Anjelôlôjia
Ny anjelôlôjia dia fandalinana ny amin' ny anjely. Hadihadina amin' izany ny anaran'izy ireo, ny toeran'ny anjely tsirairay ao amin'ny ambaratonga any an-danitra sy ny anjara asany. Miovaova arakaraka ny antokom-pivavahana dinihina izay samy manana ny anjelôlôjiany izany: ny jodaisma, ny kristianisma, ny silamo ary ny zôrôastrisma.
Anjelôlôjia ao amin' ny jodaisma
hanovaAo amin' ny jodaisma dia ny Kabala no miezaka mikaroka sy manambara ny hevitra miafina ao amin' ny Testamenta Taloha, satria ataon' ireo kabalista fa io boky io no mirakitra ny fahalalana rehetra momba izao rehetra izao, ny fahitana ireo hevitra miafina ireo dia hahafahana mahalala ny lasa sy ny ankehitriny ary ny hoavy. Ny ambaratonga eo amin' ireo anjely dia misy sokajy folo, ankoatr' ireo Sefirôta.
Anjelôlôjia ao amin' ny kristianisma
hanovaAo amin' ny Apôkalipsin' i Joany dia misy andalana izay milaza fa nentin' ny dragona nanaraka azy tamin' ny fahalavoany ny iray ampahatelon' ny kintana eny amin' ny lanitra. Izany dia nadikan' ireo Rain' ny Fiangonana ho toy izao: taorian' ny fikomian' i Losifera tamin' Andriamanitra dia nentiny niaraka taminy tamin' ny fahalavoany ny iray ampahatelon' ny anjely ka lasa lavo niaraka aminy.
Anjelôlôjia ao amin' ny Fiangonana katôlika
hanovaEken' ny Fiangonana katôlika rômana ny fanasokajiana ny anjely nataon' i Tomà avy any Akoino. Ampianarina an' ireo miomana ho pretra mpandroaka demony izany anjelôlôjia izany ao amin' ireo oniversite katôlika maro.
Ao amin' ny anjelôlôjia nataon' i Diônisio Areôpagita dia misokajy sivy ny anjely sady mizara dingana telo lehibe.
Ny anjelin' ny Fiangonana dia ireo voalaza ao amin' ny Baiboly, dia ny anjely Misely (na Mikaela) sy Gabriely sy Rafaely ary ireo Anjely mpiambina voalazan' i Jesoa. Ny Fiangonana dia manome voninahitra an' i Misely amin' ny fiantsoana azy ho lehibe sy andrianan' ny tafiky ny lanitra ao amin' ny Bokin' i Daniely (Daniely 10.13).
Ny ambaratonga ao amin' ny dingana voalohany
hanovaNy ambaratonga ao amin' ny dingana voalohany dia maneho an' Andriamanitra amin' ny maha fanaperana azy aseho ety ivelany: fitiavana miredareda, fahazavana mamirapiratra, fahamasinana tsy afaka miova. Mifanerasera mandrakariva amin' izy ireo ny olombelona. Ireto avy izy ireo:
- Ny Serafima. Ny anaran' izy ireo dia midika hoe "hafanana" sy "hazavana". Mirehitra amin' ny fitiavan' Andriavanitra fara tampony izy ireo. Ny fanadiovana sy ny fandevonana ny haizina sy ny ahiahy no tanjon' izy ireo voalohany. Ny fitiavana no toetra lehibe ananan' izy ireo.
- Ny Kerobima. Midika hoe "fahendrena" sy "fahalalana" ny ananaran' izy ireo. Afaka maneho an' Andriamanitra ireo izay miahiahy izy ireo. Ny toetra tsara anan' izy ireo dia ny fahalalana.
- Ny Trôna. Ny anaran' izy ireo dia midika fa mpitondra ny fahamarinan' Andriamanitra izy ireo. Tsy mandray ny fakam-panahin' olombelona izy ireo. Izy ireo no feon' Andriamanitra mankany amin' ny olombelona. Manana toetra manetry tena izy ireo.
Ny ambaratonga ao amin'ny dingana faharoa
hanovaNy dingana faharoa dia maneho an'Andriamanitra ao amin'ny fiandrianany eo amin'ny voary: fahefana tsy voafetra, hery tsy hay tohaina, fahamarinana tsy miova. Ezaka lehibe no ahafahan'ny olombelona mahatsapa azy ireo. Ireto avy izy ireo:
- Ny Dôminationa, izay mampita amin'ireo zava-manan'aina ambany ny didin'Andriamanitra. manoro izy ireo amin'ny fotoana mampisy fiahiahiana sy fahakiviana. Tsy azon'ny firehetam-po na fivari-lavo na fakam-panahy izy ireo.
- Les Verto. Izy ireo no maneho am-panohatrana ny hery sy ny tanjaka mandritra ny famolavolana asa iray. manome valisoa ny mpikaroka izay mitovy tanjona aminy sy manao izany hatramin'ny farany. Antsoina izy ireo raha te hahazo hery sy faharisihana.
- Ny Hery. Izy ireo dia miasa indrindra amin'ny fampifanatonana ny herin'Andriamanitra sy ny olombelona. maneho amin'ny olonan'ny Fiangonana ny lalan'ny finoany sy miaro azy ireo amin'ny fisalasalana.
Ny ambaratonga ao amin'ny dingana fehatelo
hanovaNy dingana fahatelo dia maneho an'Andriamanitra ao amin'ny asa ataon'Andriamanitra ety ivelany: fitondrana feno fahendrena, fanambaràna ny tongalafatra, fanehoana hatsaram-panahy tsy miova. Tsy takatry ny fisainan'olobelona izy ireo fa ny fahamasinana ihany no ahatsapana ny fisiany.
- Ny Prinsipaote. Izy ireo no mitarika sy manazava ny anjely sy ny arkanjely. Ny fampanjakana ny filaminana eto an-tany no asa anirahana azy ireo amin'ny fidirany an-tsehatra. Izy ireo no mpitazona ny tsiambaratelon'Andriamanitra sady manara-maso ny fampiasana izany tsiambaratelol izany.
- Ny Arkanjely. Ireo dia mpitondra hafatra manokan'Andriamanitra ho any amin'ny olombelona. I Tomà avy any Akoino dia mametraka arkanjely telo eto, dia i Misely sy i Gabriely ary i Rafaely. Izany lovantsofina izany dia noraisin'ny Fiangonana katolika romana.
Ny anjelôlôjia ao amin' ny finoana silamo
hanovaNy anjely sy ny arkanjely dia hita ao amin' ny lovantsofina silamo. Ao Persia dia ahitana lovatsofina momba ny anjely neo-platonisiana izay novelabelarin' ireo Persiana sy Jiosy tamin'ny taonjato faha-10 manodidina ny asa soratr' i Al-Fârâbî, izay ahitana ny akon' ny zavatra nataoin' i Ibn Rushd (na Averoesy) ny amin' ny fahiratan-tsaina iombonana.
I Gabriela dia fantatra amin' ny anarana hoe Jibrily; i Mikaela amin' ny anarana hoe Mikaily; i Rafaela amin' ny anarana hoe Israfily ary i Azraela amin' ny anarana hoe Azraily (ny Anjelin' ny fahafatesana).