Ady tany an-danitra

Ny ady any an-danitra dia tantaraina ao amin' ny Testamenta Vaovao ao amin' ny Baiboly kristiana, ny Bokin' ny Apôkalipsy. Izany ady any an-danitra izany dia nifanaovan' ny anjely maro tarihin' i Mikaela arkanjely sy ny anjely maro hafa tarihin' ny "dragona" fantatra amin' ny anarana hoe Devoly na Satana, izay ho resy sy hazera ety an-tany avy any an-danitra. Ny ady tantarain' ny Apôkalipsy dia mifandray amin' ny hevitra momba ny anjely lavo, ary ny mety ho fitoviana dia aroso ao amin' ny Baiboly hebreo sy ny Horonam-bokin' ny Ranomasina Maty.

Nandroaka ny anjely mpikomy i Mikaela. Sary nataon' i Gustave Doré ho an' ny Paradisa Very an' i John Milton.

Apôkalipsy 12:7–10

hanova

"7Ary nisy ady tany an-danitra: Mikaela sy ny anjeliny niady tamin' ilay dragona; ary ilay dragona mbamin' ny anjeliny kosa dia niady, 8nefa tsy naharesy, sady tsy nisy fitoerana ho azy intsony tany an-danitra 9Ary nazera ilay dragona, dia ilay menarana ela, izay atao hoe devoly sy Satana, izay mamitaka izao tontolo izao; dia nazera tamin' ny tany izy, ary ny anjeliny koa niaraka nazera taminy. 10Dia nahare feo mahery tany an-danitra aho nanao hoe: Ankehitriny dia tonga ny famonjena sy ny hery sy ny fanjakan' Andriamanitsika, Ary ny fahefan' ny Kristiny, Satria nazera ilay mpiampanga ny rahalahintsika, dia ilay miampanga azy eo anatrehan' Andriamanitsika andro aman' alina".

Fivoasana

hanova

Ny lovam-pampianarana kristiana dia manana tantara momba ny anjely nazeran' Andriamanitra avy any an-danitra, matetika mampiseho ny famaizana izay nampiharina manokana tamin' i Satana. Vokatry ny fampifandraisana io foto-kevitra io amin' ny andalan-teny voatonona ao amin' ny Bokin' ny Apôkalipsy, ny fandroahana an' i Satana avy any an-danitra, izay dikan-teny hafa amin' ilay foto-kevitra aseho ho toy ny asan' Andriamanitra mihitsy, dia nanjary nasan' i Mikaela arkanjely tamin' ny fiafaran' ny ady eo amin' ny antokon' anjely roa, izay (noho ny filazana ny rambon' ilay dragona nanipy ny ampahatelon' ny kintana eny amin' ny lanitra ho amin' ny tany) dia heverina fa ny ampahatelony no niandany tamin' i Satana, na dia teo aza ny fandravana kintana (Apôkalipsy 12:4) izay voalaza fa nitranga talohan' ny nanombohan' ny "ady tany an-danitra" (Apôkalipsy 12:7).

Ny mpaneho hevitra dia nilaza fa ny fikomian' i Losifera dia noho ny antony maro, izany rehetra izany dia avy amin' ny avonavony lehibe. Ireto antony ireto dia ahitana:

  • ny fandavana ny hiankohoka eo anatrehan' ny olombelona tamin' ny fotoana namoronana ny olombelona — toy ny ao amin' ny dikan-teny armeniana sy jeôrjiana ary latina momba ny Fiainan' i Adama sy Eva. Ny lova silamo dia manana fomba fijery mitovy amin' izany: Tsy nety niankohoka teo anatrehan' i Adama i Iblisy.
  • ny fara tampony amin' ny fanalavirana tsikelikely an' Andriamanitra amin' ny alalan' ny fikomiana (hevitr' i Ôrigenesy avy any Aleksandria).
  • ny fanambaran' Andriamanitra fa tokony hanaiky ny Mesia Zanany ny rehetra (toy ny ao amin' ny Paradisa Very an' i Milton).

Hoy i Jonathan Edwards tao amin' ny toriteniny hoe Wisdom Displayed in Salvation:

"I Satana sy ny anjeliny dia nikomy tamin' Andriamanitra tany an-danitra, ary nirehareha tamin' ny nanandrana ny heriny tamin' ny herin' Andriamanitra. Ary rehefa nandresy ny herin' i Satana Andriamanitra, tamin' ny heriny tsitoha, ka nandefa azy tahaka ny tselatra avy any an-danitra ho any amin' ny helo mbamin' ny tafiny rehetra; mbola nanantena ny hahazo ny fandresena amin' ny alalan' ny hafetsena i Satana.[1]"

Ao amin' ny lahatsoratry ny Catholic Encyclopedia (1911) hoe "Md Michael Arkanjely", dia nanoratra toy izao i Frederick Holweck: "Miresaka momba ny ady lehibe amin' ny faran' andro i Md Joany, izay maneho koa ny ady any an-danitra tamin' ny fiandohan' ny fotoana"[2]. Nampiany koa fa ny anaran' i Mikaela dia "ny antson' adin' ny anjely tsara tamin' ny ady tany an-danitra tamin' ny fahavalo sy ny mpanaraka azy"[3].

Maro amin' ireo mpandinika ny Baiboly môderina no mihevitra ny "ady any an-danitra" ao amin' ny Apôkalipsy 12:7–13 ho toy ny fahitana eskatôlôjika momba ny faran' ny andro na ho fanondroana ady ara-panahy ao anatin' ny fiangonana, fa tsy (tahaka ny ao amin' ny Paradisa Very nataon' i Milton) "tantaran' ny niandohan' i Satana/Losifera amin' ny maha anjely nikomy tamin' Andriamanitra tamin' ny andro fahiny." Ny mpivaofy teny sasany dia nahita ny ady tany an-danitra ho "tsy ara-bakiteny" fa tandindon' ny zava-nitranga tamin' ny andro fahiny teto an-tany.

Loharano sy fanamarihana

hanova
  1. Ity ilay lahatsoratra nadika amin' ny tenyh malagashy: "Satan and his angels rebelled against God in heaven, and proudly presumed to try their strength with his. And when God, by his almighty power, overcame the strength of Satan, and sent him like lightning from heaven to hell with all his army; Satan still hoped to get the victory by subtlety" (Jonathan Edwards; Sereno Edwards Dwight; David Brainerd (1830). The Works of President Edwards: With a Memoir of His Life ... G. & C. & H. Carvill. p. 87.)
  2. Indreto ireo lahatsoratra nadika: "St. John speaks of the great conflict at the end of time, which reflects also the battle in heaven at the beginning of time." (Holweck, Frederick (1911). "St. Michael the Archangel". The Catholic Encyclopedia. Vol. 10. New York. Retrieved 28 January 2010.)
  3. Inty ny lahatsoratra nadika: "St. John speaks of the great conflict at the end of time, which reflects also the battle in heaven at the beginning of time." (Holweck, Frederick (1911). "St. Michael the Archangel". The Catholic Encyclopedia. Vol. 10. New York. Retrieved 28 January 2010.)