Filazantsara sinôptika

Filazantsara sinôptika na Evanjely sinôptika na Vaovao Mahafaly sinôptika no ilazana ny filazantsara na evanjely telo voalohany ao amin' ny Baiboly kristiana, dia ny Filazantsara araka an' i Matio sy ny Filazantsara araka an' i Marka ary ny Filazantsara araka an' i Lioka. Atao hoe sinôptika izy ireo satria maneho amin' ny fomba mitovy amin' ny ankapobeny ny fiainana sy ny fampianaran' i Jesoa Kristy.

Fiforonan-teny

Ny teny hoe sinôptika dia avy amin' ny teny grika hoe συνοψις (synopsis / sunopsis) izay azo sarahana roa, συν- (midika hoe "miaraka") sy -οψις (midika hoe "fahitana"). Ny hoe synopsis izany dia azo adika ara-bakiteny hoe "fitoviam-pahitana" na "fitoviam-pijery". Ny hoe sinôptika (avy amin' ny teny grika hoe συνοπτικός / synoptikos) dia azo adika hoe "manao indray mijery", na "mitovy fijery" satria azo atao mifanila ireo asa soratra telo ireo hanehoana ny fifanahafany.

Fampitahana ny Filazantsara sinôptika

Misy fitoviany maro ireo filazantsara ireo. Na dia izany aza dia samy manana ny mampiavaka azy tsirairay ihany koa izy ireo.

Fitovianan' ny Filazantsara sinôptika

Ny fitoviana ao amin' ny Filazantsara sinôptika telo dia mety ho an' izy telo miaraka na ho an' ny tsiroaroa fotsiny.

Fitovian' ny Filazantsara telo

Izao avy ny sasantsasany amin' ny fitoviana hita:

ny amin' i Joany mpanao batisa (Mat. 3.1-12 // Mar. 1.1-8 // Lio. 3.1-18);
ny nanaovam-batisa an' i Jesoa (Mat. 3.13-17 // Mar. 1.9-11 // Lio. 3.21-22);
ny nakan' ny devoly fanahy an' i Jesoa (Mat. 4.1-6 // Mar. 1.12-13 // Lio. 4.1-18);
ny nankanesan' i Jesoa tany Galilea (Mat.4.12-17 // Mar. 1.14-15 // Lio. 4.14,15,31)
ireo mpianatr' i Jesoa voalohany (Mat. 4.18-22 // Mar. 1.16-20 // Lio. 5. 1-11);
ny tsy finoan' ny mpiray tanàna amin' i Jesoa azy (Mat. 13.54-58 // Mar. 6.1-6 // Lio. 4.14-30);
ny nanasitranana ny rafozam-bavin' i Petera (Mat. 8.14-17 // Mar. 1.28-34 // Lio. 4.38-41);
ny namoahan' i Jesoa ireo demonia maro tany Gadara (Mat. 8.28-34 // Mar. 5.1-20 // Lio. 8.26-39);
ny nanasitranan' i Jesoa ilay lehilahy malemy sy ilay lehilahy boka (Mat. 9.1-8 // Mar. 2.1-12 // Lio. 5.17-26);
ny fitaomana an' i Matio mpamory hetra (Mat. 9.9-17 // Mar. 2.13-22 // Lio. 5.27-39);
ny niantsoana ny Apôstôly roa ambin' ny folo sy ny iraka nampanaovina azy (Mat. 9.35-38 // 10; Mar. 3.13-19; 6.7-13 // Lio. 6.12-16; 9.1-6)
ny amin' ny divay vaovao atao anaty fitehirizana efa tonta (Mat. 9.14-17 // Mar. 2.21-22 // Lio. 5.33-39);
ny fanasitranana ilay olona boka (Mat. 8.1-4 // Mar. 1.40-45 // Lio. 5.12-16);
ny amin' i Belizaboba (Mat. 12.22-32 // Mar. 3.20-30 // Lio. 11.14-23);
ny fanoharana ny amin' ny fandrobana ny tranona lehilahy matanjaka iray (Mat. 12.29 // Mar. 3.27 // Lio. 11.21,22),
ny fahotana amin' ny Fanahy Masina (Mat. 12.31-32 // Mar. 3.28-29 // Lio. 12.10);
ireo tena havan' i Jesoa (Mat. 12.22-50 // Mar. 3.20-35 // Lio. 8.19-21; 11.14-26);
ny amin' ny mpamafy (Mat. 13.3-9 // Mar. 4.3-9 // Lio. 8.5-8);
ny aviavy tsy namoa (mat. 24.32-36 // mar. 13.28-32 // Lio. 21.29-33);
ny fanaovan-jiro ao ambany vata famarana;
ny amin' ny tsimparifary;
ny nampitsaharan' i Jesoa ny rivo-mahery (Mat. 8.23-27 // Mar. 4.35-41 // Lio. 8.22-25);
ny zanakavavin' i Jairo, ny nanasitranana ilay vehivavy mivoa-dra (Mat. 9.18-30 // Mar. 5.21-43 // Lio. 3.40-56);
ny namokisana olona dimy arivo;
ny fiekem-pinoan' i Petera;
ny fiovan-tarehy (Mat. 17.1-8 // Mar. 9.2-8 // Lio. 9.28-36)
ilay zazalahy misy demonia;
ny amin' ireo zazakely (Mat. 19.13-15 // Mar. 10.13-16 // Lio. 18.15-17);
ilay lehilahy mpanankarena mbola tanora (Mat. 19.16-21 // Mar. 10.17-22 // Lio. 18.18-23);
ny fanambaran' i Jesoa ny amin' ny hahafatesany;
ireo lehilahy jamba teo akaikin' i Jerikô (Mat. 20.29-33 // Mar. 10.46-52 // Lio. 18.35-43);
ny fitsenana an' i Jesoa tamin' ny sampan-kazo (Mat. 21.1-810 // Mar. 11.1-11 // Lio. 19.28-38 // Jao. 12.12-16);
ny fandroahana ireo mpivarotra tao an-tempoly (Mat. 21.12-17 // Mar. 11.11'15-17 // Lio. 19.45-46 // Jao. 2.14-16);
"Omeo an' i Kaisara izay an' i Kaisara" (Mat. 22.15-22 // Mar. 12.13-17 // Lio. 20.20-26);
ny ozona nataony an' ireo fariseo sy mpanoradalàna (Mat. 23.13-32 // Lio. 11.39-48 ' 52);
ny fitsanganan' ny maty ho velona (Mat. 22.23-33 // Mar. 12.18-27 // Lio. 20.27-40);
ny amin' ny andro farany;
ny handrodanana ny Tempoly (Mat. 24.1-3 // mar. 13. 1-4 // Lio. 21.5-7);
ny hamadihan' ny mpianany iray an' i Jesoa (Mat. 26.20-25 // Mar. 14.17-21 // Lio. 22.14 ' 21-23 // Jao. 13.21-30);
ny fiaraha-misakafo farany (Mat. 26.26-29// Mar. 14.22-25// Lio. 22.19-30),
ny fiaretan' i Jesoa,
ny nanomboana azy
nandevenana azy;
ny fasana foana sy ny fitsanganany ho velona;
ny fanirahana hampiely ny fampianarany.

