Akpôsô (vahoaka)

Ny Akpôsô na Kpôsô dia vahoaka ao Afrika Andrefana monina indrindra ao afovoan' i Tôgô sy afovoan' i Ganà. Ny prefektioran' i Ogou (Atakpamé) no mamaritra azy ireo ao atsinanana, ao atsimo-atsinana ny prefektioran' i Haho, ao atsimo ny prefektioran' i Kpélé sy Daye ary ao andrefana i Ganà ary any amin' ny ilany amin' ny sisin-tany mankany Ganà. Ny Akpôsô dia anisan' ny vondrom-poko Goàna (vahoaka teratany any Ganà ankehitriny sy prôtô-Akàna).

Ny tetiandro akpôsô nentim-paharazana dia misy dimy andro isan-kerinandro: Imle, Ekpe, Ewle, Eyla, ary Eva. Ny fôniô (izay antsoina amin' ny teny ikpôsô hoe: ɔva) dia manan-danja ara-kolontsaina. Ny fetibe fanao isan-taona antsoina hoe "Ovazu" (amin' ny teny ikpôsô:Ɔvazu) dia atao mandritra ny fotoam-pijinjana, ary any Tôgô dia ankalazaina miaraka amin' ny Akebus izany fety izany.

Ny fitenin' izy ireo dia ny fiteny ikpôsô, fiteny koà tafiditra ao anatin' ny zana-bondrom-piteny ganà-tôgô an-tendrombohitra. Ny isan' ny mpiteny ikpôsô dia tombanana ho 162 500 tany am-piandohan' ny taompolo 2000, anisan' izany ny 155 000 tany Tôgô (2002) sy ny 7 500 tany Ganà (2003).