Mpianatra tian' i Jesoa

Ny andian-teny hoe "ilay mpianatra tian' i Jesoa" (amin' ny teny grika: ὁ μαθητὴς ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς / ho mathētēs hon ēgapā ho Iēsous) na "ilay mpianatra malala" (amin' ny teny grika: ὃν ἠγάπα ὁ Ἱησοῦς / on êgapa o Iêsous), na ilay mpianatra hafa tian' i Jesoa (amin' ny teny grika: τὸν ἄλλον μαθητὴν ὃν ἐφίλει ὁ Ἰησοῦς / ton allon mathētēn hon ephilei ho Iēsous) dia ampiasaina inenina[1] ao amin' ny Evanjely araka an' i Joany hanondroana ny mpianatr' i Jesoa izay tsy fantatra anarana. Ny Joany 21:24 dia milaza fa ny Evanjelin' i Joany dia mifototra amin' ny fijoroana ho vavolombelona an-tsoratra nataon' io mpianatra io[2].

I Joany Evanjelista, sary nataon' i El Greco tamin' ny taona 1600

Fanondroana maromaro no naroson' ny mpamakafaka sy ny mpikaroka indrindraindrindra, araka ny lovantsofina kristiana, ka anisan' izany ny apôstôly Joany zanak' i Zebedeo (na Jaona zanak' i Zebedio) nefa ao koa ny olona izay mitana anjara asa fanampiny teo amin' ny fanompoan' i Jesoa izay misy mihevitra fa nahazo ny lanjany tamin' ny nananganana ny sekoly jôhanika, na niaraka tamin' ny olona an' ohatra izay ahitana ny toetran' ny mpianatra tonga lafatra, izay ataon' ny mpikaroka sasany fa mpanoratra ny Filazantsaran' i Joany. Ao koa i Lazarôsy na Lazara.

Ny maha-mpanoratra an' i Joany Apôstôly na Jaona Apôstôly dia lavin' ny ankamaroan' ny manam-pahaizana ankehitriny[3]. Misy ny marimaritra iraisana eo amin' ny manam-pahaizana momba ny literatiora jôhanika fa olona tena ara-tantara ilay mpianatra malala, saingy tsy misy marimaritra iraisana momba ny hoe iza io mpianatra malala io[4].

  1. Joany 13:23; 19:26; 20:2; 21:7; 21:20
  2. Joany 21:24
  3. Harris, Stephen L. (1985). Understanding the Bible: a Reader's Introduction (2nd ed.). Palo Alto: Mayfield. p. 355.
  4. Matkin, J. Michael (2005). The Complete Idiot's Guide to the Gnostic Gospels. Penguin.