Kônfosiosy

I Kônfosiosy (fiteny sinoa: 孔子; pinyin: Kǒng zǐ; Wade-Giles: K'ung-tzu, fiteny mandarina: 孔夫子; pinyin: Kǒng Fūzǐ; Wade-Giles: K'ung-fu-tzu), na "Tompo Kong", dia filôzôfy sinoa teraka tamin' ny 551 tal. J.K. ary maty tamin' ny taona 479 tal. J.K.. Ny anarany sy ny filôzôfiany dia nianjady tamin' ny eritreritra sy ny fomba fiainan' ny Sinoa, ny Kôreana, ny Japôney ary ny Vietnamiana. Teraka tany Zou (陬) any akaikin' i Qufu (曲阜) any amin' ny faritanin' i Shandong i Kônfosiosy, amin' ny tany Lu.

Sarivongan'i Confucius

Antsoin' ny Sinoa hoe Kǒngzǐ (孔子) na Kǒng Fūzǐ (孔夫子) izy, ny dikany amin' ny teny sinoa dia Tompo Kong, navadiky ny Zezoita hoe Confucius ny anarany, anarana mitovitovy feo amin' ny "Kǒng Fūzǐ" .

Ny kônfosianisma

Ny kônfosianisma dia iray amin' ireo sekoly lehibe ara-pilôzôfia sy ara-pitondrantena ary ara-pôlitika (sy ara-pivavahana koa) ao Sina. Nivoatra nandritra ny taonarivo roa izy nanomboka tamin' ny asasoratr' i Kongfuzi (551-479 tal. J.K.).

Rehefa avy nifanehatra amin' ireo sekolim-pisainana mpifaninana aminy nandritra ny Vanimpotoan' ny Fanjakana Miady ny kônfosianisma ka resy tamin' ny fitondran' ny mpanjaka Qin Shi Huang (秦始皇 ) mpanorina ny empira voalohany, dia nataon' ny emperora Han Wudi (漢武帝) (156 - 87 tal. J.K.) ho foto-pampianaram-panjakana ka nijanona tamin' izany satany izany hatramin' ny niorenan' ny Repoblikan' i Sina tamin' ny taona 1911. Niditra tany Vietnamy sy tany Kôrea ary tany Japàna koa ny kôfosianisma ka tao izy dia nampiraisim-bolo tamin' ny toe-java-misy teo an-toerana.

Jereo koa

• Kônfosianisma