Ravoromanga

Fasan'i Ravoromanga ao Anjanakarivo Andrefana Ambohidrabiby

Iza i Ravoromanga?

Ireto ny tetiharanny razamben'i Ravoromanga izay tadidy hatramin'ny taon-jato faha-9 tany ho any. RATRIMO na ANDRIANDROKA I ( nanambady an'i RASOAMANANITANY), niteraka an'i ANDRIATSITAKADRAZANA ANDRIATSITAKADRAZANA, izay teraka tao Ambohidratrimo atsinanana, niteraka an'i RAZEVOZEVO. RAZEVOZEVO, izay teraka tao Ambohimahatakatra, niteraka an'i RAZEVOMANANA. RAZEVOMANANA, izay teraka tao Fanongovaana, niteraka an'i RAMASINANJOMA. RAMASINANJOMA, izay teraka tao Ambohipaniry, niteraka an'i RASAMBOMANORO. RASAMBOMANORO, izay teraka tao Analamasina, niteraka an'i RAMASINAMPARIHY. RAMASINAMPARIHY, izay teraka tao Alasora, niteraka an'i ANDRIANDROKA. ANDRIANDROKA faharoa, izay teraka tao Ankotrokotroka, niteraka an'ANDRIAMPIROKANA. ANDRIAMPIROKANA, izay teraka tao Analamanga, niteraka an'i ANDRIATSIMANDAFIKARIVO sy ANDRIAMBODILOVA ary RAVOROMANGA. RAVOROMANGA, teraka tao Analamanga, niteraka an'Andriambazaha, Andrianambizato, ary Andriatsimitakona.

Tamin’ny fiandohan’ny taonjato faha-16 dia mpanjakan’ny vohitra vazimba maro taty anivontany ahitana an’Ankotrokotroka sy Analamanga sy Ambohimanga ary Ambohimanarina i Andriandroka II koa Ankotrokotroka no renivohitry ny fanjakany sy nonenany. 

Tamin’ny fiandohan’ny taonjato faha-16 dia nisy andriana arabo avy any Arabia natao hoe Habib (nogasiana hoe « Rabiby ») narahin’ny vahoakany nananika avy avaratra antsinanana ny vohitr’Ankotrokotroka, koa vokatr’izany dia lasa nifindra monina teny Analamanga (Antananarivo ankehitrio) ny mpanjaka Andriandroka II sy ny vahoakany. Nanjaka nandimby an’Andriandroka II teo Analamanga i Andriampirokana zanany, vohitra nahaterahan’ireo zanany 3 mianadahy dia Andriatsimandafikarivo sy Andriambodilova ary Rafotsimarompaniry (nantsoina koa hoe Ravoromanga).

RAVOROMANGA, VADY TIAN’I MPANJAKA RALAMBO INDRINDRA

Indray andro hono raha nitsangatsangana narahin’ny angaralahiny tao atsimon’ny fanjakany i Ralambo dia nahatazana vehivavy tsara tarehy sady lava volo be izy ireo. Dia nanontany ireo angaralahy izy momba io vehivavy io, ka hoy ny angaralahiny hoe : « Rafotsimarompaniry zanak' Andriampirokana etsy Analamanga io tompoko ». Mba ho fametrahampihavanana tamin'ny Andriampirokana izay mpanjaka vazimba teo Analamanga dia nalain’ny Mpanjaka Ralambo ho vady i "Rafotsimarompaniry". Noho io fanambadiana io no tsy nanosehan’i Ralambo an’Andriampirokana rafozandahiny teo Analamanga, koa nahaleotena tanteraka ny fanjakan’Andriampirokana tao Analamanga tamin’i faha-Ralambo.

Nanana vady maro ny mpanjaka Ralambo nefa i Rafotsimarompaniry no voalaza fa tiany indrindra. Koa "Ravoromanga" no anaram-piangotiana niantsoan-dRalambo an’i Rafotsimarompaniry ary very anarana tamin'izany izy. Niterahan’i Ralambo telo lahy i Ravoromanga dia "Andrianambizato", "Andriambazaha" ary "Andriatsimitakona". Tamin’ny fahakeliny dia niaranonina tamin’ny Ralambo sy Ravoromanga tao androvan’ i Andrianambizato telomirahalahy.

