Mpanova (haikoriam-boanaratra)
Amin'ny haikoriam-boanaratra, ny mpanova dia mpanorina manova ny ny zitina ary ny rianaratra. Izy io dia vita amin'ny alalan'ny antsody roa izay mifampita ny aratra amin'ny alalan'ny saha arak'andriamby vokatry ny fikorian'ny rianaratra anatin'ny tari-bin'ny antsody.
Fiasa
hanovaNy antsody dia tsy afaka mandray afatsy rianaratra miherina sao ho potiky ny hafanana vokatry ny fikorian'ny aratra ao anatin'ny tari-by. Ny antsody roa (na maro) ao anatin'ny mpanova dia ahafahana manova ny zitina ary ny herin-drianaratra avoakan'ny loharanon'aratra miherina. Mitovy kosa anefa ny hateti-piherinerenana. Kely ny angovo very amin'ny fanovana ka tsara ny fanovany.
Fahitana
hanovaI Michael Faraday sy Joseph Henry tamin'ny taona 1831 no nahita ny fototry ny «induction» arak'aratra. Fa i Faraday no voalohany namoaka ny tatitry ny traikefany ka lasa izy no heverina fa nahita azy.
Ny fifandraisan'ny hery elektrômôtrisy izay mitovy amin'ny zitina, sy ny fikoriana arak'andriamby dia voaraikitra ao anatin'ny lalàn'i Faraday izany hoe:
Izay ahitana an'i
Fandeha
hanovaMpanova tonga lafatra
hanovaLazaina hoe tonga lafatra ilay izy satria tsy misy angovo very. Ampiasaina amin'ny fikajiana ireo mpanova tena misy izy io izay samihafa amin'ny tonga lafatra amin'ny fisiana tohitr'aratra haro isan-karazany.
Ny antsoina hoe N1 dia ny isan'ny horongoron'ny antsody voalohany L1 "idiran'ny aratra", ary N2 ny isan'ny horongoron'ny antsody faharoa L2 "ivoahan'ny aratra". Ny isa m dia ny ny tahan'i N2 sy N1:
Io taha io izay taham-panovana dia ahafahana mikajy ny zitina ho voarefy amin'i N2: . Araka io dia azontsika heverina koa fa : . Mikasika ny rianaratra kosa, ny kajy dia
- Ohatra: Raha N1 = 1000, dia N2 = 100, dia m = 0,1. Araka izany, raha 100V no zitina miherina ampiharina amin'i L1, dia ho 10V ny zitina hihatra amin'i L2. Raha ny rianaratra kosa, raha 10A no rianaratra tampody fohin'ny mpamatsin'i L1 dia ho 100A no ho rianaratra tampody am-pivoahan'i L2.