Sinagôga: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
kAucun résumé des modifications
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
Nanisy sary
Andalana faha-1:
[[Sary:Synagogue Yohanan ben Zakkaï.JPG|vignette|324x324px|Ny ao antin'ny Sinagoga Yohanan ben Zakkaï, iray amin'ireo sinagoga efatra sefarada<ref><small>''Jiosy sefarada'' na ''Sefarada'': Jiosy monina na tarak'ireo Jiosy nonina tao amin'ny Saikanosy Iberika (Espaina sy Portogaly indrindraindrindra).</small> </ref> ao Jerosalema.]]
Ny [[sinagoga]] dia trano fivavahan'ny [[Jiosy]] na ny [[Samaritana]] isan-toerana. Ny tena niandohan'ny sinagoga, izany hoe ny toerana fivorian'ny mpino izay tafasaraka tamin'ny fivavahana ao amin'ny [[Tempolin'i Jerosalema|Tempoly]], dia mety tamin'ny ndron'ny mpaminany na tamin'ny andron'ireo mpianany (jereo ny ao amin'hy [[Bokin'i Isaia]] 8.16 sy ny manaraka). Tamin'ny voalohany dia tsy noheverina ho masina ny sinagoga, nefa nihamasina niandalana izy<ref><small>Dominique Iogna-Prat et Gilles Veinstein, [http://rhr.revues.org/4220 "Lieux de culte, lieux saints dans le judaïsme, le christianisme et l’islam : Présentation"] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Frhr.revues.org%2F4220 tahiry]], Revue de l’histoire des religions, <abbr>no</abbr> 4 | 2005.</small></ref>. Teraka niaraka tamin'ny asan'i [[Ezra]], amin'ny maha andrim-piarahamonina mampiavaka ny [[jodaisma]] azy, ny sinagoga. Noho izany dia nanana ny anjara toerany lehibe ny sinagoga ka nahatonga ny teny hoe ''Sinagoga'' hanondro am-panoharana ny rafitry ny [[jodaisma]], izay mifanohitra amin'ny ''Fiangonana'' kristiana<ref><small>"[http://encyclopedia.jrank.org/SUS_TAV/SYNAGOGUE_avvaywyii_.html Synagogue]" [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fencyclopedia.jrank.org%2FSUS_TAV%2FSYNAGOGUE_avvaywyii_.html tahiry]], ''Encyclopædia Britannica'' (1911) (notsidihina 28 Aogositra 2007)</small></ref>.
 
Ligne 11 ⟶ 12 :
 
==== Ao amin'ny Testamenta Taloha ====
Na ny teny na ny hevitry ny hoe sinagoga dia tsy hita ao amin'ny [[Pentateoka]] na [[Torah]] (na dia milaza ny lovantsofin'ny Raby<ref><small>Targoman'i Jerosalema momba ny Eksodosy 18.20 sy ny 1Tantara 16.39; Rachi et Radak momba ny Jeremia 39.8, ny "tranon'ny vahoaka" (''bet amma'' amin'ny teny arameana) izay milaza ny sinagoga.</small></ref> sy i Filo avy any Aleksandria<ref><small>Filo avy any Aleksandria, ''De Vita Mosis'' <abbr>III</abbr>, 27</small></ref> ary i Flavio Josefa<ref><small>Flavio Josefa, ''ContreContra ApionApionem'' <abbr>II</abbr>, 17</small></ref> fa ny sinagoga dia efa nisy tamin'ny andron'i [[Mosesy]]). Tsy voaresaka ao ihany koa ny amin'ny fiaraha-mivavaka, ka ny toeram-panaovana fanompoam-pivavahana viaresaka ao dia ny Tabernakely, fitoerana masina azo enti-mandehandeha izay mirakitra ny Fiaran'ny fanekana ao amin'ny masina indrindra. Io Fiaran'ny fanekena io dia napetraka tao amin'ny Tempolin'i Solomona koa izay namboarina hitehirizana azy maharitra<ref><small>Ny teny grika hoe συναγωγή / ''sunagôgê'' dia ampiasaina nanaomoka tamin'ny Septoajinta mba handikana ny teny hebreo hoe קָהָל / qahal. Mitranga matetika io teny io satria miseho mihoatra ny in-100 ao amin'ny Pentateoka. Hita ao amin'ny Gensisy 28.3 ohatra io teny io ka adika amin'ny teny hoe fiangonana (fiangonan'ny vahoaka) sy ny Genesisy 35.11.</small></ref>.
 
Ny firesahana voalohany ny amin'ny fivoriam-pivavahana ivelan'ny Tempoly dia hita ao amin'ny [[Bokin'i Isaia|Isaia]] 8.16: vondron'ny mpianatra nivory niaraka tamin'ny mpaminany Isaia mba hihaino ny tenin'Andriamanitra sy ny Torah. Izany koa no miseho ao amin'ny [[Bokin'i Ezekiela|Ezekiela]] 8.1 izay ahitana ny loholona ao amin'i Joda mivory ao an-tranon'i Ezekiela. Ny [[Bokin'ny Salamo|Salamo]] 74.8 dia angamba nosoratana tamin'ny fahababoana voalohany, dia milaza ny amin'ny "ivotoerana atokana ho an'Andriamanitra ao amin'ny firenena".