Epistily nosoratan' i Jakôba: Fahasamihafan'ny versiona
Contenu supprimé Contenu ajouté
Aucun résumé des modifications |
Nanitatra |
||
Andalana faha-1:
Ny [[Epistily nosoratan'i Jakoba|'''Epistily''' '''nosoratan'i''' '''Jakoba''']] na [[Epistily nosoratan'i Jakoba|'''Epistola''' '''nosoratan'i''' '''Masindahy''' '''Jakoba''']] na [[Epistily nosoratan'i Jakoba|'''Taratasy''' '''nosoratan'i''' '''Masindahy''' '''Jakoba''']] dia boky ao amin'ny [[Baiboly]] ao amin'ny [[Testamenta Vaovao]] izay isan'ireo atao hoe [[epistily]]. Mitonon-tena ho i Jakoba ny mpanoratra azy ary nosoratany "ho an'ny foko roa ambin'ny folo" izany. Isan'ireo atao hoe [[Epistily katolika]] io epistily io noho izy tsy natokana ho ana fiangonana iray fa ho an'ny fiangonana sy ny olona rehetra. Tokony ho teo anelanelan'ny taona 49 sy 132 no nanoratana azy. Tamin'ny taonjato faha-2 vao nekena ho isan'ny kanonan'ny Baiboly kristina tanteraka ny Epistilin'i Jakoba na dia efa nampiazsain'ny ankamaroan'ny fiangonana kristiana ankapobeny aza izy talohan'izany fotoana izany.
== Ny anaran'ny boky ==
''Επιστολή Ιακώβου'' / ''Epistolê Iakôbou'' no anaran'io epistily io amin'ny [[Fiteny grika|teny grika]] fa ''Epistula Iacobi'' kosa amin'ny [[Fiteny latina|teny latina]].
== Fanoratana ny epistily ==
Ny mpanoratra ity taratasy ity dia milaza ny tenany ho i "Jakoba, mpanompon'Andriamanitra sy ny Tompo Jesosy Kristy". Amin'ny ankapobeny dia heverina ho ilay "rahalahin'i Jesosy" (araka ny Matio 13.55) izy io, izay nanana ny anjara toerany manokana tao amin'ny fiangonan'i Jerosalema (Galatiana 2.9; Asan'ny Apostoly 15.13-21), izay nanokanana azy amin'ny fanambaràna ny Teny tamin'ny Jiosy. Tsy manalasala ny fiaviana jiosin'ny mpanoratra: ataony hoe "sinagoga" ny fiangonana, sady ampahatsiahiviny sady ataony ohatra i [[Joba]] sy i [[Abrahama (patriarka)|Abrahama]] ary i Rahaba, ampiasainy matetika ny soratry ny [[Testamenta Taloha]]. Miantefa amin'ny "folo roa ambin'ny folon'ny vahoakan'Andriamanitra any am-pielezana" ny taratasy, dia "foko" izay ilazany ny Kristiana, izay azo ampitahaina amin'ny vahoakan'Andriamanitra ao amin'ny Fanekem-pihavanana taloha izay nahitana ny fokon'i Israely roa ambin'ny folo. ▼
=== Ny mpanoratra ===
▲Ny mpanoratra ity taratasy ity dia milaza ny tenany ho i "Jakoba, mpanompon'Andriamanitra sy ny Tompo Jesosy Kristy".
Ny lovantsofin'ny Fiangonana dia manao an'i Jakoba Zandriny ho nanoratra ity epistily ity. Tsy manalasala ny fiaviana jiosin'ny mpanoratra: ataony hoe "sinagoga" ny fiangonana, sady ampahatsiahiviny sady ataony ohatra i [[Joba]] sy i [[Abrahama (patriarka)|Abrahama]] ary i [[Rahaba]], ampiasainy matetika ny soratry ny [[Testamenta Taloha]]. Ny ankamaroan'ny mpanampahaizana ankehitriny dia miady hevitra ny amin'ny fahamarinan'izany lovantsofina izany. Ny sasany amin'ny mpikaroka dia mihevitra fa Grika kristiana mahalala ny epistilin'i Paoly sy ny epistilin'i Petera no nanoratra io taratasy io.
Ny Epistilin'i Jakoba no voalohany amin'ireo epistily katolika izay tsy nosoratata ho an'ny fiangonana na olona voantondro manokana fa ho an'ny Fiangonana iray manontolo, indrindra ny Jiosy niova finoana ho Kristiana. Miantefa amin'ny "folo roa ambin'ny folon'ny vahoakan'Andriamanitra any am-pielezana" ny taratasy, dia "foko" izay ilazany ny Kristiana, izay azo ampitahaina amin'ny vahoakan'Andriamanitra ao amin'ny Fanekem-pihavanana taloha nahitana ny fokon'i Israely roa ambin'ny folo.
=== Fotoana nanoratana ===
Mety tamin'ny faramparan'ny taonjato voalohany no nanoratana azy, teo anelanelan'ny taona 49 sy 132.
=== Fomba fanoratra ===
Ny Epistilin'i Jakoba dia fitambarana toromarika sy fananarana sy famporisihana ara-pitondrantena ambara tsy misy fifanohizana mazava, sady sahala amin'ny fomba fanoratra ny [[Bokin'ny Ekleziastika]] sy ny bokim-pahendrena [[Apokrifan'ny Baiboly|apokrifa]] jiosy hafa no nanoratana azy. Mitovitovy amin'ny fomba fanoratra ao amin'ny [[Bokin'ny Ohabolana]] ny Epistilin'i Jakoba.
== Famintinana ==
Manolotra fampianarana sy fampiharana ny fivavahana kristiana eo amin'ny fiainana andavanandro io epistily io. Ny Kristiana dia entaniny mba hikatsaka sy hifidy ny faharetana, izay "fahendrena avy any ambony" (Jak. 3.17), ny fanetren-tena sy ny "fivavaky ny finoana" (Jak. 5.15). Ilaina izany satria ny herem-be sy ny fiteny feno fireherehana ary ny fialonana sy fifampiandaniana (3.14) dia mitondra mankany amin'ny faharatsiana. Ny finoan'ny kristiana dia ahafahan'ny Kristiana manohitra ny fakam-panahy na dia izay farany mafy aza. Nefa izany finoana izany dia tokony hosedraina tsy ankijanona, satria ny finoana tsy misy asa dia maty finoana maty (2.17).
Ny maha zava-dehibe io taratasy io dia izy mifantoka amin'ny zavatra azo ampiharina amin'ny fiainanana avy hatrany sady tsy very lanja amin'ny fotoana rehetra ny fananarany.
== Jereo koa ==
| |||