Kôikôy (vahoaka)
Ny Kôikôy na Hôihôy (Khoikhoi), izay antsoina hoe Hôtentôta (Hottentot) koa, dia vahoaka mpiompy andiam-biby any amin' ny faritra atsimo amin' i Afrika. Antsoina hoe Kôy na Hôy koa izy ireo. Miantso ny tenany toy izany izy ireo (ara-bakiteny hoe "olona dia olona"), hanavahany ny tenany amin' ny Sana mpihaza mpifanolo-bodirindrina aminy, izay nantsoiny hoe Sankôy (Sankhoi).
Angamba noho ny kitika (famoahana feo mipoaka amin' ny lela) mampiavaka ny fiteny kôisana no nanomezan' ny Afrikanera, izay niteny nerlandey, ny anaram-bositra hoe "Hottentots", noho ny fomba fiteniny izay heverina ho miakanakana.
Ny vehivavy kôikôy fanta-daza indrindra dia i Saartjie Baartman, izay nomena anaram-bositra hoe "Venosy Hôtentôta" ary natao fampisehoana ho an' ireo te hahafanta-javatra.