eo ambonin' ilay toerana dia mbola mitondra ny anarany. Niditra an-tsehatra tao Heliôpôlisy ihany koa izy ary fantatra ny sary sy sarivongana maro fanehoana azy amin' ny habe isan-karazany, anisan' izany ny sfinksa goavambe izay nojonoina teo anaty ranomasina manandrify ny morontsiraka eo amin' ny fiarovan' i Qait Bay ao Aleksandria.
Jereo koa hanova
Loharano sy fanamarihana hanova
- ↑ "Izao no lazain' ny Tompo: Indro aho manolotra an' i Hofra Faraona, mpanjakan' i Ejipta, eo an-tànan' ny fahavalony, sy eo an-tànan' izay mitady ny ainy; toy ny nanolorako an' i Sedesiasa, mpanjakan' i Jodà, tamin' i Nabokodonozora, mpanjakan' i Babilona, fahavalony sy nitady ny ainy." (Jeremia 40:30, Ny Baiboly Masina)
- ↑ "Izao no lazain' i Jehovah: Indro, Farao-hofra, mpanjakan' i Egypta, hatolotro eo an-tànan' ny fahavalony sy eo an-tànan' izay miady ny ainy, toy ny efa nanolorako an' i Zedekia, mpanjakan' ny Joda, ho eo an-tànan' i Nebokadnezara, mpanjakan' i Babylona, izay fahavalony nitady ny ainy." (Jeremia 44:30, Ny Baiboly)