Imanoela: Fahasamihafan'ny versiona

Ny teny hoe [[Imanoela]] na [[Imanoela|Emanoela]] dia anarana hita ao amin'ny [[Baiboly]], ao amin'ny [[Bokin'i Isaia]] (na [[Bokin'i Isaia|Izaia]]) izay anondroan'ny mpaminany ilay zaza hateraka sy hanafaka ny [[Fanjakan'i Jodà]]. Amin'ny Kristiana dia i [[Jesosy]] io Imanoela io. Ho an'ny Kristiana dia ny andro nahaterahan'ny [[Mesia]] no andro nahaterahan'i Imanoela izay atao hoe Kristy, araka ny voasoratra ao amin'ny [[Evanjelin'i Matio]].

 

Ny hoe ''Imanoela'' na ''Emanoela'' fanagasiana anarana avy amin'ny andalana ao amin'ny Baiboly jiosy amin'ny teny hebreo ([[Tanakh]]) hoe עִמָּנוּ אֵל / ''‘immânû ’él'' izay midika hoe "miaraka amintsika Andriamanitra" na "hiaraka amintsika anie Andriamanitra"<ref><small>Jean-Daniel Macchi, « Esaïe 7 : un destin messianique inopiné ? », dans L. Gagnebin, A. Gounelle et R. Bernard (éd.), ''La Christologie entre dogmes, doutes et remises en question'', Paris, Van Dieren Editeur, 2002 ([http://www.unige.ch/theologie/distance/courslibre/atintro2007/documents/esaie7.pdf vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.unige.ch%2Ftheologie%2Fdistance%2Fcourslibre%2Fatintro2007%2Fdocuments%2Fesaie7.pdf atahiry]]), <abbr>p.</abbr> 53-68</small></ref>. Anarana am-panoharana ny hoe ''‘Immânû 'el''. Io anarana io dia nadikan'ny [[Septoaginta|Baiboly jiosy amin'ny teny grika]] ([[Septanta]]) amin'ny endri-teny hoe ''Ἐμμανουήλ'' / ''Emmanouēl'' <ref><small>Collectif, ''La Septante Grec-Français'', ThéoTeX, 2014 (<nowiki>ISBN 9782362600173</nowiki>, [https://books.google.be/books?id=oxdYBAAAQBAJ vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.be%2Fbooks%3Fid%3DoxdYBAAAQBAJ tahiry]]), <abbr>p.</abbr> 4505</small></ref>. izay voasana hoe ''μεθ ἡμῶν ὁ Θεός'' / ''meth êmôn o Theos'' "amintsika Andriamanitra". Ny [[Baiboly amin'ny teny malagasy#Baiboly protestanta amin'ny teny malagasy|Baiboly protestanta amin'ny teny malagasy]] no ahitana ny hoe ''Imanoela'' fa ny [[Baiboly amin'ny teny malagasy#Baiboly katolika amin'ny teny malagasy|Baiboly katolika amin'ny teny malagasy]] no misy ny hoe ''Emanoela''.

 

Anarana anondroan'ny mpaminany ny [[Mesia]] nampanantenaina ny vahoaka Jiosy, araka ny [[Bokin'i Isaia]] (na Bokin'i Izaia) (Is. 7.14) ny hoe ''Imanoela'' na ''Emanoela''. Tamin'ny vanim-potoana nitrangan'ny faminaniana an'i Imanoela dia natahotra ny horavànan'i Siria sy ny [[Fanjakan'i Israely (Samaria)|Fanjakan'i Israely]] (na [[Fanjakan'i Israely (Samaria)|Fanjakan'i Samaria]]) izay niady taminy teo anelanelan'ny taona 734 sy 733 tal. J.K. ny [[Fanjakan'i Jodà]] ka valin-teny nomen'[[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] an'i Ahaza mpanjakany izay nila torohevitra tamin'Andriamanitra izany faminaniana izany. Tsy nanambara mazava ny fotoana hahaterahan'ilay zaza hitondra ny famonjen'i Iahveh anefa ny mpaminany. Harovan'Andriamanitra ny Tranon'i Davida<ref><small>Sweeney, Marvin A (1996). ''[https://books.google.mg/books?id=BdSzj9-SZv0C&pg=PR3&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Isaiah 1–39: With an Introduction to Prophetic Literature.]'' Eerdmans''.'', p. 169, 174.</small></ref>.