Lalimpaka ny fitiavana teo amin'ny mpanjaka Ralambo sy Ravoromanga koa nifamepetra izy mivady fony fahavelon'izy roa fa tsy hisaratoerana rehefa tonga ny fodiamandrin'izy roa. Koa rehefa niamboho i Ravoromanga dia tao ambany antsinanan’Ambohidrabiby amin’ny zaratanin’ny Zanakarivonivahoaka, ao Anjanakarivo andrefana, no nasian’i Ralambo ny fasan’i Ravoromanga. Nasain’i Mpanjaka Ralambo nanajoroana Vatolahy telo milahatra teo amin'ny fasan-dRavoromanga ho fahatsiarovana sy famantarana izany fasambadiny izany. Koa ny filazan-dRalambo tamin'izany, n'iza mandalo eo dia hahatsiaro izany fifankatiavan’izy mivady izany ».

Tanànan'Anjanakarivo Andrefana ao Ambohidrabiby. Lalana no manasaraka ilay hazo avo be amin'ny fasan'i Ravoromanga.

NY ZAFINDRAVOROMANGA

Vohitra ao avaratra andrefan’ny Talata Volonondry ankehitrio no nofidian’i Ravoromanga koa tao no napetrany izy 3 lahy zanany tamin’i Ravoromanga.  Koa natao hoe « Ambohitrierana » ny anaran’ny vohitra nasiana azy telo lahy zanany, fa tato aoriana noho ny fiovaovan’ny fitenenana dia lasa hoe « Ambohitrerana ».

Tato aoriana dia nihamaro ny taranak’izy telolahy tao Ambohitrerana ka nantsoina hoe Zafindravoromanga, koa nisy tamin’izy ireo no niala teo Ambohitrerana nifindra monina tamin’ny manodidina. Anefa ireo Zafindravoromanga niala teo Ambohitrerana ka niantsinanana dia nanana fifanolanana ady tany tamin’ny Zanakandrianato momba an'Ambohitraina. Niakatra androva mihintsy ny fifanolanana ka toy izao ny didin'ny Mpanjaka: "Izay mahajoro faingana lelavola irainjehy no homena ny rariny". Tsy nanajoro lelavola ny Zafindravoromanga na dia maro olona tokoa aza ka voatery niala tao izy ireo ary nasain'ny Mpanjaka nipetraka teo amin’ny vohitra andrefan’io.  Tato aoriana, raha sendra nitsidika azy ireo ny mpanjaka Andrianampoinimerina (1787-1810) dia nahita fa niadana tao amin'ilay vohitra vaovao nifindrany ireo Zanadravoromanga tao Ambohitraina koa hoy ny mpanjaka hoe olona mahitsy fo tokoa ireto Zanadravoromanga ireto. Ary novainy ho "Ambohitrolomahitsy" ny anaran'io vohitra vaovaon'ny Zanadravoromanga io. Lasa renivohitry ny kaominina mihintsy moa Ambohitrolomahitsy izay eo amin’ny 7km any avaratr'andrefan'ny kaominina Talata Volonondry. Koa ao Ambohitrerana sy amin’ny Kaominina Ambohitrolomahitsy no tena ahitana ny Zanadravoromanga.

Ny azo tsoahina kosa dia endriky ny fitiavana marina nisy teo amin’ny mpivady malagasy fahizay ny tantaran’ny Mpanjaka Ralambo sy Ravoromanga. Nampiaiky ny maro tokoa ny fifankatiavan’i Ralambo sy Ravoromanga ary ny hatsaratarehin’i Ravoromanga koa lasa fiteny andavanandron'ny Ntaolo hilazana olon-tiana sy lalaina ny hoe : "Ho voromanganao anie aho" sy ny hoe "Ny zanaka vorondolo tsy hitera-boromanga.". Fahizay aza, ireo izay maniry hanana tokantrano vanona dia nangataka teo amin’ny fasan’i Ravoromanga tao Anjanakarivo raha sendra nandalo tao.