|
[[Sary:Map of sinitic languages-en.svg|ankavanana|170px|thumb|Saritany maneho ny toerana itenenana ireo fiteny sinoa]]
Ny '''fiteny kantoneykantôney''' (amin'ny [[fiteny sinoa mandarina]] ary kantoneykantôney : 粤语 (sinôgrama nentindrazana), 粵語 ([[sinôgrama]] notsorina, tononina hoe ''Yuè yǔ'' amin' ny tenyfiteny manadarina ary ''Jyut<sup>6</sup> jyu<sup>5</sup>'') dia fiteny sinoa tenenina any amin' ny tapany atsimon' i Sina, ao amin' ny faritan' i Guangdong, i Guanxi any Hong Kong ary any Macao.
Samihafa amin' ny fiteny sinaosinoa mandarina ny fiteny kantoneykantôney ary betsaka noho ny fahasamihafan' ny [[fiteny espaniola]] sy ny [[fiteny frantsay]] ny fahasamihafan' ny fiteny kantoneykantôney sy ny fiteny mandarina. Mora mifankahazo ihany anefa ny mpiteny mandarina sy ny mpiteny kantoneykantôney amin' ny fiteny an-tsoratra, noho ny sinôgrama mitovy.
Ny mahasamihafa ny fiteny kantoneykantôney amin' ny fiteny mandarina amin' ny lafin' ny fanononana, dia ny fiteny kantoneykantôney manana haabom-peo sivy (efatra ny haabom-peo ampiasain' ny fiteny mandarina), izany hoe misy fomba sivy samihafa ny hanononana [[Vanin-teny|vaninteny]] iray, ary samihafa ny zavatra tenenina arakarak' izay haabom-peo izay. Sady matetika mifarana amina [[renifeo]] ny vanintenin' ny fitenyteny kantoneykantôney sady betsaka noho ny fitenyamn' ny teny mandarina ireo renifeo mahazo mamarana vaninteny (''-p, -m, -n, -ng, -k, -t''), anefanefa amin' ny fiteny mandarina dia roa fotsiny no isan' ireo renifeo mahazo mamarana vaninteny (''-n'', ''-ng'').
Soratana amin' ny alalan' ny sinôgrama ny fiteny kantoney, ary maromaro amin'ireo sinôgrama ampiasainy ireo no tsy miasa na tsy hita intsony amin' ny fiteny mandarina (afaka manonona azy na tsy dia mampiasa azy firy). Ohatra (dikan-tsoratra jyutping)
* 佢 ''keoi5'', « izy, azy » (tononina ''qú'' amin' ny tenyfiteny mandarina fa tsy misy dikany ; 他 ''tā'' no hampiasaina) ;
* 冇 ''mou5'', « tsy manana» (amin' ny fiteny mandarina ''mǎo'', tsy misy dikany ihany koa. 沒有 ''méiyǒu'' no ampiasaina) ;
* 唔 ''m4'', [tsy] (''wú'' amin' ny fiteny mandarina, anononana ny feonjavatrafeon-javatra ; 不 ''bù'' no ampiasaina amin' ny fiteny mandarina);
* 係 ''hai6'', « être » ( ''xì'', izany hoe mampandray ; 是 ''shì'' no ampiasaina);
* 乜 ''mat1'', « inona » (''mie'', tsy misy dikany. 甚麼/什么 ''shénme'' no ampiasaina).
| 