 

Ny Isaia 7-8 dia miresaka momba ireo zaza telo manana anarana am-panoharana, dia i ''Shear-Yashub'' sy i Immanu'El ary i ''Maher-shalal-hash-baz''<ref><small>Barker, Margaret (2001). "Isaiah". ''In'' Dunn, James D.G.; Rogerson, John. ''[https://books.google.mg/books?id=2Vo-11umIZQC&pg=PA489&dq=margaret+barker+Isaiah&hl=en&sa=X&ei=FTKRT8igBM2ZmQX3kOHVAQ&redir_esc=y#v=onepage&q=margaret%20barker%20Isaiah&f=false Eerdmans Commentary on the Bible.]'' Eerdmans., p. 506.</small></ref>. Ny Isaia 8.18 mampahalala ny mpamaky fa i Isaia sy ireo zanany ireo dia famantarana ("Indreto, izaho sy ireo zaza nomen'i Iahveh ahy dia famantarana sy fahagagana ao amin'i Israely avy amin'i Iahveh, Tompon'ny maro, izay monina ao an-tendrombohitra Ziona."). Tsy mazava ny hevitr'ireo anarana ireo: ny hoe ''Shear-Yashub'' dia nisy nahazo fivoasana samihafa: ny sisa amin'i Efraima sy amin'i Siria ihany no ho sisa velona amin'ny fanafihan'ny Asiriana, na ny sisa amin'i Jodà no hibebaka ka hiverina amin'Andriamanitra, nefa ao amin'ny Isaia 10.20-23 dia hoatry ny te hilaza fa ny sisa amin'i Israely no hiverina amin'ny fanjakan'i Davida<ref name=":2"><small>Finlay, Timothy D. (2005). ''The Birth Report Genre in the Hebrew Bible.'' Mohr Siebeck., p. 178–179.</small></ref>. Ny anarana hoe ''Maher-shalal-hash-baz'' dia mazava tsarafa mifandray amin'ny faharavàn'i Efraima sy i Siria izay efa fantatra mialoha. Ny anarana hoe ''Immanu'El'' kosa dia mety midika fotsiny fa ny zazavavy bevohoka rehetra tamin'ny taona 734 tal. J.K. dia samy afaka hanome anarana ny zanany hoe "miaraka amintsika Andriamanitra" amin'ny fotoana ahaterahany; nefa raha toa ka zaza iray ihany no resahina dia mety ho ny zanak'i Ahaza izany - angamba i Hezekia mpandimby azy (izay nadrasan'ny Jiosy tamin'izany fotoana izany); na satria ny zanaka ara-tandindona hafa dia zanak'i Isaia, i Immanu'El dia mety ho zanak'ilay mpaminany koa <ref name=":2" />. Na inona na inona lazaina dia miova ny hevitr'io anarana io: ao amin'ny Isaia 7 dia tandindon'ny fanantenana ny faharesen'i Siria sy i Efraima ny anarana hoe ''Immanu'El'', fa ao amin'ny Isaia 8.8 kosa dia tondroina ho firenena efa madiva hotafihin'ny Asiriana i Immanu'El <ref name=":0" />.

 

Hita ao amin'ny [[Evanjelin'i Matio]] (Mat. 1.23), izay mampahatsiahy ny voasoratra ao amin'ny Bokin'i Isaia mba hanamafisan'ny evanjelista fa i Jesosy avy any Nazareta no ilay Mesia<ref name=":1" />. Ho an'ny Kristiana dia tsy iza i Imanoela fa ny Mesia atao hoe Kristy koa izay hanafaka ny olombelona amin'ny fangejan'ny fahavalony.