Louis Rwagasore
I Louis Rwagasore dia andriandahy, ao amin' ny fianakavia-mpanjaka tao Borondy, sy mpitondra fanjakana borondey, izay nisahana ny raharahan' ny piraiminisitra volana vitsy talohan'ny hahazoan' i Borondy ny fahaleovan-tena, teraka tao Gitega tamin' ny 10 Janoary 1932 ary maty nisy namono tao Bujumbura tao akaikin' ny farihy Tanganyika tamin' ny 13 Oktobra 1961.
Ny fizotry ny fiainany manokana hanova
Izy no andriandahy mpandova fitondrana an' i Borondy hatramin' ny nahaterahany, zanaky ny mwami (mpanjaka) Mwambutsa IV tamin' ny mpanjakavavy Thérèse Kanyonga. Tamin' ny taona 1939 izy dia nanomboka ny fianarana tao amin' ny sekoly ambaratonga voalohany tao Bukeye, avy eo tany Kanyinya ary tao Gitega. Tamin' ny taona 1945 izy dia niondrana nankany Roanda ka niditra tao amin'ny Groupe Scolaire d'Astridatao Butare katao nandritra ny enina taona. Nankany Belzika izy rehefa avy nianatra tao amin' ny oniversiten' i Anvers, ka tao izy tamin' ny taona 1956 no nanomboka nanao pôlitika.
Tamin' ny 12 Septambra 1959 izy no nanambady an' i Marie-Rose Ntamikevyo izay niterahany an' i Marie-Thérèse Rwagasore sy i Marie-Pie Rwagasore.
Fanaovany pôlitika hanova
Tamin' ny Septambra 1958 dia nanorina ny Union pour le progrès national (UPRONA) i Rwagasore mba hitolomany amin' ny Belza sy hitakiany ny fahaleovan-tenan' i Borondy. Notendren-drainy ho lehiben' ny Butanyerera (fianakavian' ny mpanjaka) izy, satria nihevitra ny rainy fa ny anjara asa eo amin' ny fianakaviana dia ambony noho ny resaka pôlika misy fiandaniana, nefa tsy naharitra tamin' izany i Rwagasore fa nanokana ny tenany tamin' ny fiarovana ny tombontsoan' ny fireneny.
Tamin' ny volana Febroary 1960 dia nahatsiaro ho voarahon' ny fanindrahindran-tanindrazana ny mpanjaka taoriana keliln' ny fotoana nahazoan' i Kôngô Belza ny fahaleovan-tena.
Talmin' ny fotoana voalohany nanaovan' ny UPRONA kôngresy voalohany tamin' ny volana Marsa 1960 dia nitaky ny hahazoan' i Borondy fahaleovan-teana tanteraka i Louis Rwagasore, sady nanentana ny vahoaka mba hanao ankivy hisakana ny toeram-pivarotana belza sy tsy handoa hetra.
Hatramin' ny 27 Ocktobra ka hatramin' ny 9 Desambra 1960 dia nohazonina amin' ny toeram-ponenana arahi-maso ny andriandahy Rwagasore, nefa ny ny fifidianana ny mpitondra eo amin' ny kaominina rehetra dia tokony hatao amin' ny tenantenan' ny volana Novambra. Ny tanjon' izany fihazonana azy izany dia ny mba handresen' ny antoko Parti Démocratique Chrétien (PDC) izay nanohana an' i Belzika.
Tamin'ny 18 Septambra 1961 dia nisy ny fifidianana ny mpikambana amin'ny Antenimiera izay teo ambany fanaraha-mason'ny Firenena Mikambana. Nahazo fandresena tamin'ny 80 %n' ny vato i Rwagasore sy ny UPROMA. Izy no lasa piraiminisitr' i Borondy tamin' ny 29 Septambra 1961.
Ny nahafatesany hanova
.jpg)
Tamin' ny 13 Oktobra 1961 ny andriandahy Rwagasore no nisy namono tamin' ny tifitra basy nataon' olona niotrika, tamin' ny fotoana nisakafoanany maraina teo akaikin' ny farihy Tanganyika. Izany famonoana izany dia fanirahana nampanaovin' ny filoha Baranyanka (ao amin' ny fianakavian' ny mpanjaka) niaraka tamin' ny solontenan' ny antoko PDC. Lehilahy grika atao hoe Jean Kageorgis ilay nitifitra. Nohelohin' ny fitsarana tamin' ny 2 Avrily 1962 ireo mpamono olona ireo, notifirina ho faty i Kageorgis tamin' ny 30 Jona 1962. Nambara ny fahaleovan-tenan' i Borondy tamin' ny 1 Jolay 1962. Tamin' ny 15 Janoary 1963 dia novonoina nahantona tamin' ny tady tao amin' ny kianjan' i Gitega ireo nampamono an'i Rwagasore, ka isan' izany ny zanaky ny lehibe Baranyanka atao hoe Ntidendereza sy Birori. Voasaringotra tamin' io raharaha io koa i Belzika.