Fitovian' ny Filazantsaran' i Matio sy ny Filazantsaran' i Lioka

Misy koa ireo andinin-tsoratra itovian' ny Filazantsaran' i Matio sy ny an' i Lioka nefa tsy hita na tsy voateny firy ao amin' ny Filazantsaran' i Marka. Ireto avy izany:

ny toriteny nataon' i Joany mpanao batisa (Mat. 3.1-12 // Mar. 1.1-8 // Lio. 3.1-18);
ireo fahasambarana (Mat. 5.1-11 // Lio. 6.20-23)
ny mpanompon' ny mpifehy miaramila ();
ny fanasitranana ny zanak' ilay miaramila (Mat. 8.5-13 // Lio. 7.1-10)
"Aza mitsara mba tsy ho tsaraina" (Mat. 7.1-5 // Lio. 6.37-42)
ny lalana tery (Mat. 7.13-14 // Lio. 13.24)
ny hafatra avy amin' i Joany mpanao batisa (Mat. .- // Lio. .-);
ny ozona nahazo ireo tanàna tsy mibebaka (Mat. 11.20-24 // Lio. 10.13-15);
ny fisaoran' i Jesoa ny Rainy (Mat. 11.25-27 // Lio. 10.21-22);
ny fiverenan' ilay fanahy maloto (Mat. .- // Lio. .-);
ny fanoharana ny amin' ny masirasira (Mat. 13.33 // Lio. 13.20-21);
ny fanoharana ny amin' ny ondry very (Mat. 18.12-14 // Lio. 15.3-7);
ny fanoharana ny amin' ny fanasana lehibe (Mat. .- // Lio. .-);
ny fanitsiana ny rahalahy nanota tamin' ny tena (Mat. 18.15-18 // Lio. 17.3)
ny fanoharana ny amin' ny talenta (Mat. 26.14-30 // Lio. 19.12-27);
ny fanoharana ny amin' ny mpanompo mahatoky (Mat. 24.45-51 // Lio. 12.42-46);
ny fitomanian' i Jesoa an' i Jerosalema (Mat. 23.37-39 // Lio. 13.34-35).
ny fanoharana ny amin' ny virijiny folo (Mat. 25.1-13 // Lio. 12.25-38)

Ny fahasamihafany

Misy ny andalan-tsoratra hita ao amin' ny filazantsara iray manokana fa tsy hita amin' ny filazantsara roa hafa.

Ny perikôpan' ny Filazantsaran' i Matio manokana

Ireto ireo perikôpa an' i Matio manokana fa tsy hita na ao amin' i Marka na ao amin' i Lioka:

ny fanoharana ny amin' ilay voambary sy ny tsimparifary;
ny fanoharana ny amin' ilay harena miafina;
ny fanoharana ny amin' ilay vatosoa;
ny fanoharana ny amin' ny harato tarihina;
ny fanoharana ny amin' ny mpanompo tsy mahay mamela heloka;
ny fanoharana ny amin' ny mpiasa tanim-boaloboka;
ny fanoharana ny amin' ilay lehilahy nanana zanaka roa lahy;
ny fanoharana ny amin' ireo virijiny folo.

Ny perikôpan 'ny Filazantsaran' i Lioka manokana

Ireto ireo perikôpa an' i Lioka manokana fa tsy hita na ao amin' i Matio na ao amin' i Lioka:

ny fanoharana ny amin' ilay Samaritana tsara fanahy;
ny fanoharana ny amin' ilay vola very;
ny fanoharana ny amin' ilay zanaka adala;
ny fanoharana ny amin' ilay mpitsara tsy marina sy ilay vehivavy mpitondratena;
ny fanoharana ny amin' ilay fariseo sy mpamory hetra.