Ôrômô (vahoaka)
Ny Ôrômô dia vahoaka ao amin' ny Tandrok' i Afrika, monina any Etiôpia, indrindra ao amin' ny Faritr' i Oromia, saingy hita koa any Sômalia sy amin' ny tapany avaratr' i Kenia. Izy ireo no lehibe indrindra amin' ny vondrom-poko ao Etiôpia sy ao amin' ny Tandrok' i Afrika manontolo. Amin' ny fiteny ôrômô dia atao hoe Oromoo izy ireo fa amin' ny fiteny gezy dia ኦሮሞ. Araka ny fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2007 dia mahatratra 34,5 % eo ho eo amin' ny mponina etiôpiana izy ireo, raha ny hafa kosa mihevitra fa mahatratra 40 % eo ho eo amin' ny mponina. Ny isan' ny Ôrômô dia mihoatra ny 40 tapitrisa ao Etiôpia amin' ny fitambaran' ny mponina tombanana amin' ny taona 2022 izay Etiôpiana mihoatra ny 113 tapitrisa.
.jpg)
Ny Ôrômô dia miteny amin' ny ny fiteny ôrômô izay ataony fitenin-dreny, izay anisan' ny sampam-piteny kositika ao amin' ny fianakaviam-piteny afrô-aziatika. Ny teny hoe Ôrômô dia niseho voalohany tamin' ny literatiora tamin' ny 1893, avy eo nanjary mahazatra tamin' ny tapany faharoa amin' ny taonjato faha-20.
Hatramin' ny taonjato faha-18 ka hatramin' ny taonjato faha-19, ny Ôrômô dia nanana hery lehibe tany amin' ny faritra avaratr' i Etiôpia nandritra ny vanim-potoana Zemene Mesafint. Niady tamin’ ny Kristiana tany avaratra sy tamin’ ny Mozilmana tany atsimo sy atsinanana amin' ny Tandrok' i Afrika ny sasany amin' izy ireo. Na dia lasa kristiana na mozilmana aza ny ankamaroan' ny Ôrômô nandritra ny taonjato maro, ny sasany dia nitazona ny finoany nentim-paharazana.