Abidy ara-drafipeo iraisam-pirenena

Ny abidy ara-drafipeo iraisam-pirenena hafohezina hoe API (Alphabet Phonétique International) amin'ny fiteny frantsay, na IPA (International Phonetic Alphabet) amin'ny fiteny anglisy, dia abidy ampiasaina ho an'ny fanoratana ny feon'ny fiteny tenenina. .Navelatry ny mpandinika rafi-peo frantsay sy britanika ho an'ny Fikambanana ara-drafipeo iraisam-pirenena, navoaka tamin'ny 1888 izy. Natao tamin'ny 2005 ny famerenana farany.

Tantara

Ny AAI dia noforonin'ny mpampianatra britanika sy frantsay taritin'i Paul Passy ho an'ny fikambanana ara-drafipeo iraisam-pirenena, noforonina tany Paris tamin'ny 1886 ary nitondra Dhi Fonètik Tîcerz' Asóciécon. Ny santiôna voalohan'ny AAI, navoaka tamin'ny 1888, dia avy amin'ny abidy rômikan'i Henry Sweet, io avy amin'ny abidy manara-peon'i Isaac Pitma, sy Alexander John Ellis.

Nohatsaraina in-dimy ny AAI, tamin'ny 1900, 1932, 1989, 1993 ary tamin'ny 2005.

Fomba fanoratana

Ny tanjon'ny dikan-tsoratra amin'ny alalan'ny AAI dia mizarazara ny volana ho singam-bolana izay lazaina fa tsy azo sarahina, ary mampiasa eva tokana ho an'izy ireo.

Eo amin'ny 118 eo ho eo ny isan'ny soratra ao amin'ny AAI, izay ahafahana manoratra ny feo hita matetika. Ireo litera ireo dia litera avy amin'ny abidy grika na latina, izay ahitana fiovana na tsia : ɾ, ɽ, ɺ, ɹ (avy amin'i r) ; ɘ, ə (avy amin'i e). Soratana amin'ny alalan'ny litera matetika hita miaraka amina diakritika (miisa 76) ireo renifeo na zanapeo tsy hita matetika. Ohatra, soratana [β̞] ny b ny teny kastiliana caber. Misy koa litera manokana hanoratana ny feo toy ny tsindrim-peo : [ˈdʊl·dn̩], fanoratana amin'ny AAI ny matoanteny alemana dulden.

Ny slash (fônôlôjika) sy ny fonosana mahitsy (ara-drafipeo)

• Amin'ny haitsikerafiteny dia atao anelanelana slash, izany hoe manome ny fanononan'ny teny fa tsy manome ny antsipiriany. Anaty rakibolana no ahitana io karazana fanononana io.

• Ny fanononana anaty fonosana mahitsy dia fanononana ara-drafipeon'ny teny. Betsaka ireo mety ho fanononana ara-drafipeo ary arakaraky ny faritra, na arakaraky ny mpanonona io fanononana io.

Noho ny habetsahan'ny fanononana ara-drafipeo, dia ny fanononana fônôlôjika no tena ampiasaina.

Ny Abidy ampiasain'ny AAI

Ny sary momba ny renifeo sy zanapeon'ny AAI

= Famisavisana ilay abidy

pito mojado

Jereo koa

Ny renifeon'ny fiteny malagasy amin'ny AAI

Litera	Feo
b	b
p	p
m	m
f	f
v	v
d	d
t	t
s	s
z	z
ts	ts
j	dz
tr	ʈʂ
dr	ɖʐ
r	r
l	l
n	n
ñ	ŋ
k	k na kj
g	g na gj
h	h

Ny zanapeon'ny fiteny malagasy amin'ny AAI

Litera	Feo
a	a
i	i
e	e
o	u
ô	o

Rohy ivelany

Amin'ny fiteny frantsay

• ((en)) Site officiel de l’Association phonétique internationale Archived Mey 2, 2010 at the Wayback Machine
• API en HTML
  • tableau officiel
    • API sur www.linguiste.org (en anglais)
    • API et quelques symboles additionnels sur sivanataraja.free.fr
  • liste des symboles officiels
    • caractères de l'API sur www.alanwood.net
    • caractères de l'API sur www.phon.ucl.ac.uk
• machine à écrire phonétique interactive
  • clavier phonétique sur www.linguiste.org Archived Jolay 4, 2008 at the Wayback Machine (en anglais)
  • clavier phonétique sur www.ling.su.se Archived Desambra 31, 2009 at the Wayback Machine
• versions étendues de l’API
  • [1] Archived Mey 9, 2005 at the Wayback Machine (documents PDF en anglais et en italien ; traduction française du chapitre sur le français)
• Enregistrements vidéo des sons de l'API Archived Mey 13, 2009 at the Wayback Machine sur le site de l'université de Sheffield.
• API en Unicode sur le site du consortium Unicode (documents PDF en français) :
  • [pdf] Commandes C0 et latin de base
  • [pdf] Commandes C1 et supplément Latin-1
  • [pdf] Latin étendu A
  • [pdf] Latin étendu B
  • [pdf] Alphabet phonétique international
  • [pdf] Lettres modificatives avec chasse
  • [pdf] Diacritiques
  • [pdf] Grec et copte
  • [pdf] Arménien
  • [pdf] Lettres modificatives de ton
  • [pdf] Supplément latin étendu
• ((fr)) Présentation du codage de caractères phonétiques à l'aide d'Unicode, à l'usage des novices. Archived Novambra 24, 2006 at the Wayback Machine
• [pdf] Tout l'API en une page Archived Martsa 6, 2009 at the Wayback Machine
• Tableau API des consonnes et voyelles avec audio et exemples par le Laboratoire de Phonétique Expérimentale de l'Université de Turin, Italie
• Editeur de transcriptions API par le Laboratoire de Phonétique Expérimentale de l'Université de Turin, Italie