Antiokosy Zandriny

I Antiokosy Zandriny dia lefitry ny mpanjaka seleokida tao Siria atao hoe Antiokosy III, izay tokony handimby an-drainy nefa maty talohan'ny fotoana. I Laodike III no reniny. Teraka tamin'ny taona 221 tal. J.K. izy ary maty tamin'ny taona 193 tal. J.K.

Sary:Laodicé III et Antiochos.xcf
Sarin'i Antiokosy Zandriny sy i Laodike

Tantarany

hanova

Lefitry ny mpanjaka

hanova

Nandritra ny fitindrana tafika nataon'i Antiokosy III tany amin'ireo faritany any atsinanana teo anelanelan'ny taona 212 sy 206 tal. J.K. dia nampitondraina ny anaram-boninahitra hoe "lefitry ny mpanjaka" ho an'ireo faritany andrefana i Antiokosy raha mboka 11 taona monja tamin'ny taona 210 tal. J.K.. I Laodike III reniny no nisahana ny fitondrana vonjimaika mandra-pahalehibeny tao Anatolia. Ny fahaterahan'ny mpandova dia nahatonga fanomanana fiokoana nataon'i Hermiasy, izay minisitry ny mpanjaka to teny, mba hampamono ny mpanjaka hahafahany nitantana ny fanjakana amin'ny anaran'ilay andrianadahy izay mbola zaza. Tratra izany fiokoana izany ka novonoina i Hermiasy[1].

Voatonona manakaiky ny anaran-drainy ao amin'ny didim-panjakana maro ny anaran'i Antiokosy Zandriny[2]. Tamin'ny taona 200 tal. J.K. dia nibaiko ny tafika mitaingina soavaly voaaro vy i Antiokosy ka nahomby tamin'ny ady nataony tamin'ireo Lagida nandritra ny ady fahadimin'i Siria[3].

Tamin'ny taona 196 tal. J.K. nambara ampahibemaso ny maha mpandova ny fanjakan'ny Seleokida an'i Antiokosy ka tamin'izany no nanambadiany an'i Laodike IV anabaviny[4]. Izany no fanambadian'ny mpianadahy voalohany tao amin'ny fianakavian'ny Seleokida[2], nefa efa fanao izany teo amin'ireo Lagida. Teraka tamin'izany fanambadiana izany i Nisa (izay ho vadin'i Farnaka I, mpanjakan'i Ponto). Tamin'io taona io ihany dia nankinina taminy ny fitondrana ireo faritany lehibe nandritra ny fifampiraharahana nataon-drainy tamin'i Vilio Tapolo sy i Galba Maksimo, solontenan'ny fanjakana romana, tany Anatolia[5].

Fahafatesany

hanova

Tamin'ny taona 193 tal. J.K. i Laodike IV dia voatendry ho mpisorom-bavy lehibe tamin'ny fanompoam-pivavanana tamin'i Laodike III tany Media. Izany fanompoam-pivavanana izany dia vao noforonina tao amin'ny fanjakana seleokida. Tamin'io taona io ihany dia maty noho ny antony tsy fantatra i Antiokosy, izay tokony ho "mpajaka lehibe, andriamanjaka sakaizan'ny fahamarinana"[6], ka niteraka alahelo lehibe teo amin'ny fianakaviany izany. Nefa araka ny filazan'i Tito Livio, izay mitatitra ny siosion-dresaka tao an-dapa, dia mety nisy eonoka nanapoizina azy araka ny baikon'ny rainy izay voatohin-kambom-po nahita azy tsy mahandry ny fotoana tokony handraisany ny fanapahana[7]. Izany petra-kevitra izany dia toa tsy tena mitombina[8]. I Seleokosy IV zandriny, izay nonina tany Trakia any Lisimakia no nanjary andriana mpandova sady nanambady an'i Laodike IV anabaviny koa.

Nanamarina ny fampiatoana ny fifampiraharahana diplomatika amin'i Roma amin'ny fahafatesan'ny lahimatoany i Antiokosy III ka nanomboka nanao ny fiomanana ara-tafika[9]. Tao amin'ny toeram-panasinan'i Apolo any Klarosy ao akaikin'i Kolofona dia nisy sary vongana natsangana homezam-boninahitra an'i Antiokosy Zandriny araka ny lazain'ny sora-tsokitra iray[10].

Loharano

hanova
  1. Polybe, V, 55-56.
  2. 2,0 et 2,1 John Grainger, A Seleukid prosopography and gazetteer,, Brill, 1997, pp. 36-37.
  3. Polybe, XVI, 18.
  4. Appien, Livre syriaque, 4.
  5. Tite-Live, XXXV, 13, 4.
  6. Tite-Live, XXXV, 15, 4.
  7. Tite-Live, XXXV, 15, 2-6.
  8. Édouard Will, Histoire politique du monde hellénistique 323-30 av. J.-C., Paris, Seuil, coll. « Points Histoire », 2003 (ISBN 2-02-060387-X)., p. 204.
  9. Tite-Live, XXXV, 15, 6-9.
  10. Supplementum Epigraphicum Graecum, 49, 1505, (Vakio an-tranokala [tahiry]).