Essai sur l'inégalité des races humaines
Ny Essai sur l'inégalité des races humaines ("Andrana momba ny tsy fitovian' ny firazanan' ny olombelona") dia asasoratra mivoy fanavakavahana momba ny firazanana ara-bolon-koditra, izay mihambo ho asasoratra siantifika nataon' ny ilay mpanoratra frantsay Arthur de Gobineau. Amin' io asasorany io izy dia milaza fa misy fahasamihafana ara-tsaina eo amin' ny taranak' olombelona samy hafa firazanana sy volon-koditra, mitontongana ny sivilizasiôna rehefa mifangaro ny firazanana ary ny firazanana fotsy hoditra no firazanana ambony. Heverina ho anisan' ny ohatra voalohany indrindra momba ny fanavakavaham-bolon-koditra "ara-tsiansa" io asasoratra io ankehitriny.
.jpg)
Nanitatra ny fampiasan' i Boulainvilliers ny etnôgrafia mba hiarovana ny Ancien régime (ny fanjakan' ny mpanjaka frantsay) amin' ny fitakian' ny Tiers état (saranga fahatelo aorian' ny mpitondra fivavahana sy ny andriana) i Gobineau, izay nikendry ny hisian' ny lamin-drafitra fanazavana amin' ny sehatra rehetra: izany hoe io firazanana araka ny volon-koditra io no hery voalohany mamaritra ny zava-mitranga eran-tany. Amin' ny fampiasana ny taranja siantifika isan-karazany toy ny haiteny sy ny antrôpôlôjia, dia nozarain' i Gobineau ho vondrona telo lehibe ny olombelona, ny fotsy sy ny mavo ary ny mainty, ka izany dia ilazany fa "ny tantara dia tsy nipoitra raha tsy tamin' ny fifandraisana amin' ny firazanana fotsy hoditra." Ao amin' ny firazanana fotsy dia navahany ny firazanana ariana, indrindra ny firazanana nôrdika sy ny vahoaka jermanika, izay heveriny ho ny tampon' ny fandrosoan' ny olombelona, izay fototry ny aristôkrasia eorôpeana rehetra. Na izany aza, ny fifangaroan' ny taranaka izay tsy azo ihodivirana dia mitarika ho amin' ny "faharavan' ny sivilizasiôna".
Manana ny fomba fandraisany ny voalazan' ny Baiboly i Gobibeau. Ao amin' ny Boky I, toko faha-11, "Les différences ethniques sont permanentes" ("Maharitra ny fahasamihafana ara-poko"), dia nanoratra izy fa "I Adama no niandohan' ny firazanana fotsy misy antsika" ("Adam soit l'auteur de notre espèce blanche"), ary ny zavaboary tsy anisan' ny firazanana fotsy dia tsy anisan' io karazana io. Avy amin' ny alalan' izany i Gobineau dia manondro ny fizaràny ny olombelona ho firazanana telo lehibe: fotsy sy mainty ary mavo. Ny fizaràn' ny Baiboly ny olombelona ho Hamita sy Semita ary Jafetita, amin' i Gobineau, dia fizarana iray ao anatin' ny firazanana fotsy. Amin' ny ankapobeny i Gobineau dia mihevitra ny Baiboly ho loharano azo itokisana momba ny tantara marina, ary izy dia tsy mpanohana ny hevitra momba ny pôlizenisma (ity hevitra ity dia milaza fa tsy tokana ny razambe voalohany nipoiran' ny olombelona fa maro).