Fanekem-pinoana nikeana: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
kAucun résumé des modifications
Zithal (dinika | fandraisan'anjara)
Rohy
Marika: Hanova araka ny hitan'ny maso Fanovana avy amin'ny finday Fiovana tamin'ny alalan'ny tranonkala finday
Andalana faha-1:
[[Sary:Nicaea icon.jpg|vignette|353x353px]]
Ny [[Fanekem-pinoana nikeana|'''Fanekem'''-'''pinoan'i''' '''Nikea''']] na [[Fanekem-pinoana nikeana|'''Fanekem'''-'''pinoana''']] na [[Fanekem-pinoana nikeana|'''Fiekem'''-'''pinoan'i''' '''Nisea''']] na [[Fanekem-pinoana nikeana|'''Fiekem'''-'''pinoana''' '''niseana''']] dia [[fanekem-pinoana]] na fanambaràm-pinoana kristiana tinapaka nandritra ny [[Konsily]] natao tao amin'ny tananan'i [[Nikea]] tamin'ny taona 325 izay notovanana nandritra ny Kosily tao [[Konstantinopoly]] tamin'ny taona 381 ka indraindray izy dia atao hoe '''Fanekem-pinoan'i Nikea-Konstantinopoly''' na '''Fanekem-pinoana nikeana-konstantinopolitana'''. Mizara fehezan-kevitra telo izy dia ny finoana an' [[Andriamanitra Ray]] sy ny finoana an'i [[Andriamanitra Zanaka|Jesosy Kristy]] ary ny finoana ny [[Fanahy Masina]] ary taty aoriana dia natsofoka ny amin'ny finoana ny [[Fiangonanamasina|Fiangonana masina]].
 
''Σύμβολον τῆς Νικαίας'' (Súmbolon tês Nikaías) na ''Σύμβολον τῆς πίστεως'' (Súmbolon tês písteôs) no anaran'ilay fanekem-pinoana amin'ny teny grika fa ''Symbolum Nicaenum'' kosa amin'ny teny latina. Maro amin'ireo fiangonana niforona taty aoriana no tsy mampiasa io fiekem-pinoana io noho izy ireo manohitra ny [[Trinite]].
 
Manamafy ny maha [[Zanak'Andriamanitra]] sady ny maha Andriamanitra an'i Jesosy Kristy io fanekam-pinoana io. Hamafisiny koa ny maha Adriamanitra ny Fanahy Masina nefa tsy Andriamanitra maro izany fa [[Monoteisma|Andriamanitra tokana]]. Izany dia entina hamaritra ny finoana ny maha [[Trinite|Telo Izay Iray]] na [[Trinite]] an'Andriamanitra.
 
Ny [[Fiangonana ortodoksa|Ortodoksa]] sy ny [[Fiangonana katolika|Katolika]] ary ny ankamaroan'ny [[Protestantisma|fiangonana protestanta]] na ireo fiangonana nipoitra avy aminy dia manaiky sy mampiasa io fanekem-pinoana io.Nisy fiovany izy taty aoriana tamin'ny nampidiran'ny Fiangonana Tandrefana ny hevitra hoe "nivoaka tamin'ny Zanaka koa ny Fanahy Masina" izay nomena ny anarana latina hoe ''Filioque'' (grika: ''καὶ τοῦ Υἱοῦ'' / kaὶ toū Uioū). Ireo fiangonana tsy mino ny [[Trinite]] toa ny Fiangonan'i Jerosalema Vaovao sy ny [[Fiangonan'i Jesoa Kristy ho an'ny Olomasin'ny Andro Farany]] <ref><small>Dallin H. Oaks, [http://lds.org/ensign/1995/05/apostasy-and-restoration Apostasy And Restoration], Ensign, May 1995</small></ref> ary ny [[Vavolombelon'i Jehovah]] dia tsy manaiky ny filazana sasany ao amin'io fiekem-poinoana io.
 
== Fanekem-pinoana tapaka tao Nikea ==
Ity ilay fanekem-pinoana nikeana voalohany tamin'ny Konsily tao [[Nikea]] tamin'ny taona 325 <ref><small>Early Church Texts, [http://www.earlychurchtexts.com/public/creed_of_nicaea_325.htm The Creed of Nicaea] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.earlychurchtexts.com%2Fpublic%2Fcreed_of_nicaea_325.htm tahiry]].</small></ref>. Tsy ny hoe ''izaho'' fa ny hoe ''isika'' no mpisolotena[[Mpisolo tena (fitsipiteny)|mpisolo tena]] ilazana ny mpino tamin'io.
 
==== Amin'ny teny grika ====
Andalana faha-30:
 
== Fanekem-pinoana notovanana tao Konstantinopoly ==
Izao ilay fanekem-pinoana nikeana araka ny Konsily tao [[Konstantinopoly]] tamin'ny taona 381<ref><small>[http://www.symbole.gr/chrtoms/dogma/1150-symv4oec Definition de la foi du concile à Chalcédoine, quatrième œcuménique] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.symbole.gr%2Fchrtoms%2Fdogma%2F1150-symv4oec archive]]</small></ref>. Nitazona azy io mandraka ankehitriny ny [[Fiangonana Tatsinanana]] indrindra ny [[Kristianisma ortodoksa|Fiangonana ortodoksa]] izay tsy nanaiky ny fanatsofohana ny ''Filioque'' ("sy ny Zanaka"). Tsy hita ao koa ilay filazana hoe "Andriamanitra avy amin'Andriamanitra" (grika: ''Θεὸν ἐκ Θεοῦ'' / Theòn ek Theoū; latina: ''Deum de Deu'') izay tao amin'ilay Fanekem-pinoana nikeana tamin'ny taona 325<small>,</small> nefa ilay filazana hoe "Andriamanitra marina avy amin'Andriamanitra marina" (grika: ''θεὸν ἀληθινὸν ἐκ θεοῦ ἀληθινοῦ'' / Theòn alêthinòn ek Theoū alêthinoū; latina: ''Deum verum de Deo vero'') dia voatazona ihany.
 
