Miratoerana

Amin'ny fizika molakiolary sy amin'ny simia, tenenina hoe miratoerana (amin'ny teny anglisy sy frantsay: isotope) ny atoma rehefa mitovy ny isan'ny prôtôna fa tsy ny isan'ny netirôna. Voatondro amin'ny isa atomika Z ny isan'ny prôtôna anatina vaonina. Mitovy isa Z ny miratoerana roa, fa samihafa ny lanjany A. Ny lanja dia tontalin' isan'ny prôtôna sy ny tontalin'ny isan'ny netirôna. Ny mahasamihafa ny lanjan'ny miratoerana dia ny isan'ny netirôna N.

Ny mahasamihafa ny atôma miratoerana dia ny isan'ny netirônany, afatsy rehefa misy ionisation (miova ny isan'ny elektirona)

Fanoratana

Tononina amin'ny eva ara-tsimiany ny miratoerana, fenoina :

• Amin'ny isa mandanja azy (lanja) A (isan'ny nucléon-n'ilay atôma) apetraka any ambony ankavia, ary
• Amin'ny isa atômika Z apetraka any ambany ankavian'ilay eva.

Ny karbônina 14; soratana ${\begin{smallmatrix}{}_{\ 6}^{14}\mathrm {C} \end{smallmatrix}}$ sy ny karbônina 12, soratana ${\begin{smallmatrix}{}_{\ 6}^{12}\mathrm {C} \end{smallmatrix}}$ dia miratoeran'ny singa karbonina. Esorina ny isa atômika, satria miverina miaraka amin'ny eva simika.

Ny miratoerana misy matetika dia ny miratoeran'ny hidirôzenina, soratana tahak'io fomba io : ²H ho an'ny deuterium ary ³H ho an'ny tritium ; azo ampiasaina koa ny eva D sy T araka ny lazain'ny UICPA, fa tsara ampiasaina ihany ²H na ³H satria samy miratoeran'ny hidirozenina izy ireo.

Toetra

Mitovy ny toetra alain'ny miratoerana satria mitovy ny isan'ny elektirôna sy ny prôtôna.

Saingy izy tsy mitovy lanja (betsaka nohon'ny tokony misy ny isan'ny netirôna), samihafa ny lanja. Azo sarahina ny atôma tsotra sy ny atôma miratoerana amin'ny alalan'ny centrifugation.

Mety lasa radiôaktiva ny atôma noho ny isan'ny netirôna ao am-baoniny.

Jereo koa

• Fizika
• Simia