==== Amin'ny teny grika ====
Andalana faha-53:
 
=== Ny fanekem-pinoana ao amin'ny Fiangonana tasinanana ===
Mitovy amin'ny lahatsoratra fototry ny Fanekem-pinoan'i Nikea-Konstantinoply izy ity saingy tsy mampiasa ny [[matoanteny]] mifandraika amin'ny hoe ''isika/izahay'' fa amin'ny hoe ''izaho'' sady tsy ahitana ny hoe "avy amin'ny Zanaka" (''Filioque'') sy ny hoe "Andriamanitra avy amin'AbndriamanitraAndriamanitra" (''Deum de Deo'') izay hita ao amin'ny an'ny [[Fiangonana tandrefana]]. Maro ihany anefa ireo fiangonana mbola mampiasa matoanteny mifandraika amin'ny [[Mpisolo tena (fitsipiteny)|mpisolo anaranatena]] milaza maro hoe: ''isika/izahay''.
 
==== Amin'ny teny grika: ====
Andalana faha-74:
 
=== Ny fanekem-pinoana ao amin'ny Fiangonana tandrefana ===
Ny Fanekem-pinoana nikeana dia nisy tovana natao taty aoriana ka nampidirin'ny Fiangonana tandrefana ny teny hoe "sy tamin'ny Zanaka" (grika: ''καὶ τοῦ Υἱοῦ''/ kai tou Uio; latina: ''Filioque'') izay nanova ny tokony hinoana momba ny fifandraisan'ny Fanahy Masina sy ny Zanaka ka lasa mivoaka avy amin'ny Ray sy ny Zanaka ny Fanahy Masina. Naverina tao aindray ilay filazana hoe "Andriamanitra avy amin'Andriamanitra" izay tao amin'ny endrik'ilay Fanekem-pinoana nikeana voalohany (taona 325). Isan'ny zavatra nampisaraka ny Fiangonana Tatsinananatatsinanana tamin'ny Fiangonana tandrefana izany taty aoriana. Tsy nanaiky ny fampidirana ny ''Filioque'' ny Fiangonana Tatsinananatatsinanana<small>,</small> dia ireo Fiangonana ortodoksa. Ireo mpanavao fiangonana protestantia izay nipoitra tamin'ny Fiangonana Tandrefanatandrefana dia nanaraka io fanekem-pinoana nikeana tandrefana io koa.
 
==== Amin'ny teny latina ====
Andalana faha-95:
 
=== Fanekem-pinoana nikeana amin'ny Fiangonana armeniana ===
Tsy hita ao amin'ity fiekem-pinoana ity ilay filazana ny amin'ny fivoahan'ny [[Fanahy Masina]] avy amin'ny Zanaka sady misy tovana tsy hita ao amin'ny Fiekem-pinoana nikeana amin'ny endriny faharoa. misyMisy zavatra voalaza ao amin'ny Fiekem-pinoana nikeana voalohany izay naverina ao toy ny amin'ny fanamelohan'ny Fiangonana ireo milaza fa noforonina sns ny Zanaka.
 
<small>«</small> <small>Izaho mino an’Andriamanitra Tokana, Ray tsitoha, Mpanao ny lanitra sy ny tany ary ny zavatra rehetra, na ny hita na ny tsy hita.</small>
Andalana faha-108:
 
=== Fanekem-pinoana nikeana amin'ny Fiangonana eto Madagasikara ===
Toy ny fiangonana kristiana rehetra maneran-tany dia tsy ny [[Kristianisma ao Madagasikara|fiangonana rehetra eto Madagasikara]] no mampiasa io fiekem-pinoana io. Ny Fiekem-pinoana niseana an'ny [[Eglizy Katolika Apostolika Romana (Madagasikara)|Fiangonana katolika]] sy ny an'ireo [[Protestantisma eto Madagasikara|Fiangonana protestanta eto Madagasikara]] (izay samy isan'ny Fiangonana Tandrefanatandrefana) dia tsy samy hafa afa-tsy ny momba ny fanagasiana sy ny fandikana amin'ny teny malagasy izay samy manana ny azy. Ny [[Eglizy Katolika Apostolika Romana (Madagasikara)|Katolika]] sy ny [[Fiangonan'i Jesoa Kristy eto Madagasikara]] (FJKM) mampiasa ny anarana hoe "''Jesoa''" nefa ny [[Fiangonana Loterana Malagasy|Loterana]] (FLM) mampiasa ny hoe "''Jesosy''". Ny Katolika mampiasa ny hoe "fiangonana ... katôlika" fa ny Protestanta (FLM sy FJKM) dia manao hoe "fiangonana ... manerana izao tontolo izao". Ny [[Fiangonana Ortodoksa eto Madagasikara|Fiangonana ortodoksa]] dia manaraka ny an'ny Fiangonana ortodoksa maneran-tany izay tsy ahitana ny hoe "sy ny Zanaka" (''Filioque''). Samy mamerimberina ny hoe "Izaho mino" izy ireo.
 
==== Fiekem-pinoana niseana ao amin'ny Fiangonana katolika ====